Ο Εμανουέλ Μακρόν προκάλεσε πολιτικό σεισμό στη γαλλική πολιτική σκηνή, αναφέρει το βρετανικό δίκτυο BBC, αναλύοντας τους βασικούς λόγους για την επικράτησή του στις γαλλικές προεδρικές εκλογές.
Πριν από έναν χρόνο, ήταν μέλος της κυβέρνησης ενός από τους λιγότερο δημοφιλείς Γάλλους προέδρους στην Ιστορία. Σήμερα, σε ηλικία 39 ετών, κέρδισε τις γαλλικές προεδρικές εκλογές, νικώντας πρώτα την επικρατούσα κεντροαριστερά, την κεντροδεξιά και τώρα και την άκρα δεξιά.
ΗΤΑΝ ΤΥΧΕΡΟΣ
Χωρίς αμφιβολία, ο Μακρόν πέτυχε την νίκη του εν μέρει χάρη στην τύχη. Ένα σκάνδαλο έβγαλε εκτός τον Φρανσουά Φιγιόν, τον κεντροδεξιό υποψήφιο, που είχε αρχικά το προβάδισμα. Και ο σοσιαλιστής υποψήφιος Μπενουά Αμόν, από την αριστερή πτέρυγα του Σοσιαλιστικού κόμματος, υπέστη πλήγμα καθώς οι παραδοσιακοί ψηφοφόροι στράφηκαν αλλού. «Ήταν πολύ τυχερός, γιατί βρέθηκε ενώπιον μιας απολύτως απρόσμενης κατάστασης», σχολίασε ο Μαρκ-Ολιβιέ Παντίς, από το ινστιτούτο Terra Nova στο Παρίσι.
ΗΤΑΝ ΔΑΙΜΟΝΙΟΣ
Δεν ήταν όμως όλα θέμα τύχης. Ο Μακρόν θα μπορούσε να διεκδικήσει το χρίσμα του υποψηφίου των σοσιαλιστών, αλλά συνειδητοποίησε ύστερα από χρόνια στην εξουσία και χαμηλά ποσοστά δημοτικότητας ότι η απήχηση του κόμματος θα ήταν ελλειματική.
«Μπόρεσε να προβλέψει ότι υπήρχε μια ευκαιρία όταν κανείς άλλος δεν μπορούσε να το κάνει», δήλωσε ο Παντίς. Αντ’ αυτού, κοίταξε τα πολιτικά κινήματα που ξεφύτρωσαν αλλού στην Ευρώπη – οι Podemos στην Ισπανία, τα Πέντε Αστέρια στην Ιταλία – και είδε ότι δεν υπήρχε αντίστοιχη πολιτική δύναμη στη Γαλλία που να μπορεί να αλλάξει το παιχνίδι. Τον Απρίλιο του 2016, ίδρυσε το κίνημα En Marche! (Εμπρός!) και τέσσερις μήνες αργότερα αποχώρησε από την κυβέρνηση του Φρανσουά Ολάντ.
ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΕ ΚΑΤΙ ΝΕΟ ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΑ
Έχοντας ιδρύσει το En Marche, ακολούθησε το παράδειγμα της προεκλογικής εκστρατείας του Μπαράκ Ομπάμα το 2008, εξηγεί η δημοσιογράφος Έμιλι Σουλτχάις. Το πρώτο μεγάλο εγχείρημα ήταν το Grande Marche (Μεγάλη Πορεία), όπου κινητοποίησε τους γεμάτους ενέργεια αλλά άπειρους εθελοντές του κινήματος.
