Το μήνυμα που στέλνουν οι μαθητές και οι γονείς είναι εμφατικό, ξεκάθαρο: το υψηλό επίπεδο των Προτύπων και Πειραματικών Σχολείων πρέπει να διατηρηθεί και να μπολιάσει όλη τη δημόσια εκπαίδευση. Αυτό αποδεικνύεται και από την τεράστια ζήτηση για τις θέσεις των 55 Πειραματικών Σχολείων και πέντε Προτύπων Σχολείων. Και αυτό παρά την υποβάθμιση των Πρότυπων-Πειραματικών Σχολείων (ΠΠΣ) επί ΣΥΡΙΖΑ, από το 2015 και μετά.
Οπως λέει 18χρονη μαθήτρια που μόλις αποφοίτησε από Πειραματικό Σχολείο σε ανοικτή επιστολή της προς τον πρωθυπουργό κ. Αλέξη Τσίπρα, την οποία δημοσιεύει η Kαθημερινή «το 2015 άκουσα τον υπουργό Παιδείας της κυβέρνησής σας να λέει ότι “η αριστεία είναι ρετσινιά” και ότι γι’ αυτό θα καταργούσατε τα Πρότυπα, επειδή τα θεωρούσατε προνομιακά σχολεία και όπως έλεγε ο υπουργός σας, θέλατε ίσες ευκαιρίες για όλους τους μαθητές. Είχε πει επίσης ότι τα Πρότυπα θα ξαναγίνονταν Πειραματικά και θα αποκτούσαν ουσιαστικό πειραματικό χαρακτήρα. Τι βίωσα έκτοτε; Τη βαθιά παρακμή του σχολείου μου, που κάθε χρόνο γινόταν όλο και πιο έντονη».
Ειδικότερα, για το επόμενο σχολικό έτος, η κλήρωση για εισαγωγή στα Πειραματικά Γυμνάσια (Α΄ Τάξη) θα πραγματοποιηθεί αύριο Παρασκευή, όπως και οι εξετάσεις για εισαγωγή στα Πρότυπα Γυμνάσια. Οι αντίστοιχες διαδικασίες για τα Πειραματικά και τα Πρότυπα Λύκεια (κλήρωση και εξετάσεις αντίστοιχα) θα πραγματοποιηθούν τη Δευτέρα 24 Ιουνίου.
Συνολικά 3.073 μαθητές δήλωσαν ότι επιθυμούν να δώσουν εξετάσεις πανελλαδικού τύπου σε Νεοελληνική Γλώσσα και Μαθηματικά, για μία από τις 448 θέσεις των Πρότυπων Γυμνασίων. Συγκεκριμένα, για τις 96 θέσεις του Βαρβάκειου Πρότυπου Γυμνασίου δήλωσαν υποψηφιότητα 751 μαθητές, για τις 78 θέσεις του Πρότυπου Γυμνασίου Αναβρύτων 874 μαθητές, για τις 78 θέσεις της Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης 654 μαθητές, για τις 108 θέσεις της Ιωνιδείου Σχολής Πειραιά 603 μαθητές και για τις 88 θέσεις του Πρότυπου Γυμνασίου της Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων κατετέθησαν 191 αιτήσεις.
Θεσμοθετήθηκαν το 2011
Τα ΠΠΣ θεσμοθετήθηκαν το 2011, και αποτέλεσαν εγχείρημα για υψηλού επιπέδου διδασκαλία και αριστεία στα δημόσια σχολεία στην Ελλάδα. Ωστόσο, από το 2015, με την απόφαση του τότε υπουργού Παιδείας Αριστείδη Μπαλτά και του αναπληρωτή του, αρμόδιου για το θέμα, Τάσου Κουράκη, η προσπάθεια ακυρώθηκε, αφού τα περίπου 60 ΠΠΣ με τη μορφή και τη φιλοσοφία που είχαν ιδρυθεί το 2011 καταργήθηκαν. Στη θέση τους ιδρύθηκαν πέντε Πρότυπα Σχολεία (για την εισαγωγή στα οποία απαιτούνται εξετάσεις, πλην του Δημοτικού) και 55 Πειραματικά (η εισαγωγή και στις δύο βαθμίδες γίνεται μόνο με κλήρωση).
