Ένορκη κατάθεση που είχε δώσει πριν από 60 και πλέον χρόνια πρώην μέλος της ναζιστικής παραστρατιωτικής οργάνωσης SA (Sturmabteilub-Τάγματα Εφόδου) ενισχύει τη θέση ότι το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα του Αδόλφου Χίτλερ ήταν υπεύθυνο για την πυρκαγιά στο Ράιχσταγκ το 1933, σύμφωνα με γερμανικά μέσα ενημέρωσης.
Από το 1955
Το έγγραφο αυτό, που αποκαλύφθηκε από τον όμιλο μέσων ενημέρωσης RND, χρονολογείται από το 1955 και προέρχεται από τα αρχεία του διοικητικού δικαστηρίου του Ανοβέρου. Το δικαστήριο επιβεβαίωσε ότι είναι αυθεντικό.
Η μαρτυρία αυτή αποκαθιστά τον υποτιθέμενο δράστη του εμπρησμού, τον ολλανδό κομμουνιστή συνδικαλιστή Μαρίνους βαν ντερ Λούμπε, ο οποίος είχε καταδικαστεί σε θάνατο και εκτελέστηκε το 1934.
Το πρώην μέλος των SA αφηγείται ότι οδήγησε τον νεαρό άνδρα, που κατά τα λεγόμενά του έδειχνε να βρίσκεται σε σύγχυση, από το αναρρωτήριο των Ταγμάτων Εφόδου μέχρι το Ράιχσταγκ. Οταν έφτασαν εκεί παρατήρησαν, όπως και άλλα μέλη της οργάνωσης, «παράξενη μυρωδιά καμένου» και «καπνό να βγαίνει από τα δωμάτια».
«Δεν μπορούσε να είναι ο εμπρηστής»
Σύμφωνα με το Γερμανικό Πρακτορείο, που έχει στην κατοχή του αντίγραφο αυτής της κατάθεσης, ο μάρτυρας Χανς Μάρτιν Λένινγκς (1904-1962) είπε ότι ο ίδιος και άλλα μέλη των SA διαμαρτυρήθηκαν για τη σύλληψη του Ολλανδού.
«Επειδή ήμασταν πεπεισμένοι ότι ο βαν ντερ Λούμπε δεν μπορούσε να είναι ο εμπρηστής αφού διαπιστώσαμε ότι η πυρκαγιά είχε ήδη ξεσπάσει στο Ράιχσταγκ όταν τον μεταφέραμε εκεί», φέρεται να είπε.
Λόγω αυτής της διαμαρτυρίας, τέθηκαν όλοι τους υπό κράτηση για προληπτικούς λόγους και αναγκάστηκαν «να υπογράψουν έγγραφο στο οποίο δήλωναν ότι δεν γνώριζαν τίποτα».
Η κατάθεση αυτή δόθηκε το 1955 στο πλαίσιο της αναψηλάφησης, μετά θάνατον, της υπόθεσης του βαν ντερ Λούμπε.
Πρόσχημα για την εδραίωση του Χίτλερ
Ο νεαρός Ολλανδός φέρεται να ομολόγησε ότι έβαλε φωτιά στο κτίριο και ότι έδρασε μόνος του. Ο Χίτλερ κατήγγειλε κομμουνιστική συνωμοσία και χρησιμοποίησε τον εμπρησμό ως πρόσχημα για να εγκαθιδρύσει τη δικτατορία του.
Μετά τον πόλεμο διατυπώθηκαν πολλές αμφιβολίες και εκφράστηκαν διαφορετικές θέσεις για το αν οι ναζί έφεραν ή όχι την ευθύνη.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1950, ο συγγραφέας και πρώην δημόσιος υπάλληλος Φριτς Τομπίας δημοσίευσε έρευνα που ενίσχυε το σενάριο της μεμονωμένης ενέργειας εκ μέρους του ολλανδού συνδικαλιστή.
Την άποψη αυτή δημοσίευσε και το έγκυρο περιοδικό Der Spiegel. Ομως, σύμφωνα με τον RND, ο Τομπίας, όπως διαπιστώθηκε μετά τον θάνατό του το 2011, είχε στην κατοχή του αντίγραφο της κατάθεσης του Λένινγκς, την οποία δεν δημοσίευσε επειδή αντέκρουε τη θέση του.
