Ρήγμα στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ καταγράφηκε στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής χθες, Κυριακή. Πέρα από το ότι 23 μέλη του ανώτατου οργάνου του κυβερνώντος κόμματος δεν υπερψήφισαν την απόφαση (11 «κατά», 12 «λευκά»), διατυπώθηκε κριτική εφ’ όλης της στο κυβερνητικό έργο. Δηλαδή οι διαφωνίες δεν περιορίζονται στη συμφωνία με τους δανειστές. Οι 53+ εμφανίστηκαν με δύο γραμμές, ενώ ο Νίκος Φίλης αναδεικνύεται σε κεντρικό πρόσωπο των διαφωνούντων.
Μουδιασμένο κόμμα
Το κλίμα στην Κεντρική Επιτροπή κάθε άλλο παρά ενθουσιώδες ήταν. «Το κόμμα είναι μουδιασμένο με τη συμφωνία», είπε μέλος του οργάνου. Αν και, όπως είθισται άλλωστε, η τάση των 53+ κατέθεσε τις περισσότερες ενστάσεις, υπήρξε μεγάλος αριθμό στελεχών από άλλες τάσεις που άσκησαν κριτική στο κυβερνητικό έργο. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι διαφωνίες δεν αφορούσαν μόνο τη διαπραγμάτευση και τα νέα μέτρα, αλλά συνολικά για την πολιτική της κυβέρνησης. Επιπλέον, για πρώτη φορά τα πυρά δεν στράφηκαν μόνο κατά του πρωθυπουργού, αλλά (με ήπιο τρόπο) και κατά του Ευκλείδη Τσακαλώτου.
Συγκεκριμένα, ασκήθηκε κριτική:
* Για τα νέα μέτρα που πλήττουν τα λαϊκά στρώματα.
* Για τον εξαιρετικά συγκεντρωτικό τρόπο διαχείρισης της διαπραγμάτευσης. Λέχθηκε τι πέραν του πρωθυπουργού και του υπουργού Οικονομικών, ουδείς άλλος εμπλέκεται στις συνολικές αποφάσεις.
* Για τον «κατακερματισμό» της διαπραγμάτευσης, όπου ο κάθε υπουργός ασχολείται με το πεδίο του, χωρίς η προσπάθειά του να συνδέεται οργανικά με αυτές των συναδέλφων του.
* Για τους αργούς ρυθμούς και τα συνεχή λάθη στην καθημερινή δουλειά των υπουργείων, ιδιαίτερα στα θέματα που βρίσκονται εκτός μνημονιακού πλαισίου.
* Για την πολιτική στο προσφυγικό, με έμφαση την απαράδεκτη κατάσταση στα hot spot.
* Για την πολιτική στα δικαιώματα, με αφορμή τις αστυνομικές εφόδους στις καταλήψεις.
* Για τις υπαναχώρησης «στα μεγάλα συμφέροντα» και τη μη πολιτική κάλυψη του δημάρχου Νέας Φιλαδέλφειας Άρη Βασιλόπουλου.
Όπως γίνεται φανερό, δεν υπάρχει τομέας του κυβερνητικού έργου που να έμεινε στο απυρόβλητο. Το κοινό σημείο των επιμέρους κριτικών τοποθετήσεων είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο από τις αριστερές καταβολές του και μετασχηματίζεται σε ένα κόμμα της «κεντροαριστεράς».
Το κείμενο των «13»
Δεκατρία μέλη της Κεντρικής Επιτροπής (κατά κύριο λόγο από τους 53+) κατέθεσαν εναλλακτικό κείμενο απέναντι στην κεντρική εισήγηση, το οποίο όμως τελικά αποσύρθηκε από την ψηφοφορία. Το κείμενο υπογράφεται από τους: Χάρη Γολέμη, Θοδωρή Δρίτσα, Ιφιγένεια Καμτσίδου, Μαρία Κανελλοπούλου, Κατερίνα Κνήτου, Παύλο Κλαυδιανό, Ερμίνα Κυπριανίδου, Πάνο Λάμπρου, Χριστόφορο Παπαδόπουλο, Νίκο Φίλη, Τασία Χριστοδουλοπούλου, Μιχάλη Υδραίο και Πέτρο Καλκανβή.
Στα αξιοσημείωτα του κειμένου είναι:
* Η συνολική κριτική στην κυβέρνηση: «Δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι καταφέραμε να δημιουργήσουμε σοβαρές ρωγμές στο σύστημα της επιτροπείας ή στο βαθύ συντηρητικό κράτος, που συνεχίζει και σήμερα να εμποδίζει ή να υπονομεύει κάθε ριζοσπαστική τομή.»