«Η ομάδα χρησιμοποίησε αλγόριθμους από την εταιρία με την οποία συνεργάστηκαν – η οποία παρεμπιπτόντως είχε εργαστεί εθελοντικά για την εκστρατεία του Ομπάμα το 2008 – για να εντοπίσουν τις περιοχές και τις γειτονιέςς που ήταν οι περισσότερο αντιπροσωπευτικές για τη Γαλλία», δήλωσε η Σουλτχάις. «Έστειλαν ανθρώπους να χτυπήσουν τις πόρτες 300.000 σπιτιών». Οι εθελοντές δεν διένειμαν φυλλάδια – έκαναν 25.000 λεπτομερείς, 15λεπτες συνεντεύξεις με ψηφοφόρους σε όλη τη χώρα. Αυτές οι πληροφορίες στη συνέχεια εισήχθησαν σε μια μεγάλη βάση δεδομένων που βοήθησε να διαμορφωθούν οι προτεραιότητες και οι πολιτικές της εκστρατείας.
ΕΙΧΕ ΕΝΑ ΘΕΤΙΚΟ ΜΗΝΥΜΑ
Η πολιτική φιγούρα του Μακρόν φαίνεται να χαρακτηρίζεται από αντιθέσεις. Ο «νεοεισερχόμενος», που ήταν ο προστατευόμενος του προέδρου Ολάντ και στη συνέχεια υπουργός Οικονομίας. Ο πρώην επενδυτικός τραπεζίτης που τέθηκε επικεφαλής ενός κινήματος των απλών πολιτών. Ο κεντρώος με ένα ριζοσπαστικό πρόγραμμα για την περικοπή του δημόσιου τομέα.
Προσέφερε τα τέλεια επιχειρήματα στην αντίπαλό του Μαρίν Λεπέν, που δήλωσε ότι ο Μακρόν ήταν ο υποψήφιος της ελίτ, και όχι ο πρωτάρης που υποστήριζε ότι ήταν.
Ωστόσο, κατάφερε να αποκρούσει τις απόπειρες να τον χαρακτηρίσουν ένα δεύτερο Φρανσουά Ολάντ, δημιουργώντας ένα προφίλ που είχε μεγαλύτερη απήχηση σε ανθρώπους οι οποίοι αναζητούσαν απεγνωσμένα κάτι νέο. «Ενα κλίμα απαισιοδοξίας κυριαρχεί στη Γαλλία – υπερβολικής απαισιοδοξίας, από μια πλευρά – και αυτός έρχεται με ένα πολύ αισιόδοξο, θετικό μήνυμα», δήλωσε ο Μαρκ-Ολιβιέ Παντίς. «Είναι νέος, γεμάτος ενέργεια και δεν εξηγεί τι θα κάνει για τη Γαλλία, αλλά το πώς ο κόσμος θα έχει ευκαιρίες. Είναι ο μόνος που είχε αυτό το μήνυμα».
ΗΤΑΝ ΑΝΤΙΠΑΛΟΣ ΤΗΣ ΜΑΡΙΝ ΛΕΠΕΝ
Απέναντι στον πιο αισιόδοξο τόνο του Μακρόν, το μήνυμα της Λεπέν εμφανίστηκε αρνητικό – κατά της μετανάστευσης, της ΕΕ και του συστήματος. Οι συγκεντρώσεις του Μακρόν έγιναν σε καλοφωτισμένα σημεία όπου ακουγόταν μουσική ποπ, λέει η Έμιλι Σουλτχάις, ενώ στις συγκεντρώσεις της Μαρίν Λεπέν οι παρευρισκόμενοι πέταγαν μπουκάλια και φωτοβολίδες, υπήρχε έντονη η παρουσία της αστυνομίας και μια υποβόσκουσα αίσθηση «οργής».
Πολλοί όμως ανησύχησαν από την προοπτική μια πιθανώς αποσταθεροποιητικής και διχαστικής ακροδεξιάς προεδρίας και είδαν τον Μακρόν ως το τελευταίο πρόσκομμα στο δρόμο της Λεπέν. Η Μαρίν Λεπέν μπορεί να είχε μια πολύ αποτελεσματική καμπάνια, αλλά τα δημοσκοπικά της ποσοστά είχαν πάρει την κατιούσα εδώ και μήνες. Στις περυσινές δημοσκοπήσεις είχε μεγάλο προβάδισμα και μόλις σε δύο εβδομάδες ηττήθηκε δύο φορές από τον Εμανουέλ Μακρόν.