Στο πολυνομοσχέδιο που ψηφίστηκε τον περασμένο Απρίλιο, ο υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου «μπόλιασε» τα 5 Πρότυπα και τα 55 Πειραματικά Σχολεία με τα αρνητικά χαρακτηριστικά των συμβατικών σχολείων:
-τη μονιμότητα των εκπαιδευτικών και την απουσία αξιολόγησής τους. Το νέο θεσμικό πλαίσιο προκάλεσε τις αντιδράσεις γονέων και μαθητών σε Πρότυπα και Πειραματικά Σχολεία. «Όλοι εμείς οραματιζόμαστε ένα άλλο εκπαιδευτικό γίγνεσθαι. Μια Παιδεία δημόσια, αταξική, υψηλού επιπέδου. Κύριε υπουργέ, θα μοιραστείτε το όραμά μας; Το προσδοκούμε, για να έχουμε εμείς την εκπαιδευτική πραγματικότητα που ονειρευόμαστε και εσείς τον ρόλο του πολιτικού που τόλμησε να αναδείξει την Παιδεία ως ισάξια της ιστορίας του τόπου μας», ανέφεραν γονείς παιδιών που φοιτούν στο Βαρβάκειο Πρότυπο Γυμνάσιο, σε επιστολή τους προς τον κ. Γαβρόγλου. Η φωνή τους ενισχύεται από την επιστολή της μαθήτριας στην Καθημερινή.
«Πώς θα εξελιχθεί ο κόσμος κ. Τσίπρα χωρίς την αριστεία;»
Το κείμενο που ακολουθεί είναι ανοικτή επιστολή που απευθύνει προς τον πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα, 18χρονη η οποία μόλις αποφοίτησε από Πειραματικό Σχολείο.
«Κύριε Πρωθυπουργέ,
Είμαι 18 ετών και μόλις αποφοίτησα από Πειραματικό Σχολείο της Αθήνας. Εδώ και λίγες μέρες τελείωσα με τις Πανελλαδικές Εξετάσεις και τώρα περιμένω, όπως και όλα τα υπόλοιπα παιδιά, τα αποτελέσματα. Η κατεύθυνσή μου είναι η θετική και τα μαθήματα που έγραψα είναι Εκθεση, Μαθηματικά, Φυσική και Χημεία.
Δεν ξέρω αν σας απασχολούν καθόλου τα θέματα της δημόσιας παιδείας και οι Πανελλαδικές Εξετάσεις, αλλά αν ενδιαφερθήκατε, θα διαβάσατε την έντονη κριτική που ασκήθηκε στο υπουργείο Παιδείας για τα θέματα που μπήκαν κυρίως στην Φυσική, αλλά και στα Μαθηματικά και στη Χημεία. Κριτική από τη Μαθηματική Εταιρεία, την Ενωση Φυσικών κ.ά.
Αν ενδιαφερθήκατε, θα διαπιστώσατε επίσης ότι πολλά από τα θέματα που μας ζητήθηκε να απαντήσουμε, δεν είχαν καμία σχέση με την προετοιμασία που κάνουμε στα δημόσια σχολεία. Για την κατεύθυνσή μου (θετική) που μπορώ να μιλήσω, σας διαβεβαιώνω ότι κανένας μαθητής δεν μπορεί να αριστεύσει στις Πανελλαδικές Εξετάσεις, αν δεν πάει φροντιστήριο. Ναι, εντάξει, ξεχνάω ότι για την κυβέρνησή σας “η αριστεία είναι ρετσινιά”. Ας το διατυπώσω αλλιώς τότε: Κανένας μαθητής που ενδιαφέρεται να εισαχθεί σε σχολή με υψηλή βάση εισαγωγής δεν μπορεί να γράψει καλά, ώστε να το πετύχει, εάν δεν πάει φροντιστήριο. Εάν δηλαδή η οικογένειά του δεν πληρώσει ένα σεβαστό ποσό.
