Σοβαρά ανταλλάγματα παίρνει η Τουρκία, προκειμένου να «στεγανοποιήσει» τα σύνορά της στη ροή προσφύγων. Όλοι οι θεσμικοί παράγοντες της Ε.Ε. διαμήνυσαν προς την Άγκυρα ότι θα ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις της, αρκεί να «βάλει πλάτη» στην προσφυγική κρίση. Μεταξύ των ανταλλαγμάτων, είναι και η αναθέρμανση των διαδικασιών ένταξη στην Ε.Ε. των 28.
Τουρκία και Ε.Ε. χρειάζονται κοινές λύσεις σε ένα κοινό πρόβλημα, δήλωσε ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ για το μεταναστευτικό, κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ και τον Τουρκο πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβουτογλου, μετά τη Σύνοδο Κορυφής Ε.Ε. – Τουρκίας.
Όπως είπε, η συνάντηση με Τουρκία μας βοήθησε να καταλάβουμε πώς μπορούμε να εμβαθύνουμε τις σχέσεις μας με την Άγκυρα.
Πρόσθεσε ότι είχε ήδη συμφωνηθεί ένα κοινό σχέδιο δράσης με την Τουρκία και σημερα υπήρξε συμφωνία για τα τεχνικά σημεία του σχεδίου.
Από την πλευρά του ο κ. Τουσκ ανέφερε, μεταξύ άλλων, πως συμφωνήθηκε η χρηματοδοτική ενίσχυση της Τουρκίας με 3 δισ. ευρώ, ενώ τόνισε πως η διαδικασία ένταξης της χώρας στην ΕΕ θα πρέπει να αναζωογονηθεί.
Αναχωρώντας από τις Βρυξέλλες, λίγο πριν τη λήξη της Συνόδου, ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ δήλωσε ότι οι εκταμιεύσεις των κονδυλίων που θα γίνουν από την Ε.Ε. προς την Τουρκία θα εξαρτηθούν σε μεγάλο βαθμό από τα μέτρα που θα λάβει η Τουρκία για την ανάσχεση των ροών των προσφύγων προς τις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. .
Σε ό,τι αφορά τις διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. ανέφερε ότι το πλαίσιο των διαπραγματεύσεων είναι γνωστό και ότι δεν τίθεται θέμα μεταβολής του.
Δηλώσεις έκανε, όμως, και η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ η οποία επιβεβαίωσε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση προσέφερε στην Άγκυρα το ποσό των 3 δισεκατομμυρίων ευρώ προκειμένου να βοηθήσει τους Σύρους πρόσφυγες που βρίσκονται στην Τουρκία ως αντάλλαγμα για τη βοήθεια της Άγκυρας στην αναχαίτιση των προσφυγικών ροών.
Η κυρία Μέρκελ επιβεβαίωσε επιπλέον ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα ανοίξει το Κεφάλαιο 17 των διαπραγματεύσεων για την ένταξη της Τουρκίας φέτος, ενώ επισήμανε ότι σε μια συνάντηση που είχε με ηγέτες της ΕΕ πριν από τη Σύνοδο, συζήτησαν την επανεγκατάσταση ορισμένου αριθμού προσφύγων από την Τουρκία απευθείας στις ευρωπαϊκές αυτές χώρες, σημειώνοντας, ωστόσο, ότι δεν τέθηκαν επί τάπητος συγκεκριμένοι αριθμοί.
Ικανοποίηση από την ελληνική πλευρά
Πάντως, την ικανοποίησή τους για το κείμενο συμπερασμάτων, το οποίο συμπεριέλαβε τις ελληνικές θέσεις εξέφρασαν από τις Βρυξέλλες και κυβερνητικές πηγές.
Ειδικότερα, επιβεβαιώθηκε πως η ώθηση στην ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας θα γίνει με βάση το υφιστάμενο πλαίσιο διαπραγμάτευσης. Επιπλέον, απετράπη η ονομαστική αναφορά σε συγκεκριμένα κεφάλαια και στο χρονοδιάγραμμα για το άνοιγμά τους. Ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα έχει επίσης το γεγονός ότι η απελευθέρωση των θεωρήσεων θα συνδεθεί τελικά με τη συμφωνία επανεισδοχής μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, αλλά και ότι θα είναι μετρήσιμη η ανακοπή της ροής από την Τουρκία, ενώ παράλληλα θα υπάρχει πρόβλεψη για παρακολούθηση των επιστροφών που πραγματοποιεί η Τουρκία στις χώρες προέλευσης.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, διασφαλίστηκε επίσης πως θα ασκηθούν πιέσεις προς την Τουρκία για την καταπολέμηση των κυκλωμάτων διακίνησης.