Η πρώτη αντίδραση της Ευρώπης ήρθε από Γιούνκερ-Τουσκ
«Συγχαρητήρια στον Εμανουέλ Μακρόν. Ευτυχισμένος που οι Γάλλοι επέλεξαν ένα ευρωπαϊκό μέλλον. Μαζί για μια Ευρώπη ισχυρή και δίκαιη», έγραψε ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ αμέσως μετά την ανακοίνωση των exit polls.
Από την πλευρά του, ο Ντόναλντ Τουσκ εξέφρασε τα συγχαρητήρια του και συνεχάρη και τους Γάλλους για την επιλογή «ελευθερίας, ισότητας και αδελφότητας, μακριά από την τυραννία των ψευδών ειδήσεων».
«Μπράβο Εμανουέλ Μακρόν, να εργαστούμε μαζί για μια νέα ευρωπαϊκή δυναμική», ανέφερε μέσω Twitter ο πρωθυπουργός του Βελγίου Σαρλ Μισέλ.
Συγχαρητήρια στον Εμανουέλ Μακρόν έστειλε και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι, υποστηρίζοντας πως η Γαλλία χρειάζεται στην καρδιά της Ευρώπης. Παράλληλα, του απηύθυνε πρόσκληση να παρευρεθεί στο Ευρωκοινοβούλιο.
Ανακούφιση στη Γερμανία
Μέσω του εκπροσώπου της, όπως μεταδίδει ο Guardian, χαιρέτισε αρχικά τη νίκη Μακρόν η Ανγκελα Μέρκελ, υπογραμμίζοντας πως είναι «νίκη μιας ισχυρής ενωμένης Ευρώπης και της γαλλογερμανικής φιλίας». Ακολούθως υπήρξε και τηλεφωνική επικοινωνία. Σύμφωνα με στενούς συνεργάτες του Εμανουέλ Μακρόν, ο νικητής των γαλλικών προεδρικών εκλογών είχε ήδη τηλεφωνική συνομιλία με την καγκελάριο Μέρκελ, η οποία τον συνεχάρη και μάλιστα σε ιδιαίτερα καλό κλίμα. Όπως μάλιστα ανέφεραν οι ίδιοι, το πρώτο προεδρικό ταξίδι του Μακρόν θα είναι στο Βερολίνο.
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, ο οποίος εξέφρασε τη χαρά του για τη νίκη Μακρόν: «Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφότητα! Αυτά επέλεξε σήμερα η Γαλλία. Tο “Grande Nation” ήταν, είναι και θα μείνει στο κέντρο και την καρδιά της Ευρώπης».
«Και τώρα θα κάνουμε από κοινού την Ευρώπη καλύτερη» δήλωσε μέσω Τwitter o υποψήφιος των Σοσιαλδημοκρατών για την καγκελαρία Μάρτιν Σουλτς.
Το Βερολίνο στήριζε Μακρόν από την αρχή
Από την πρώτη στιγμή το Βερολίνο στήριξε τον Εμανουέλ Μακρόν. Μετά το Brexit και την εκλογή Τραμπ, το πλέον απευκταίο σενάριο για τη Γερμανία θα ήταν η Μαρίν Λεπέν ως πρόεδρος, με ό,τι αυτό θα σήμαινε για το μέλλον της Γαλλίας στην ενωμένη Ευρώπη, το ευρώ αλλά και κατ΄ επέκταση για την ίδια την ΕΕ. Η καγκελάριος Μέρκελ μάλιστα, αν και επιχείρησε να τηρήσει αποστάσεις από τον γαλλικό προεκλογικό αγώνα, δεν αντιστάθηκε τελικά στον πειρασμό και δήλωσε ευθέως ότι θα χαιρόταν αν εκλεγόταν ο Μακρόν καθότι, όπως είπε, ακολουθεί μια φιλοευρωπαϊκή πολιτική. Ακόμη πιο σαφής ο Β. Σόιμπλε που αποκάλυψε ότι «πιθανόν» να ψήφιζε Μακρόν, επειδή ασκεί μια πολύ μεγάλη γοητεία. Υπέρ του πρώην υπουργού Οικονομίας είχε ταχθεί ανοιχτά και ο υπουργού Εξωτερικών της Γερμανίας Ζίγκμαρ Γκάμπριελ.