Κάποιες οικογένειες έχουν τα χρήματα αυτά και κάποιες δεν τα έχουν κ. Πρωθυπουργέ. Οπως η οικογένεια ενός συνομηλίκου μου αριστούχου (πάλι αυτή η “κακιά” λέξη), ο οποίος είχε όνειρο να σπουδάσει ηλεκτρολόγος μηχανικός στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο, αλλά δεν μπόρεσε. Αναγκάστηκε να πάει στην κατεύθυνση των οικονομικών σπουδών και να διεκδικήσει την εισαγωγή του σε μια σχολή με πιο χαμηλή βάση, αφού η οικογένειά του δεν είχε τη δυνατότητα να πληρώσει φροντιστήριο και χωρίς αυτό δεν είχε πιθανότητες να μπει στη σχολή που ονειρευόταν. “Shit happens” ήταν το σχόλιό του όταν αναγκάστηκε να θυσιάσει το όνειρό του».
«Ποια δωρεάν παιδεία;»
«Πείτε μας κ. Πρωθυπουργέ, για ποια δημόσια και δωρεάν παιδεία μας μιλάτε αφού αυτή δεν υπάρχει; Οι οικογένειές μας αναγκάζονται να πληρώνουν φροντιστήρια για να έχουμε την ελπίδα να φοιτήσουμε στη σχολή που επιθυμούμε. Προσωπικά, σας διαβεβαιώνω, εάν δεν είχα πάει φροντιστήριο, πολλά από τα θέματα που μπήκαν στις Πανελλαδικές, θα τα κοιτούσα χωρίς να καταλαβαίνω καν τι ζητάνε.
Φυσικά δεν ήταν μόνο στη Γ΄ Λυκείου το πρόβλημα. Και στις προηγούμενες τάξεις ήταν. Είτε επειδή είναι έτσι το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, είτε επειδή σπάνια συναντάμε κάποιον καθηγητή που αγαπά τη διδασκαλία και τον ενδιαφέρει να μας μεταδώσει γνώση, είτε ακόμα κι επειδή τα περισσότερα βιβλία είναι πολύ κακογραμμένα, ήταν πραγματικά πολύ λίγα αυτά που πήραμε από το σχολείο. Ίσως για τον λόγο αυτό χαίρομαι που αποφοίτησα, γιατί ειδικά τα τελευταία χρόνια ένιωθα ότι το να πηγαίνεις στο (ελληνικό) σχολείο, ήταν περίπου χαμένος χρόνος.
Δεν ήταν πάντα όμως τόσο άσχημα, αν και ποτέ δεν ήταν ιδανικά. Το 2013 τελείωνα την Έκτη Δημοτικού, όταν έμαθα ότι δημιουργούνται Πρότυπα Σχολεία, όπου οι μαθητές θα μπαίνουν με εξετάσεις. Η οικογένειά μου, που πάντα ενδιαφερόταν να λάβουμε κι εγώ και ο αδελφός μου την καλύτερη δυνατή παιδεία, αλλά δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν δίδακτρα για ιδιωτικό σχολείο, με ρώτησαν αν ήθελα να πάρω μέρος στις εξετάσεις και απάντησα θετικά. Θα εξεταζόμασταν στη Γλώσσα, στα Μαθηματικά και στη Φυσική. Τα δύο τελευταία ήταν τα αγαπημένα μου μαθήματα. Δεν κουράστηκα ιδιαίτερα, δεν έκανα υπερβολές, απλώς μια καλή επανάληψη και πήγα να δώσω εξετάσεις. Πέρασα κι έτσι ήμουν στην πρώτη φουρνιά των μαθητών που ξεκίνησαν το 2013-14 στην Α΄ Γυμνασίου να φοιτούν στα Πρότυπα (που ήταν πριν Πειραματικά). Τα πρώτα χρόνια είχαν ενδιαφέρον. Είχαμε δραστήριους ομίλους, μάθαινα κινέζικα, κάναμε αγγλικά μετά το σχολείο, ρομποτική και άλλα».
