Τα πάνω-κάτω θα έρθουν σε πολλούς τομείς της καθημερινότητας, μετά την προκαταρκτική συμφωνία μεταξύ κυβέρνησης και θεσμών.
Μεταξύ άλλων – και εκτός από τις νέες περικοπές στις επικουρικές συντάξεις και στο αφορολόγητο – προβλέπονται επιπλέον μειώσεις στα επιδόματα, πώληση μονάδων της ΔΕΗ αλλά και ποσοστού 17% της ίδιας της επιχείρησης, επέκταση λειτουργίας καταστημάτων τις Κυριακές σε πολλές περιοχές και αξιολόγηση στο Δημόσιο.
Σύμφωνα με τα δεδομένα της συμφωνίας που ολοκληρώθηκε ξημερώματα Τρίτης μετά την ολονυχτία της Πρωτομαγιάς στο Χίλτον:
- Όσο διαρκεί η εκκρεμότητα για το χρέος, δεν μπορεί να γίνει πλήρης αξιολόγηση της συμφωνίας. Από τη συμφωνία Γερμανίας-ΔΝΤ δεν εξαρτάται μόνο το για πόσα χρόνια θα υποχρεωθούμε να πιάνουμε τα τεράστια πλεονάσματα του 3,5%, δηλαδή πόσο θα κρατήσει η δρακόντεια λιτότητα. Εξίσου σημαντική είναι και η ένταξη στο QE (Πρόγραμμα Ποσοτικής Χαλάρωσης) η οποία εξαρτάται από τη βιωσιμότητα του χρέους. Χωρίς τις μεσοπρόθεσμες ρυθμίσεις, το χρέος δεν μπορεί να γίνει βιώσιμο. Χωρίς το QE καταρρέει πλήρως ο κυβερνητικός σχεδιασμός και αυξάνει ραγδαία η πιθανότητα ενός τέταρτου Μνημονίου.
- Η καθυστέρηση της συμφωνίας πρέπει να συνυπολογιστεί στην αξιολόγησή της. Η συμφωνία θα έπρεπε να είχε κλείσει τον Οκτώβριο, τελικά κλείνει Μάιο. Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι γλίτωσε μέτρα ύψους 600 εκατομμυρίων και κατάφερε να περάσει τα αντισταθμιστικά μέτρα. Ωστόσο, η αρχική εκτίμηση της κυβέρνησης ήταν ότι η ανάπτυξη θα έφτανε το 2017 στο 2,7%. Τώρα, στην καλύτερη περίπτωση, η ανάπτυξη θα προσεγγίσει το 2%. Επομένως, ο απολογισμός θα πρέπει να συμπεριλάβει το κόστος που συνεπάγεται το «πάγωμα» της οικονομίας.
Εξίσου σημαντικό είναι να προβληματιστεί κανείς αν η κυβέρνησης (η όποια ελληνική κυβέρνηση) μπορούσε να δεχτεί χωρίς διαπραγμάτευση τις απαιτήσεις του ΔΝΤ. Στην τρέχουσα πολιτική συγκυρία κάτι τέτοια μοιάζει απίθανο.
- Η συμφωνία είναι κομμένη και ραμμένη στα μέτρα του ΔΝΤ. Στην πραγματικότητα αυτό που κυρίως ενδιέφερε τους Ευρωπαίους ήταν να ικανοποιηθούν οι (πολλές φορές παράλογες) απαιτήσεις του ΔΝΤπροκειμένου να παραμείνει το Ταμείο στο ελληνικό πρόγραμμα. Έτσι οδηγηθήκαμε στο οξύμωρο σχήμα να επιβάλλονται μέτρα ύψους 3,6 δισ. ευρώ, τα οποία όμως είχαν απαιτηθεί στη βάση υπολογισμών για το πλεόνασμα που διαψεύστηκαν από τις πραγματικές επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας.
Επιπλέον, το ΔΝΤ επέβαλε στο μεγαλύτερο βαθμό την άποψη του για την αναδιάρθρωση της κοινωνικής ατζέντας μέσω των αντισταθμιστικών μέτρων, καθώς και για «δευτερεύοντα» ζητήματα όπως το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές ή την πώληση των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων εκτός φαρμακείων.
- Το κόστος της συμφωνίας επιβαρύνει τους αδύναμους οικονομικά. Σχεδόν το σύνολο του λογαριασμού (τόσο τα 450 εκατ. του 2018 όσο και τα 3,6 δισ. των ετών 2019-20) επιβαρύνουν συνταξιούχους και χαμηλόμισθους. Μέτρα όπως η μεσοσταθμική μείωση των συντάξεων κατά 9% ή η καθίζηση του αφορολόγητου στα 5.681 μέτρα βρίσκονται στον αντίποδα της «ταξικής μεροληψίας» την οποία ευαγγελίστηκε η κυβέρνηση.