Τι γοητεύει όμως τόσο πολύ τη γερμανική πολιτική ηγεσία στον νεαρό Γάλλο πολιτικό; Γεγονός είναι ότι οι θέσεις του ανεξάρτητου υποψηφίου βρίσκονται πολύ κοντά στις γερμανικές, τόσο στα ζητήματα που άπτονται της νομισματικής ένωσης και του ευρώ, όσο και σε άλλα μεγάλα θέματα που απασχολούν τη διεθνή κοινότητα, όπως το προσφυγικό και το συριακό.
Εκτιμάται ότι ο Μακρόν θα δώσει νέα πνοή τόσο στην περαιτέρω εμβάθυνση της ΕΕ -θέλει περισσότερη και όχι λιγότερη Ευρώπη και αυτό βρίσκει ευήκοα ώτα στο Βερολίνο- όσο και στον γαλλογερμανικό άξονα που κλυδωνίστηκε τα τελευταία χρόνια. Στη γερμανική πρωτεύουσα οι εκτιμήσεις συγκλίνουν ότι ο Μακρόν θα διαδραματίσει σε κάθε περίπτωση εποικοδομητικό ρόλο, αλλά δεν θα είναι απαραίτητα ένας βολικός εταίρος: ο Γάλλος τάσσεται υπέρ της κοινής ανάληψης ευρωπαϊκών χρεών που ως γνωστόν απορρίπτει αναφανδόν το Βερολίνο, ενώ μολονότι χαρακτηρίζει τη Γερμανία υπόδειγμα σε οικονομικό επίπεδο, επικρίνει δριμύτατα τα υπέρογκα γερμανικά πλεονάσματα και τις πενιχρές, συγκριτικά, γερμανικές δημόσιες επενδύσεις.
«Ουφ», τα σχόλια του γερμανικού τύπου
«Οι Γάλλοι ψηφοφόροι έσωσαν την Ευρώπη» σημειώνει ενδεικτικά το γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων dpa, δίνοντας με τον τρόπο αυτό ένα πρώτο στίγμα για το πώς υποδέχεται η Γερμανία το αποτέλεσμα των γαλλικών εκλογών.
Ενδεικτικά της ανακούφισης που προκάλεσε στη Γερμανία η εκλογή Μακρόν είναι και τα πρωτοσέλιδα του γερμανικού τύπου.
Με ένα λακωνικό επιφώνημα σε ένδειξη ανακούφισης, ένα απλό «Oυφ!» κι ένα ψηφοδέλτιο με τον Εμανουέλ Μακρόν κυκλοφορεί στο πρωτοσέλιδό της η Tagesspiegel του Βερολίνου. «Η νίκη Μακρόν είναι σίγουρα μια τεράστια ανακούφιση για τη Γαλλία. Κατάφερε να διώξει μακριά τον επαπειλούμενο κίνδυνο της κατάκτησης της εξουσίας από μια επιθετική, ακροδεξιά δημαγωγό. Η εμπιστοσύνη και η αισιοδοξία θριάμβευσαν έναντι της απαισιοδοξίας και της συστηματικής ηττοπάθειας. Πρόκειται για ένα ενθαρρυντικό μήνυμα για τη δημοκρατία που πλήττεται από την κρίση που επικρατεί στο εκλογικό σώμα». Ωστόσο σύμφωνα με την γερμανική εφημερίδα το έργο που καλείται στο εξής να φέρει εις πέρας ο Μακρόν ως πρόεδρος δεν θα είναι εύκολο. Αντίθετα το παρομοιάζει με τους «άθλους του Ηρακλή».