«Βαθιά παρακμή»
«Μέχρι που το 2015 άκουσα τον υπουργό Παιδείας της κυβέρνησής σας να λέει ότι “η αριστεία είναι ρετσινιά” και ότι γι’ αυτό θα καταργούσατε τα Πρότυπα, επειδή τα θεωρούσατε προνομιακά σχολεία και όπως έλεγε ο υπουργός σας, θέλατε ίσες ευκαιρίες για όλους τους μαθητές. Είχε πει επίσης ότι τα Πρότυπα θα ξαναγίνονταν Πειραματικά και θα αποκτούσαν ουσιαστικό πειραματικό χαρακτήρα.
Τι βίωσα έκτοτε;
Τη βαθιά παρακμή του σχολείου μου, που κάθε χρόνο γινόταν όλο και πιο έντονη. Τα κινέζικα, που τόσο είχα αγαπήσει, σταμάτησαν. Η ρομποτική που με είχε ενθουσιάσει, το ίδιο. Οι περισσότεροι όμιλοι ατόνησαν. Η αδιαφορία των εκπαιδευτικών μεγάλωσε, ίσως συμβάδιζε με αυτήν του υπουργείου. Το σχολείο μας όχι μόνο δεν απέκτησε ποτέ τον ουσιαστικό χαρακτήρα ενός Πειραματικού Σχολείου, όπως μας υποσχεθήκατε, αλλά έμοιαζε να πηγαίνει πίσω στον χρόνο και να απαξιώνεται μέρα με τη μέρα.
Διαβάζω ότι τα δικά σας παιδιά κ. Τσίπρα τα στέλνετε σε ιδιωτικό σχολείο. Προφανώς έχετε την οικονομική ευχέρεια να πληρώσετε τα δίδακτρα που η δική μου οικογένεια δεν είχε, ώστε να με στείλουν σε ένα καλό ιδιωτικό σχολείο. Για αυτό με ενθάρρυναν να δώσω εξετάσεις και να μπω σε ένα από τα Πρότυπα που εσείς καταργήσατε αναγκάζοντάς με να φοιτήσω τα επόμενα χρόνια σε ένα σχολείο που υποβαθμίσατε και δεν μου έδωσε σχεδόν τίποτα».
«Ιδιες ευκαιρίες» και τα δικά σας παιδιά
«Το σχολείο μου το καταργήσατε ως Πρότυπο, γιατί λέγατε ότι θέλετε όλα τα παιδιά να έχουν ίδιες ευκαιρίες και να μην πηγαίνουν κάποια σε καλύτερα σχολεία από άλλα. Αν το πιστεύατε αυτό, τότε γιατί δεν το τηρήσατε για τα δικά σας παιδιά; Γιατί επιλέξατε τα δικά σας παιδιά να πάνε σε ένα προνομιακό σχολείο που μόνο όσα έχουν εύπορους γονείς μπορούν να πάνε; Γιατί τα δικά σας παιδιά να πηγαίνουν σε ένα καλύτερο σχολείο από αυτό που φοίτησα εγώ, ο αδελφός μου, οι γείτονές μου, οι φίλοι μου, αν πιστεύετε στην ισότητα; Και αν τα παιδιά στα Πρότυπα πήγαιναν σε ένα καλύτερο σχολείο, αυτό ήταν αποτέλεσμα του δικού τους κόπου και της δικής τους προσπάθειας, της δικής τους αγάπης για τη γνώση και όχι επειδή οι γονείς τους είχαν λεφτά και μπορούσαν να τους αγοράσουν μια καλύτερη παιδεία.
Δεν καταφέρομαι ενάντια στα ιδιωτικά σχολεία κ. Τσίπρα και αντιλαμβάνομαι ότι κάθε γονιός θέλει το καλύτερο για το παιδί του. Γνωρίζοντας από πρώτο χέρι την κατάσταση στη δημόσια παιδεία, θεωρώ αυτονόητο ότι όποιος μπορεί, την αποφεύγει. Αρκεί να μην ευθύνεται γι’ αυτήν την κατάσταση όμως και να μην μιλάει υποκριτικά για ισότητα. Ή αρκεί να δίνει και σε όσους δεν μπορούν να πληρώσουν δίδακτρα, τη δυνατότητα να φοιτήσουν με την αξία τους σε καλά σχολεία.