- Τα διαπραγματευτικά κέρδη της κυβέρνησης και οι παγίδες. Η κυβέρνηση μέσω της διαπραγμάτευσης απέφυγε επιπλέον μέτρα 600 εκατομμυρίων, πέρασε τα αντισταθμιστικά με την προϋπόθεση ότι θα πιαστούν οι στόχοι, και απέτρεψε την αύξηση του ορίου των ομαδικών απολύσεων καθώς και τη θεσμοθέτηση του lock-out. Έβαλε δηλαδή στη συμφωνία μια απόχρωση σύμφωνα με τις δικές της αντιλήψεις.
Ωστόσο, δεν θα πρέπει να παραβλέψουμε ότι το αν θα ενεργοποιηθούν τα αντισταθμιστικά, εξαρτάται από εκτιμήσεις σχετικά με το πλεόνασμα, οι οποίες θα γίνουν το καλοκαίρι του 2018. Στη διαδικασία αυτών των εκτιμήσεων το ΔΝΤ θα έχει βαρύνοντα ρόλο –και καταλαβαίνουμε όλοι-ες τι σημαίνει εν προκειμένω ο βαρύνοντας ρόλος του ΔΝΤ.
Σε ό,τι αφορά τις ομαδικές απολύσεις, αν και δεν αυξάνεται το όριο τους, εντούτοις, η κατάργηση του υπουργικού βέτο τις διευκολύνει. Η επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων παραπέμπεται για μετά το τέλος τους προγράμματος, όπως ήταν άλλωστε η απαίτηση των δανειστών.
- Η συμφωνία μπορεί να «ξεπαγώσει» την οικονομία. Για το σύνολο σχεδόν των παραγωγικών φορέων το μεγαλύτερο όφελος της συμφωνίας είναι η… ίδια η συμφωνία. Με τη συμφωνία και, πολύ περισσότερο, με την είσοδο της Ελλάδας στο QE, κλείνει ένας κύκλος αβεβαιότητας κατά τη διάρκεια του οποίου η παραγωγική δραστηριότητα είχε «παγώσει». Τώρα πλέον υπάρχει η πεποίθηση ότι τα σχέδια που είχαν ανασταλεί, θα μπουν σε εφαρμογή. Αρκεί όμως η επανεκκίνηση της οικονομίας για να αντισταθμίσει το βαρύ κόστος των μέτρων.
Τι περιλαμβάνει το μνημόνιο
Το τσεκούρι στα επιδόματα
Από το 2010 προβλέπονται μέτρα για 447 εκατομμυρίων ευρώ που αφορούν σε περικοπές στα επιδόματα πολλών κατηγοριών όπως των οικογενειακών και της ανεργίας, αλλά και των επιδομάτων φτώχειας και φυσικών καταστροφών.
Όσον αφορά στο επίδομα θέρμανσης προβλέπεται να μειωθεί κατά 58 εκατομμύρια ευρώ.
Τέλος, περικοπές έρχονται και στις ιατρικές δαπάνες καθώς προβλέπεται να καταργηθεί η έκπτωση φόρου, κάτι που θα αυξήσει το φορολογικό βάρος κατά 121 εκατομμύρια ευρώ.
Πώληση για ΔΕΗ
- Πώληση του 30% έως 40% των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ.
- Παράλληλα, το 17% του μετοχικού της κεφαλαίου θα πωληθεί μέσω του ΤΑΙΠΕΔ.
Ανοικτά τις Κυριακές 30 φορές το χρόνο
Στην αγορά, θα επεκταθεί και άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές. Οπως αποκάλυψε ο υπουργός Οικονομίας Δημήτρης Παπαδημητρίου, «υπάρχει συμφωνία να λειτουργούν τα εμπορικά καταστήματα μερικές Κυριακές επιπλέον».
Η επέκταση του ωραρίου θα αφορά τουριστικά μέρη. Ειδικότερα:
- Στον δήμο Αθηναίων,
- Στην παραλία από τον Πειραιά έως το Σούνιο,
- Σε ορισμένες περιοχές του Πειραιά
- Στον δήμο Θεσσαλονίκης
- Στις περιοχές γύρω από το αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος
Όταν δημοσιογράφος τον ρώτησε αν συμφωνεί η κυβέρνηση με το μέτρο, ο υπουργός Οικονομίας απάντησε: «Φυσικά διαφωνούσαμε αλλά είναι κάτι που γίνεται στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες και στην Αμερική. Μπορούμε να το δούμε και αυτό σαν εκσυγχρονισμό».
Φάρμακα στα σούπερ μάρκετ
Αλλαγές όμως επιφυλάσσονται και για τα φαρμακεία, καθώς τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα θα πωλούνται και εκτός αυτών.
Δημόσιο: Κινητικότητα και αξιολόγηση
Στο Δημόσιο έρχεται νέα αξιολόγηση και κινητικότητα. Επιβάλλεται μάλιστα και ανώτατο πλαφόν στον αριθμό των συμβασιούχων. Ο αριθμός τους πρέπει να μειωθεί από 49.448 τον Δεκέμβριο του 2016 σε 49.104 τον ίδιο μήνα του 2017 και σε 48.420 τον Δεκέμβριο του 2019.
Ο λόγος της μιας πρόσληψης για κάθε πέντε αποχωρήσεις θα γίνει ένα προς τρία το 2018 εφόσον τηρούνται οι δημοσιονομικοί στόχοι.
