Γιόχαν Κρόιφ: Ο Ιπτάμενος Ολλανδός

Ο Χέντρικ Γιόχαν Κρόιφ (Johan Cruijff,) έρχεται στον κόσμο στις 25 Απριλίου 1947 στο Άμστερνταμ της Ολλανδίας. Το σπίτι των Κρόιφ, απλό και φτωχικό, δεν γεμίζει το μάτι στον περαστικό αλλά έχει ένα μοναδικό πλεονέκτημα. Βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το «Ντε Mέερ» την θρυλική έδρα του Άγιαξ. Η μοίρα τα φέρνει έτσι, ώστε η μητέρα του μικρού Γιόχαν, που μέχρι τότε έχυνε ποτάμια ιδρώτα πλένοντας σκάλες και πατώματα, να πιάσει δουλειά ως καθαρίστρια στις εγκαταστάσεις του συλλόγου. Είναι μια καλή, τίμια και εργατική γυναίκα, η οποία όμως έχει και εξαιρετική πειθώ. Με επιμονή και υπομονή που θα έσκαγε και γάιδαρο, δεν σταματάει να ενοχλεί  καθημερινά τους ανθρώπους του συλλόγου, προκειμένου να δοκιμάσουν τον μικρό Γιόχαν στην ομάδα τους. Εκείνοι, μην αντέχοντας πια να την ακούν, αποφασίζουν να της κάνουν το χατίρι.

Έτσι, στις αρχές του 1959 ένα ξανθό και αδύνατο αγόρι εγγράφεται στις Ακαδημίες του Αγιαξ. Οι υπεύθυνοι του συλλόγου καθώς τον αντικρίζουν για πρώτη φορά, μόνο που δεν τον λυπούνται. Πιστεύουν ότι αυτός ο φιλόδοξος νεαρός, με το παραμικρό μαρκάρισμα, θα σκορπίσει σε χίλια κομμάτια. Δεν περνά όμως παρά μόνο λίγος καιρός, για να διαπιστώσουν το λάθος τους. Από τον Κρόιφ πηγάζει ένα αστείρευτο ταλέντο, κάτι που φαίνεται από τον τρόπο που «χαϊδεύει» την μπάλα. Το στυλ του είναι τόσο απλό και συνάμα αιθέριο, που νομίζει κανείς πως αυτός δεν είναι ποδοσφαιριστής, αλλά χορευτής!! Υπάρχουν στιγμές που θαρρείς ότι…πετάει. Ξαφνικά εκεί που τον κοιτάς αρχίζει να γλιστράει με αυτόν τον μοναδικό αέρινο τρόπο του και να μην μπορεί να τον φτάσει ο εκάστοτε αντίπαλός του. Η ταχύτητα του είναι αξιοθαύμαστη και ο τρόπος που διαβάζει το παιχνίδι, εξίσου μοναδικός.

Το Ολλανδικό ποδόσφαιρο εθεωρείτο παραδοσιακά ερασιτεχνικό άθλημα. Αλλά στα μέσα της δεκαετίας του 1960, έχει αρχίσει να μετατρέπεται σιγά – σιγά σε επαγγελματικό. Ο άνθρωπος που επηρέασε στο μέγιστο βαθμό, την ραγδαία ανάπτυξη του Ολλανδικού ποδοσφαίρου, δεν ήταν άλλος από τον Ρίνους Μίχελς, ο οποίος το 1964 που αναλαμβάνει τα ηνία του Άγιαξ, ξεκινά να εφαρμόζει το πασίγνωστο πια Ολοκληρωτικό Ποδόσφαιρο (Total Football) για να οδηγήσει τον Άγιαξ επτά χρόνια αργότερα, στην κορυφή της Ευρώπης. Εκείνη τη χρονιά, ο Κρόιφ προβιβάζεται στη μεγάλη ομάδα, έπειτα και από εισήγηση του Άγγλου προπονητή Βικ Μπακινγκχαμ, ο οποίος προτείνει στους ανθρώπους του συλλόγου να προσφέρουν στον Κρόιφ συμβόλαιο συνεργασίας και ενώ έχει κλείσει μόλις τα 17.