* Η διασταλτική ερμηνεία της έννοιας «αριστερή παρένθεση» και η υπόνοια ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να μείνει στην κυβέρνηση χωρίς να εκφράζει τις ιδέες της Αριστεράς: «Είχαμε πει ως κόμμα ότι το αντίπαλο στρατόπεδο θα επιδιώξει ταυτόχρονα είτε την πτώση της κυβέρνησης της αριστεράς, να την κάνει δηλαδή παρένθεση ή να κάνει παρένθεση τις ιδέες της αριστεράς, ακόμα και αν η αριστερά παραμείνει να είναι κυβέρνηση.»
* Οι βαριές εκφράσεις που χρησιμοποιούνται για τα μέτρα που εμπεριέχονται στη συμφωνία κυβέρνησης-δανειστών: «στοχευμένα αντιλαϊκά μέτρα άμεσης εφαρμογής όπως περικοπή συντάξεων, σημαντική μείωση του αφορολόγητου, εκποίηση δημόσιας περιουσίας, ιδιαίτερα μάλιστα στο νευραλγικό τομέα της ενέργειας κτλ.»
* Η σκληρή κριτική στην κυβερνητική πολιτική στους τομείς εκτός Μνημονίου: «Τα κέντρα κράτησης για τους πρόσφυγες, τα θεσμικά εμπόδια στη διαδικασία ασύλου, το σπάσιμο καταλήψεων, οι υποχωρήσεις σε ζητήματα δικαιοσύνης και δικαιωμάτων, το αναπτυξιακό μοντέλο, που ενίοτε παίρνει μορφή μεγάλων φαραωνικών έργων, σε αντίθεση με υπαρκτές προσπάθειες μιας διαφορετικού τύπου ήπιας και οικολογικά ισορροπημένης ανάπτυξης κ.α., πλήττουν τη φερεγγυότητά μας και δημιουργούν ερωτηματικά και εύλογες ενστάσεις από ένα ευρύ τμήμα του κόσμου της αριστεράς και της κοινωνικής αμφισβήτησης.»
* Το αίτημα για σκλήρυνση της στάσης απέναντι στους δανειστών, που υπονοεί κάλπες: «Σε κάθε περίπτωση, οφείλουμε να επεξεργαστούμε άμεσα έναν οδικό χάρτη και ένα σχέδιο δράσης, που θα συμπεριλαμβάνει, ανάμεσα σε άλλα, ρήξεις και ριζοσπαστικές νομοθετικές πρωτοβουλίες, ιδιαίτερα στα θέματα που θεωρούνται ώριμα και εν πολλοίς ρεαλιστικά. Την ίδια στιγμή ανοίγουμε τη βεντάλια της πολιτικής μας παρέμβασης σε ζητήματα εκτός μνημονιακών δεσμεύσεων. Χρειάζεται συνολική αριστερή στροφή..»
Ο Φίλης και οι 53+
Μετά την Κεντρική Επιτροπή αναδιαμορφώνεται ο εσωκομματικός χάρτης του ΣΥΡΙΖΑ:
* Οι 53+ εμφανίστηκαν με δύο γραμμές στην ψηφοφορία. Κάποιοι καταψήφισαν ή έριξαν λευκό, ενώ άλλοι υπερψήφισαν την απόφαση. Οι διαφορετικές επιλογές αποτυπώνουν και πραγματικές διαφορές στη συνολικές πολιτικές στάσεις. Είναι προφανές ότι έναν κομμάτι των 53+ παίρνει αποστάσεις τόσο από την κυβερνητική πολιτική όσο και από την Ευκλείδη Τσακαλώτο.
* Ο Νίκος Φίλης αναδεικνύεται σε κεντρικό πρόσωπο της εσωκομματικής διαφωνίας. Χωρίς να είναι σε καμιά περίπτωση ο «επικεφαλής» των διαφωνούντων, αποτελεί μακράν το πιο προβεβλημένο στέλεχος από όσους καταψήφισαν. Εκ των πραγμάτων δηλαδή, καθίσταται πρόσωπο αναφοράς. Ιδιαίτερη πολιτική βαρύτητα έχει επίσης η αρνητική ψήφος της αντιπροέδρου της Βουλής Τασίας Χριστοδουλοπούλου.
Κοινωνική δυσαρέσκεια και πολιτικός προσανατολισμός
Συνοψίζοντας, θα μπορούσαμε να πούμε ότι στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ:
* Αποτυπώθηκε η ευρεία κοινωνική δυσαρέσκεια για τα νέα μέτρα και την κυβερνητική πολιτική.
* Εκφράστηκε η διαφωνία σημαντικού τμήματος του κόμματος στη μετατόπιση του κόμματος προς το Κέντρο, μετατόπιση που προωθεί με συνέπεια ο Αλέξης Τρίπρας.
Δεν θα ήταν φρόνιμο να κάνει κανείς προβλέψεις για τις εσωκομματικές εξελίξεις. Ωστόσο, είναι προφανές ότι σήμερα είναι «μια άλλη μέρα» για το κυβερνών κόμμα.