«Ανάσα για την Ευρώπη» είναι ο τίτλος ρεπορτάζ της Süddeutsche Zeitung, και «η νίκη του Μακρόν έδιωξε μακριά την καταστροφή» ο τίτλος σχολίου στην ίδια επίσης εφημερίδα, συμπληρώνοντας στη συνέχεια όμως τα εξής:«Η νίκη του Μακρόν κάθε άλλο παρά λαμπρή είναι. Και το Εθνικό Μέτωπο δεν έχει ηττηθεί οριστικά. Εντούτοις, ο θρίαμβος του σοσιαλφιλελεύθερου υποψηφίου εναντίον της Λεπέν αποτελεί δείγμα πολιτικής ωριμότητας».
Για τη γερμανική εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung, «η Ευρώπη απέφυγε τον εφιάλτη». «Το αδιανόητο αποφεύχθηκε: η Γαλλία δεν θα κυβερνηθεί από μια γυναίκα που ανήκει στην άκρα δεξιά. Η καθαρή νίκη του Εμανουέλ Μακρόν δημιουργεί εμπιστοσύνη, αλλά η Ευρώπη δεν πρέπει να έχει ψευδαισθήσεις».
Η εφημερίδα Tageszeitung έκανε λόγο για μια «τεράστια ανακούφιση για τη Γαλλία».
Τα πρωτοσέλιδα ανά τον κόσμο
Η εκλογή του κεντρώου φιλοευρωπαίου Εμανουέλ Μακρόν στην προεδρία της Γαλλίας χθες, η επικράτησή του επί της υποψήφιας της άκρας δεξιάς Μαρίν Λεπέν, χαρακτηρίστηκε μια ήττα του λαϊκισμού κι ανακούφισε την Ευρώπη.
Για την ισπανική εφημερίδα El País, «Η Γαλλία επέλεξε τον Μακρόν και αναχαίτισε τον λαϊκισμό»: «Η Γαλλία είπε όχι. Η νίκη στις προεδρικές εκλογές του Εμανουέλ Μακρόν», ενός υποψηφίου «υπέρ της Ευρώπης, φιλελεύθερου πρώην τραπεζίτη, αναχαίτισε το κύμα λαϊκιστικής δυσαρέσκειας το οποίο θριάμβευσε τον Νοέμβριο στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές και προηγουμένως στο βρετανικό δημοψήφισμα». «Μετά το Brexit και τον Τραμπ, δεν υπήρξε (νίκη της) Λεπέν».
Η ελβετική εφημερίδα Le temps στάθηκε στο ότι ξεπερνώντας «την αποχή, τη ριζοσπαστικοποίηση των άκρων της δεξιάς και της αριστεράς και την αποσάθρωση των παραδοσιακών κομμάτων (…) η Γαλλία επέλεξε έναν νέο άνδρα για να αρχίσει τη μεταμόρφωσή της».
Για τη ρωσική εφημερίδα Vedomosti οι Γάλλοι επέλεξαν «τον υποψήφιο που εκπροσωπεί βασικές αρχές της πέμπτης δημοκρατίας: την διακυβέρνηση από μια ελίτ με προσόντα» και «τη δέσμευση στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση». Ενώ η ονλάιν εφημερίδα Gazeta.ru σημειώνει πως ο Μακρόν καλείται να δώσει απάντηση «στο αίτημα της αλλαγής».
Η εφημερίδα New York Times χαρακτήρισε και αυτή τη νίκη του Μακρόν «μεγάλη ανακούφιση για την Ευρώπη», όπως και η αυστραλέζικη Sydney Morning Herald, για την οποία εξάλλου «η Γαλλία ψήφισε την αισιοδοξία»
«Καλή τύχη κ. Μακρόν, θα τη χρειαστείτε», έγραψε σε κύριο άρθρο της η βρετανική εφημερίδα The Guardian, εκφράζοντας ταυτόχρονα ανησυχία για το νέο ιστορικό υψηλό της ακροδεξιάς. «Κάθε άλλο αποτέλεσμα θα ήταν καταστροφή για την Ευρώπη και για μια φορά, ευτυχώς, οι δημοσκοπήσεις είχαν δίκιο».