Ο νεαρός Γιόχαν δεν πιάνεται, οδηγεί τον Άγιαξ από νίκη σε νίκη κι όλοι σιγά-σιγά στην Ολλανδία αρχίζουν να προφέρουν το όνομά του.. ΚΡΑΟΥΦ (όπως είναι η σωστή προφορά, αλλά έχει καθιερωθεί Κρόιφ…). Εξελίσσεται σε φυσικό ηγέτη του συλλόγου καθώς σε 229 εμφανίσεις πετυχαίνει 190 γκολ. Το 1966 αναδεικνύεται για πρώτη φορά στη σταδιοδρομία του Πρωταθλητής Ολλανδίας, ενώ παράλληλα αγωνίζεται για πρώτη φορά στην Εθνική Ολλανδίας εναντίον της Ουγγαρίας, σκοράροντας μάλιστα στο τελευταίο λεπτό της συνάντησης, γράφοντας το τελικό 2-2. Όλοι αναφέρονται με δέος για το σπουδαίο μέλλον που θα έχει ο ποδοσφαιριστής αυτός και μαζί του ο Αγιαξ.

Στις 2 Δεκεμβρίου του 1968, ο Κρόιφ παντρεύεται την Ντάνι Κόστερ με την οποία θ’ αποκτήσει 3 παιδιά: την Σαντάλ, την Σουσίλα και τον Τζόρντι, ο οποίος πολλά χρόνια αργότερα θ’ ακολουθήσει τα χνάρια του πατέρα του ως ποδοσφαιριστής, παίρνοντας μάλιστα μεταγραφή σε συλλόγους όπως η Μπαρτσελόνα και η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, κυρίως ίσως λόγω του ονόματος του, παρά για τις επιδόσεις του στο τερέν…

Την ίδια χρονιά ο Άγιαξ βρίσκει στο δρόμο του για τον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών τη Λίβερπουλ του Μπιλ Σάνκλι, με τους Ολλανδούς να συντρίβουν τους «κόκκινους» με το επιβλητικό 5-1, ενώ ταυτόχρονα κατακτούν και το τρίτο συνεχόμενο πρωτάθλημα Ολλανδίας. Ο Άγιαξ μοιάζει ασταμάτητος. Το 1969 φτάνει για πρώτη φορά στο ανώτατο σημείο, σε συλλογικό επίπεδο. Στον τελικό του κυπέλλου Πρωταθλητριών, στη Μαδρίτη απέναντι στην μεγάλη ομάδα της Μίλαν. Δυστυχώς το παιχνίδι, εξελίσσεται άσχημα για τον Κρόιφ και την παρέα του. Οι Ιταλοί θριαμβεύουν με το εντυπωσιακό 4-1, και δείχνουν στους Ολλανδούς ότι έχουν μερικά πράγματα να μάθουν ακόμα.

Αυτό όμως δεν εμποδίζει το νεαρό, Γιόχαν να συνεχίσει την προσπάθειά μαζί με την ομάδα του φυσικά.  Έτσι το 1971 φτάνει ξανά σε τελικό. Στο «Γουέμπλει» αυτή τη φορά με αντίπαλο τον Παναθηναϊκό. Εκατό χιλιάδες φίλαθλοι είχαν κατακλύσει το «Ναό του ποδοσφαίρου» και ο Κρόιφ με το ξεκίνημα κιόλας κάνει μερικά εκπληκτικά πράγματα. Ο Αγιαξ επικρατεί με 2-0 και σηκώνει ψηλά το μεγαλύτερο τρόπαιο σε συλλογικό επίπεδο.