Στο πλαίσιο αυτό, κατέληξαν οι ίδιες πηγές, θα υπάρχει συγκεκριμένη αναφορά σε διαδικασίες και μηχανισμούς παρακολούθησης, στους οποίους σημαντικό ρόλο επιδιώκει να παίξει η Ελλάδα, κάτι το οποίο επιβεβαίωσε και ο Γερμανός κυβερνητικός εκπρόσωπος με δηλώσεις του το Σάββατο.
Τι περιλαμβάνει η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας
Η επανενεργοποίηση της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας, η οικονομική βοήθεια ύψους 3 δισ. και η βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας στη διαχείριση των προσφυγικών ροών καταγράφονται στην κοινή δήλωση που δημοσιεύτηκε μετά τη λήξη της Συνόδου Κορυφης ΕΕ-Τουρκίας.
Συγκεκριμένα, η ΕΕ δεσμεύτηκε να ενισχύσει οικονομικά την Τουρκία με «αρχική» χρηματοδότηση ύψους 3 δισ. ευρώ, υπογραμμίζοντας «τη σημασία της κατανομής των βαρών μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας», καθώς «η Τουρκία φιλοξενεί περισσότερους από 2,2 εκατομμύρια Σύρους και έχει ήδη διαθέσει γι΄αυτό το σκοπό 8 δισεκατομμύρια δολάρια».
Επιπλέον, η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας επιβεβαιώνει τη σύγκληση Διακυβερνητικής Διάσκεψης στις 14 Δεκεμβρίου 2015 για το άνοιγμα του κεφαλαίου 17 της ενταξιακής διαδικασίας, ενώ προβλέπει πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ολοκληρώσει, «κατά το πρώτο τρίμηνο του 2016», τις προπαρασκευαστικές εργασίες για το άνοιγμα «ενός αριθμού κεφαλαίων».
Σε ό,τι αφορά τo ζήτημα της επιτάχυνσης των διαδικασιών για την απελευθέρωση των θεωρήσεων για τους Τούρκους πολίτες, η συμφωνία προβλέπει πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα «παρουσιάσει τη δεύτερη έκθεση προόδου σχετικά με την εφαρμογή από την Τουρκία του χάρτη πορείας για την απελευθέρωση των θεωρήσεων μέχρι τις αρχές Μαρτίου 2016». Επιπλέον, αναφέρει πως «η συμφωνία επανεισδοχής ΕΕ-Τουρκίας θα αρχίσει να εφαρμόζεται πλήρως από τον Ιούνιο του 2016, προκειμένου η Επιτροπή να είναι σε θέση να παρουσιάσει την τρίτη έκθεση προόδου της το φθινόπωρο του 2016, με σκοπό την ολοκλήρωση της διαδικασίας, δηλαδή την κατάργηση της υποχρεωτικής θεώρησης για τους Τούρκους πολίτες στη ζώνη Σένγκεν τον Οκτώβριο του 2016 εφόσον οι απαιτήσεις του οδικού χάρτη πληρούνται».
Στον αντίποδα, η Τουρκία συμφωνεί στην εφαρμογή του Κοινού Σχεδίου Δράσης το οποίο «θα βάλει τάξη στα μεταναστευτικά ρεύματα και θα βοηθήσει στην ανάσχεση της παράνομης μετανάστευσης». Κατά συνέπεια, σημειώνει η συμφωνία, «οι δύο πλευρές θα εντείνουν την ενεργό συνεργασία τους σχετικά με τους μετανάστες οι οποίοι δεν έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας, αποτρέποντας τα ταξίδια προς την Τουρκία και την ΕΕ, εφαρμόζοντας τις διμερείς συμφωνίες επανεισδοχής και πραγματοποιώντας επιστροφές των μεταναστών που δεν έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας στις χώρες καταγωγής τους».
Επιπλέον, η συμφωνία χαιρετίζει την «πρόθεση της Τουρκίας να υιοθετήσει αμέσως μέτρα για την περαιτέρω βελτίωση της κοινωνικο-οικονομικής κατάστασης των Σύρων υπό καθεστώς προσωρινής προστασίας».
Τέλος, σύμφωνα με την κοινή δήλωση η συνεργασία των δύο πλευρών θα ενισχυθεί και σε άλλους τομείς, ενώ θα καθιερωθεί η σύγκληση Συνόδων Κορυφής ΕΕ- Τουρκίας δύο φορές το χρόνο.
