Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τη διένεξη Κατάρ – Σαουδικής Αραβίας μετά την επίσκεψη Τραμπ στην περιοχή.
Τι προκάλεσε τη διπλωματική διένεξη;
Η αντιπαράθεση αφορά κυρίως -αλλά όχι αποκλειστικά- το Ιράν. Θρυαλλίδα υπήρξε η είδηση ότι ο ηγέτης του Κατάρ, σεΐχης Αλ Θάνι, άσκησε κριτική στην ενίσχυση του αντιιρανικού κλίματος. Παρότι η επίμαχη είδηση διεγράφη από την ιστοσελίδα του κρατικού πρακτορείου, η τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του σεΐχη Αλ Θάνι και του Ιρανού προέδρου Ρουχανί το Σαββατοκύριακο εξόργισε το Ριάντ και τα κράτη του Κόλπου.
Γιατί ξέσπασε τώρα η κρίση;
Η ένταση οξύνθηκε αισθητά μετά την επίσκεψη Τραμπ. Οι δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ και του Σαουδάραβα βασιλιά Σαλμάν για ιρανική στήριξη της διεθνούς τρομοκρατίας επέτρεψαν σε εφημερίδες, κληρικούς και διασημότητες της Σαουδικής Αραβίας να επιτεθούν κατά του ηγέτη του Κατάρ, με το σαουδαραβικό ειδησεογραφικό δίκτυο να κάνει λόγο για «ιρανική πισώπλατη μαχαιριά» του Κατάρ κατά των γειτόνων του.
Οι διαφωνίες με το Κατάρ είναι νέο φαινόμενο;
Το 2014, Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Μπαχρέιν ανακάλεσαν προσωρινά τους πρεσβευτές τους από το Κατάρ. Η διένεξη αφορούσε την Αίγυπτο και τη στήριξη του Κατάρ προς την κυβέρνηση της αιγυπτιακής Μουσουλμανικής Αδελφότητας, με το Ριάντ και τα ΗΑΕ να στηρίζουν οικονομικά την ανατροπή της Αδελφότητας από το στρατιωτικό πραξικόπημα του στρατηγού Σίσι. Το Κατάρ φιλοξενεί επίσης την εξόριστη ηγεσία της Χαμάς, καθώς και στελέχη των Αφγανών Ταλιμπάν.
Το Κατάρ επιδιώκει να αποκτήσει διπλωματική επιρροή δυσανάλογη με το μέγεθός του;
Η Ντόχα έχει περιορίσει τα τελευταία χρόνια τις διπλωματικές της φιλοδοξίες. Κατά τη διάρκεια των εξεγέρσεων της Αραβικής Ανοιξης το 2011, το Κατάρ υπήρξε η μόνη χώρα της Μέσης Ανατολής, η οποία στήριξε τις ομάδες των εξεγερμένων, εφόσον αυτές δεν δρούσαν εντός του Περσικού Κόλπου. Το 2014, το Κατάρ περιέστειλε τη στήριξή του προς τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, υποκύπτοντας στις διπλωματικές πιέσεις των γειτόνων του. Το Κατάρ φιλοδοξεί να καταστεί σημαντικός διαπραγματευτικός εταίρος. Οι ηγέτες του διατηρούν διασυνδέσεις με κάθε πλευρά των συρράξεων σε Μέση Ανατολή και νότια Ασία, όπως με τις αντιμαχόμενες φατρίες της Λιβύης, καθώς και με τις ΗΠΑ και τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν.
Σε τι διαφέρει η σημερινή κρίση;
«Οι εσωτερικές διαφορές και διαφωνίες δεν είναι τίποτα το νέο, αλλά το ενδιαφέρον στην παρούσα συγκυρία εστιάζεται στα πρωτοφανή επίπεδα πίεσης», λέει ο Μεχράν Καμραβά, επικεφαλής του ινστιτούτου CIRS του Πανεπιστημίου Τζόρτζταουν στο Κατάρ. «Η επίσκεψη Τραμπ δείχνει ότι Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα απαιτούν την πλήρη υποταγή του Κατάρ. Αν η Ντόχα αντισταθεί, η περιοχή απειλείται με νέα αποσταθεροποίηση με απρόβλεπτες συνέπειες», λέει ο κ. Καμραβά στο πρακτορείο Bloomberg.