Το Φεβρουάριο του 1972, ο τότε πρόεδρος του Ολυμπιακού Νίκος Γουλανδρής πληρώνει τις 900.000δρχ που ήταν το κασέ του Άγιαξ, και φέρνει την Ολλανδική ομάδα στον Πειραιά ν’ αγωνιστεί σε φιλικό αγώνα, κόντρα στους «ερυθρολεύκους». Η παρέα του Κρόιφ επικρατεί με 2-1 (γκολ των Κάιζερ, Ρεπ , ενδιάμεσα είχε ισοφαρίσει ο Μίλτον Βιέρα) στο κατάμεστο στάδιο «Καραϊσκάκη», που είχε γεμίσει από 35.000 και πλέον φιλάθλους. Ο Κρόιφ αγωνίζεται μόλις 25’, μέσα στο οποία όμως πρόλαβε να κάνει μία εκπληκτική ντρίμπλα στον αείμνηστο, Λάκη Γκλέζο, που δεν ήξερε που πήγε…

Ο Κροίφ έχει πια εξελιχθεί σ’ ένα πολύ δυνατό και επιβλητικό ποδοσφαιριστή. Διαθέτει εκπληκτική ισορροπία, θανατηφόρα ταχύτητα και κοντρόλ που κόβει την ανάσα. Αλλά το μεγαλύτερο πλεονέκτημα του είναι η αντίληψη, η οποία βασίζεται στην οξεία αίσθηση της θέσης των συμπαικτών του, καθώς η ομάδα ξεδιπλώνεται στην επίθεση. Ο αθλητικογράφος Ντέιβιντ Μίλλερ , πίστευε ότι ο Κροίφ ήταν ανώτερος από κάθε άλλο ποδοσφαιριστή, στην ικανότητα να «εξάγει» το καλύτερο από τους άλλους. Τον χαρακτήριζε «Πυθαγόρα με ποδοσφαιρικά παπούτσια» εξαιτίας της ακρίβειας με την οποία συνήθιζε να πασάρει και να σεντράρει. Είναι η εποχή που κερδίζει δίκαια το προσωνύμιο «Ιπτάμενος Ολλανδός».

Ο Κρόιφ να σημειωθεί ότι δεν φορούσε την φανέλα με το 9 όπως συνηθιζόταν για έναν σέντερ φορ. Όταν τα νούμερα που φορούσαν οι ποδοσφαιριστές στις φανέλες τους περιορίζονταν από το 1 έως το 9, ο Κρόιφ είχε επιλέξει το 9. Αλλά όταν αυτός ο κανονισμός άλλαξε, καθιέρωσε το νούμερο 14. Του άρεσε από μικρό παιδί το 14 και είχε καταφέρει να το δεχθούν οι διάφοροι προπονητές του, παρά τις αρχικές τους αντιρρήσεις… Μάλιστα κάποια στιγμή γυρίστηκε και κινηματογραφική ταινία με τίτλο «Η φανέλα με το 14».

Το μοναδικό του ελάττωμα- εκτός από το αρειμάνιο κάπνισμα- είναι αδιαμφισβήτητα το εκρηκτικό ταπεραμέντο του, το οποίο μερικές φορές απειλεί να υπονομεύσει το αστείρευτο ταλέντο του. Η εξωστρεφής συμπεριφορά του, συχνά τον οδηγεί σε μπελάδες, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την κόκκινη κάρτα που δέχθηκε σ’ ένα αγώνα κατά της Τσεχοσλοβακίας, στη δεύτερη μόλις συμμετοχή του σε αγώνα της Εθνικής ομάδας. Η κάρτα αυτή του κοστίζει ένα χρόνο αποκλεισμό από τους «Οράνιε».

Παράλληλα έρχεται και η πρώτη και μεγαλύτερη βράβευση σε ατομικό επίπεδο. Το κορυφαίο αθλητικό περιοδικό του κόσμου το γαλλικό «France Football» τον ανακηρύσσει Κορυφαίο ποδοσφαιριστή της Ευρώπης και του απονέμει την «Χρυσή Μπάλα». Κάτι που γίνεται και τις δύο προσεχείς χρονιές (το ίδιο ρεκόρ τρεις συνεχείς φορές έχουν ακόμη ο Πλατινί και ο Φαν Μπάστεν μεταγενέστερα φυσικά οι δύο τελευταίοι).