Πώς γίνεται κ. Τσίπρα για εσάς η αριστεία να είναι ρετσινιά και να μην είναι ο πλούτος, ειδικά όταν αυτός δεν έχει αποκτηθεί από την εργασία; Τι είδους Αριστερά είναι αυτή η δική σας που θεωρεί ταξικό κριτήριο την αριστεία και όχι τον πλούτο;
Πώς θα εξελιχθεί ο κόσμος κ. Τσίπρα χωρίς την αριστεία;
Πώς θα εξελιχθεί ο κόσμος κ. Τσίπρα χωρίς την αριστεία; Πώς θα προοδεύσει; Από πού θα προκύψουν οι επιστήμονες που θα προχωρήσουν την έρευνα; Ποιοι θα ανακαλύψουν τις νέες θεραπείες; Ποιοι θα πάνε τον κόσμο μπροστά και θα μοιράσουν τη γνώση κάνοντας τον κόσμο καλύτερο και πιο δίκαιο; Ποιοι, αν όχι οι άριστοι;
Ειλικρινά, αναρωτιέμαι αν έχετε κάποια απάντηση.
Και κάτι ακόμα. Ακούω συχνά μέλη της κυβέρνησής σας να καυτηριάζουν τον ρατσισμό και να ασκούν κριτική στους γονείς που αντιδρούν στην ένταξη προσφυγόπουλων στις σχολικές τάξεις των δημόσιων σχολείων. Γιατί δεν δώσατε πρώτος το παράδειγμα, γράφοντας τα παιδιά σας σε ένα δημόσιο σχολείο της Κυψέλης με προσφυγόπουλα, ώστε οι πράξεις σας να παραδειγματίσουν;».
«Βασιλεύει το παράλογο»
«Σε λίγες μέρες θα βγουν τα αποτελέσματα των Πανελλαδικών Εξετάσεων. Το πιθανότερο είναι ότι θα μπω σε μια σχολή που θα με απογοητεύσει. Που θα έχει βρώμικους και μουντζουρωμένους τοίχους, ίσως εντός του χώρου να γίνεται και εμπόριο ναρκωτικών, όπως σε πολλά πανεπιστήμια, τα μαθήματα θα είναι κατώτερα των προσδοκιών και θα πρέπει να αγωνιστώ για να μάθω. Είμαι κάπως προετοιμασμένη για όλα αυτά. Και δεν σας κρύβω ότι ονειρεύομαι ήδη να φύγω κάποια στιγμή από τη χώρα μου, στην οποία ειδικά τελευταία, είναι σαν να βασιλεύει το παράλογο. Και η αδικία, αλλά αυτό είναι πιο παλιό.
Θέλω να ζήσω σε μία χώρα που η αριστεία δεν θεωρείται ρετσινιά κ. Πρωθυπουργέ. Σε μία χώρα όπου οι νέοι μπορούν να ελπίζουν. Σε μία χώρα όπου το κράτος σέβεται τον πολίτη και που οι φόροι του έχουν αντίκρισμα. Σε μια χώρα όπου υπάρχουν κανόνες, δικαιοσύνη, ουσιαστική δημοκρατία και το κυριότερο: σε μια χώρα με αξιοκρατία. Η Ελλάδα που μας αφήνετε δεν έχει τίποτα από όλα αυτά. Μακάρι να υπήρχε έστω και μία αχτίδα ελπίδας, να μέναμε εδώ να αγωνιστούμε για να κάνουμε τη χώρα μας καλύτερη. Ποια χώρα όμως κ.Πρωθυπουργέ; Αυτή που λοιδορεί την αριστεία και δεν προάγει τους άριστους, αλλά μόνο τους κολλητούς;».
Μαθήτρια – άρτι αποφοιτήσασα Πειραματικού Σχολείου.