Η κυριαρχία του Άγιαξ με τον Κρόιφ πάντα στο «τιμόνι του» θα συνεχισθεί και τα προσεχή δύο χρόνια. Το 1972 καταβάλλει 2-0 την Ιντερ με δύο δικά του γκολ, ενώ ένα χρόνο αργότερα, στο Βελιγράδι, ο Αγιαξ επικρατεί με 1-0 της Γιουβέντους (κεφαλιά του Τζόνι Ρεπ) και κατακτά για τρίτη συνεχόμενη σεζόν το κύπελλο Πρωταθλητριών. Ο Άγιαξ έχει πια στο δυναμικό και τους Γιόχαν Νεεσκενς και Ρούντι Κρολ, οι οποίοι συμπληρώνουν τον γαλαξία των αστέρων αυτής της υπέρομάδας. Κατακτούν το διηπειρωτικό κόντρα στην Ιντιπεντιέντε με συνολικό σκορ 4-1, καθώς και το Ευρωπαϊκό Σούπερ Καπ, κερδίζοντας  τους Γκλάσκοου Ρέιντζερς με συνολικό σκορ 6-3.

Το 1973 ο Αγιαξ μετά και το τρίτο του κύπελλο Πρωταθλητριών αρχίζει να δείχνει σημάδια κόπωσης και ο Κρόιφ δεν λέει όχι στην πρόταση της Μπαρτσελόνα να φορέσει την φανέλα της, η οποία είχε στον πάγκο της τον πρώην προπονητή του στον Άγιαξ, Ρίνους Μίχελς. Είναι ενδεικτικό ότι η ομάδα της Καταλονίας προκειμένου να τον αποκτήσει καταβάλλει στον Αγιαξ, το ποσό των 2.5 εκ.ευρώ (σημερινά λεφτά) που αποτελεί παγκόσμιο ρεκόρ μετεγγραφής για την εποχή. Έτσι ο 26χρονος ,Γιόχαν μετακινείται στην ομάδα της Βαρκελώνης όπου απ’ το ξεκίνημα γίνεται το ίνδαλμά της. Την εποχή που έφτασε ο Κρόιφ στη Βαρκελώνη, η σεζόν στην Πριμέρα Ντιβιζιόν είχε ήδη ξεκινήσει και οι Καταλανοί βρίσκονταν πολύ πίσω στον βαθμολογικό πίνακα. Η έλευση του Ολλανδού σούπερ αστέρα, αλλάζει τα δεδομένα. Η «Μπάρτσα»  κατακτά τελικά το πρωτάθλημα, φιλοδωρώντας παράλληλα την μισητή αντίπαλο Ρεάλ Μαδρίτης με μια επιβλητική εκτός έδρας πεντάρα.

Αφήνοντας πίσω τις διασυλλογικές υποχρεώσεις, ο Κρόιφ προετοιμάζεται για τα τελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου στη Γερμανία το 1974. Οι Ολλανδοί θεωρούνται το ακλόνητο φαβορί για την κατάκτηση του τροπαίου, ωστόσο η έως τώρα πορεία τους στα προκριματικά, μόνο κάτι τέτοιο δεν αποδεικνύει. Εκτός των άλλων δεν λείπουν και οι ίντριγκες μέσα στο Ολλανδικό στρατόπεδο, μιας και υποβόσκει μια διαρκής ανταγωνιστικότητα μεταξύ των παικτών του Άγιαξ και της Φέγενορντ,  ενώ αμφότεροι απαιτούν εξωπραγματικές αμοιβές για την συμμετοχή τους στη διοργάνωση. Ωστόσο, η συμμετοχή της Ολλανδίας στα τελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου για πρώτη φορά μετά το 1938, και μια φιλική νίκη –ζέσταμα με 4-1 εναντίον της Αργεντινής, συνηγορούν στο ότι φέτος είναι η χρονιά των υπερηχητικών Ολλανδών.

Αφού ξεπερνούν σχετικά εύκολά το εμπόδιο της σκληροτράχηλης  Ουρουγουάης, της Σουηδίας και της Βουλγαρίας στον πρώτο γύρο, στο δεύτερο αντιμετωπίζουν την αξιόμαχη Αργεντινή, την οποία όμως φιλοδωρούν ξανά με τέσσερα γκολ, ενώ δεν δυσκολεύονται ιδιαίτερα και κόντρα στην Ανατολική Γερμανία την οποία νικούν με 2-0, προκρινόμενοι στα ημιτελικά όπου θ’ αντιμετωπίσουν την κάτοχο του τροπαίου Βραζιλία. Οι Βραζιλιάνοι, σκιά της ομάδας όνειρο που είχε κατακτήσει το τρόπαιο του 1970 στο Μεξικό, αδυνατούν να συγκρατήσουν τους διαολεμένους Ολλανδούς, με αποτέλεσμα η κλωτσιά να πέφτει σύννεφο. Παρ’ όλο το σακάτεμα όμως, ο Κρόιφ και η παρέα του βρίσκουν τον τρόπο να πάρουν τη νίκη με 2-0 και μαζί το εισιτήριο για τον τελικό της διοργάνωσης κόντρα στους οικοδεσπότες  Δυτικογερμανούς.

Εκεί, αν και προηγούνται μόλις στο πρώτο λεπτό με πέναλτι του Νέεσκενς, και αφού οι Γερμανοί δεν έχουν καν ακουμπήσει την μπάλα, τελικά χάνουν το παιχνίδι  με 2-1 από τους Μπεκενμπάουερ, Φογκτς, Μίλερ. Αυτό το παιχνίδι θ’ αποτελέσει και το κύκνειο άσμα το Κρόιφ σε τελικούς Παγκοσμίων Κυπέλλων, καθώς στο Μουντιάλ της Αργεντινής το 1978, δεν θ’ ακολουθήσει την αποστολή, προφασιζόμενος πολιτικούς λόγους . Πολλά χρόνια αργότερα, θα κυκλοφορήσει μια φήμη ότι  εκείνη τη χρονιά, άγνωστοι είχαν εισβάλει στο σπίτι του Κρόιφ και είχαν απειλήσει τον ίδιο και την οικογένεια του, προκαλώντας του ψυχικό τραύμα, που θα του έπαιρνε πολύ καιρό για να το ξεπεράσει. Ωστόσο κάτι τέτοιο, δεν επιβεβαιώθηκε επίσημα από τα χείλη του ίδιου του Κρόιφ, αφήνοντας τα σενάρια να οργιάζουν. Ο «Ιπτάμενος Ολλανδός» θ’ αγωνιστεί συνολικά 48 φορές με τα χρώματα των «οράνιε», εκ των οποίων τις 34 ως αρχηγός, ενώ θα πετύχει και 33 γκολ.

Αφού κλείνει πέντε χρόνια συνεχούς παρουσίας στην Ισπανία, κατακτώντας ένα πρωτάθλημα το 1974, κι ένα κύπελλο το 1978, αποφασίζει να κάνει το υπερατλαντικό ταξίδι, για ν’ αγωνιστεί στην Αμερική που τότε οι ομάδες της μοίραζαν αφειδώς εκατομμύρια.  Αγωνίζεται αρχικά στους Λος Άντζελες  Αζτεκς (1979-80), όπου κερδίζει και τον τίτλο του πολυτιμότερου παίκτη της σεζόν,  και μετά στους Ουάσινγκτον Ντίπλοματς (1980-΄81).

Με το τέλος του πρωταθλήματος επιστρέφει στην Ευρώπη και συγκεκριμένα στην Ισπανία για ν’ αγωνισθεί με τα χρώματα της  Λεβάντε. Το 1981 φοράει ξανά τη φανέλα της πρώτης και παντοτινής αγάπης του Άγιαξ κατακτώντας μάλιστα δύο πρωταθλήματα και το 1983 κάνει το αδιανόητο: μεταπηδά στην «μισητή αντίπαλο» τη Φέγενορντ, η οποία αν και στο παρελθόν ήταν η πρώτη ομάδας της Ολλανδίας, τα τελευταία 10 χρόνια είχε μείνει στην σκιά του Άγιαξ. Ο Κρόιφ αυτό το βλέπει σαν πρόκληση και κατορθώνει να οδηγήσει την ομάδα του Λιμανιού  στο νταμπλ μάλιστα, προτού κρεμάσει οριστικά τα παπούτσια του. Ήταν τότε 37 ετών!!

Το 1985, ξεκινάει την καριέρα του ως προπονητής, επιστρέφοντας για άλλη μια φορά στην ομάδα που τον ανέδειξε, και που αγαπήθηκε και μισήθηκε όσο κανείς άλλος. Ήταν μια περίεργη κατάσταση, καθώς ο «Ιπτάμενος Ολλανδός» δεν είχε το απαραίτητο πιστοποιητικό εξάσκησης του επαγγέλματος του προπονητή. Παρ’ όλα αυτά, ο Κρόιφ εφαρμόζει τακτικές που επιτρέπουν στον Άγιαξ να αποδώσει ένα άκρως επιθετικό ποδόσφαιρό, με πρωταγωνιστές τα νέα του μεγάλα ταλέντα Μάρκο φαν Μπάστεν και Φράνκ Ράικαρντ.

Χαρακτηριστικό αυτής της φιλοσοφίας είναι ότι τη πρώτη χρονιά του στο πάγκο του Άγιαξ η ομάδα τελειώνει τη σεζόν έχοντας σκοράρει 120(!) φορές αν και δεν κερδίζει το πρωτάθλημα, τερματίζοντας  πίσω από την PSV Αϊντχόφεν. Το 1987 σηκώνει το κύπελλο Κυπελλούχων κόντρα στη Λοκομοτίβ Λειψίας, ενώ την επόμενη χρονιά υπερασπίζεται τον τίτλο του κόντρα στην Μαλίν, χωρίς ωστόσο να το καταφέρει, αφού ηττάται με 1-0. Λίγο αργότερα, το εκρηκτικό ταπεραμέντο του τον οδηγεί στην έξοδο από το σύλλογο εν μια νυκτί.

Για καλή του τύχη, η Μπαρτσελόνα του χτυπάει την πόρτα, ψάχνοντας τον αντικαταστάτη του Τέρι Βενάμπλς ο οποίος είχε μια καταστροφική σεζόν με τους Καταλανούς. Έτσι το 1988 αναλαμβάνει τα ηνία του συλλόγου και τον οδηγεί στην κατάκτηση του Κυπέλλου Κυπελλούχων το 1989, κερδίζοντας στον τελικό τη Σαμπντόρια με 2-0. Ωστόσο το απωθημένο των ανθρώπων της «Μπάρτσα» είναι ν’ αποτινάξουν από πάνω τους το στίγμα του «δεύτερου» τη τάξη συλλόγου της Ισπανίας, αφού δεν έχουν καταφέρει ως τώρα να σηκώσουν το πολυπόθητο Κύπελλο Πρωταθλητριών, με τελευταία αποτυχία τον τελικό της Αθήνας όπου διασύρθηκαν από την Μίλαν με 4-0. Ο Κρόιφ αναλαμβάνει ν’ αλλάξει αυτήν την «αδικία» και τα καταφέρνει, αφού το 1992 με αντίπαλο ξανά τη Σαμπντόρια, η ομάδα της Βαρκελώνης κερδίζει με 1-0 με γκολ του Κούμαν, και κατακτά επιτέλους το βαρύτιμο τρόπαιο.

Ο Κρόιφ λίγο αργότερα προσθέτει στο ενεργητικό του, και τον τίτλο του Ευρωπαϊκού Σούπερ Καπ, νικώντας με συνολικό σκορ 3-2 την Βέρντερ Βρέμης και συνεχίζει κατακτώντας το Κύπελλο Ισπανίας το 1990, τέσσερα διαδοχικά πρωταθλήματα τις σεζόν 1991- 1994, καθώς και τρία Σούπερ Καπ Ισπανίας το 1991, το 1992 & το 1994. Κάπου εκεί οι ιθύνοντες του συλλόγου, αρχίζουν να πιέζουν τον Κρόιφ για περισσότερες επιτυχίες, πράγμα που του δημιουργεί φοβερό άγχος το οποίο σε συνδυασμό με το πολύ κάπνισμα του Ολλανδού, τον οδηγεί στο χειρουργείο με πρόβλημα στην καρδιά. Μόλις αναρρώνει, ξεκινά συζητήσεις με την Ολλανδική Ομοσπονδία για ν’ αναλάβει την Εθνική ομάδα, αλλά τελικά οι δυο πλευρές δεν τα βρίσκουν.

Το 1996, έπειτα από δυο απανωτές και αναπάντεχες εντός έδρας ήττες στο Καμπ Νοου από την Μπέτις και την Ατλέτικο Μαδρίτης αντίστοιχα, ο Ολλανδός τεχνικός απομακρύνεται από την ηγεσία του συλλόγου, για χάρη του Μπόμπι Ρόμπσον. Λαμβάνει ως αποζημίωση περίπου 2 εκ. ευρώ και δεν θα ξανακαθίσει ποτέ ξανά σε πάγκο άλλης ομάδας, φοβούμενος ίσως και περαιτέρω επιδείνωση της υγείας του. Το 1999 αναδεικνύεται κορυφαίος Ευρωπαίος ποδοσφαιριστής του αιώνα και κορυφαίος Ολλανδός αθλητής του αιώνα, ενώ το 2007 το Ολλανδικό Σούπερ Καπ θα πάρει τα’ όνομα του, προς τιμήν αυτού του σπουδαίου ποδοσφαιριστή. Παράλληλα, ο Άγιαξ θ’ αποσύρει τη φανέλα με το νούμερο 14.

Παραμένει οικογενειακώς στην Βαρκελώνη και καθοδηγεί από τα υψηλά κλιμάκια με τον τρόπο του την εκάστοτε διοίκηση…, η οποία το Μάρτιο φέτος τον ανακήρυξε επίτιμο πρόεδρό της. Έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επιτυχία του Ζοάν Λαπόρτα να κερδίσει τις εκλογές για την προεδρία της Μπαρτσελόνα.

Τίτλοι ως ποδοσφαιριστής

Άγιαξ

Πρωτάθλημα Ολλανδίας (8)

1966, 1967, 1968, 1970. 1972, 1973, 1982, 1983

Κύπελλο Ολλανδίας (5)

1967, 1970, 1971, 1972, 1983

Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης (3)

1971, 1972, 1973

Ευρωπαϊκό Σούπερ Καπ (2)

1972, 1973

Διηπειρωτικό Κύπελλο (1)

1972

Μπαρτσελόνα

Πρωτάθλημα Ισπανίας (1)

1974

Κύπελλο Ισπανίας (1)

1978

Φέγενορντ

Πρωτάθλημα Ολλανδίας (1)

1984

Κύπελλο Ολλανδίας (1)

1984

Τίτλοι σαν προπονητής

Άγιαξ

Πρωτάθλημα Ολλανδίας (2)

1986, 1987

Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης (1)

1987

Μπαρτσελόνα

Πρωτάθλημα Ισπανίας (4)

1991, 1992, 1993, 1994

Κύπελλο Ισπανίας (1)

1990

Σούπερ Καπ Ισπανίας

1991, 1992, 1993

Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης (1)

1989

Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης (1)

1992