Επιχειρήσεις και εργαζομένους πολλών ταχυτήτων αναμένεται να διαμορφώσει στην ελληνική αγορά εργασίας ο συνδυασμός των μέτρων που προωθεί η κυβέρνηση, κατά τη μετάβαση στη νέα φάση στήριξης της οικονομίας από τις συνέπειες της πανδημίας του κορωνοϊού. Καθοριστικό ρόλο για την ένταξη μιας επιχείρησης στο πρόγραμμα «Συν-Εργασία», σύμπραξης του Δημοσίου με τις επιχειρήσεις για τη στήριξη της απασχόλησης, θα διαδραματίσει ο τζίρος των τελευταίων 2-3 μηνών, που θα συγκριθεί, σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, με τον τζίρο των συγκεκριμένων επιχειρήσεων τα 3 τελευταία έτη. Βέβαια, συμμετοχή στο πρόγραμμα έχουν επίσης οι νέες επιχειρήσεις, αλλά και οι εποχικές, για τις οποίες δεν ισχύει το κριτήριο του τζίρου, αλλά η προϋπόθεση πρόσληψης του ίδιου αριθμού απασχολουμένων με αυτούς που απασχολούσαν πέρυσι.
Την ίδια στιγμή, επιχειρήσεις που παραμένουν κλειστές με κρατική εντολή, αλλά και επιχειρήσεις σε συγκεκριμένους κλάδους, θα μπορούν να κάνουν χρήση του μέτρου της αναστολής των συμβάσεων, ακόμη και για το 100% του προσωπικού τους. Θα μπορούν δηλαδή να παραμείνουν κλειστές, με το κράτος να πληρώνει τους εργαζομένους 534 ευρώ για ένα μήνα. Και σε αυτήν την περίπτωση βέβαια, δεν υπάρχει ενιαία αντιμετώπιση, γεγονός που προκαλεί αντιδράσεις στους κόλπους των επιχειρήσεων εστίασης. Και αυτό, γιατί βάσει των εξαγγελιών, για τις επιχειρήσεις της εστίασης ο συνδυασμός αναστολών για τμήμα του προσωπικού και εκ περιτροπής εργασία για το υπόλοιπο, με κρατική στήριξη στους μισθούς, θα ισχύσει μόνο τον Ιούνιο, ενώ για τις επιχειρήσεις τουρισμού, μεταφορών, πολιτισμού και αθλητισμού τον Ιούνιο και τον Ιούλιο.
Ενστάσεις στους κόλπους των επιχειρήσεων υπάρχουν και για την υποχρέωση κάλυψης του συνόλου των ασφαλιστικών εισφορών από τον εργοδότη, στην περίπτωση της συμμετοχής του στο πρόγραμμα «Συν-Εργασία». Στην πράξη, ενώ ο μισθός που θα φθάνει «καθαρά» στα χέρια του εργαζομένου θα είναι μειωμένος κατά 50%, με το κράτος να καλύπτει το 60% της απώλειας, για τον εργοδότη μεσοσταθμικά το όφελος θα είναι της τάξης του 33%, όπως παραδέχθηκε ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης μιλώντας χθες, στον ραδιοφωνικό σταθμό Θέμα 104,6.
Αντιστοίχως, ενώ ο εργαζόμενος θα λαμβάνει «καθαρό» μισθό μειωμένο κατά 20%, στην περίπτωση που η αμοιβή του είναι πάνω από τον κατώτατο μισθό, ο μεικτός μισθός του θα περιορίζεται έως και κατά 16%. Και αυτό, γιατί οι εισφορές που θα πληρώνει ο εργοδότης θα καταβάλλονται με βάση τον ονομαστικό του μισθό. Και στις δύο περιπτώσεις, θα πρέπει να συνυπολογιστεί και το όφελος από την προγραμματισμένη μείωση των εισφορών κατά 0,90 μονάδες, από την 1η Ιουνίου, που θα επιμεριστεί κατά 0,48 ποσοστιαίες μονάδες στο ασφάλιστρο του εργοδότη και κατά 0,27 ποσοστιαίες μονάδες στο ασφάλιστρο του εργαζομένου (συνολικά 0,75 ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλίστρων υπέρ κλάδου ανεργίας + 0,15 ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλίστρων υπέρ του Ενιαίου Λογαριασμού για την Εφαρμογή Κοινωνικών Πολιτικών).
Αλλά και για τους εργαζομένους εντός της ίδιας επιχείρησης, θα υπάρξουν διαφοροποιήσεις, κυρίως σε κλάδους όπως του επισιτισμού, του τουρισμού, του πολιτισμού, των μεταφορών και του αθλητισμού, που θα ισχύουν συνδυαστικά τα μέτρα της μειωμένης απασχόλησης και της επέκτασης των αναστολών σύμβασης. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι κάποιοι εργαζόμενοι θα παραμείνουν εκτός εργασίας, με το κράτος να τους καλύπτει με την αποζημίωση των 534 ευρώ τον μήνα, και κάποιοι άλλοι θα μπορούν να εργάζονται τις μισές ημέρες του μήνα, με μισό μισθό από τον εργοδότη και το 60% του υπόλοιπου μισθού από το κράτος.
Για αυτούς, τους τελευταίους, απαγορεύεται η απόλυση κατά τη διάρκεια του προγράμματος, καθώς και η μείωση του ονομαστικού τους μισθού. Προσοχή όμως, δεν υπάρχει κάποια αντίστοιχη πρόνοια ούτε για τους υπόλοιπους εργαζομένους ούτε βέβαια για τους ίδιους, αμέσως μετά τη λήξη του προγράμματος.
ο κυβερνητικό σχέδιο που φέρει την κωδική ονομασία ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ μπαίνει σε εφαρμογή από την 1η Ιουνίου και ως βασική του επιδίωξη είναι να μπει ανάχωμα στην έκρηξη της ανεργίας. Το κυβερνητικό σχέδιο που η εφαρμογή του προβλέπεται να διαρκέσει μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου είναι το εξής:
Παραδείγματα
Ας δούμε πώς αυτό λειτουργεί στην πράξη με συγκεκριμένα παραδείγματα:
- Εάν κάποιος εργαζόμενος έχει μηνιαίες αποδοχές 1.000 ευρώ και ο εργοδότης του τον θέσει σε καθεστώς μειωμένου ωραρίου κατά το ήμισυ, τότε ο εν λόγω εργαζόμενος θα λάβει ως μισθό 500 ευρώ. Το 60% των υπόλοιπων 500 ευρώ που θα χάσει ο εργαζόμενος λόγω του μειωμένου ωραρίου θα καλυφθεί από το κράτος. Δηλαδή το κράτος θα πληρώσει στον εργαζόμενο 300 ευρώ. Ο συγκεκριμένος υπάλληλος θα αμείβεται για τέσσερις μήνες από τον Ιούνιο έως και τον Σεπτέμβριο με 800 ευρώ τον μήνα. Ο μισθός του θα μειωθεί κατά 200 ευρώ και θα εργάζεται με μειωμένο κατά 50% ωράριο. Η ασφαλιστική του κάλυψη ωστόσο θα είναι για τα 1.000 ευρώ.
- Εργαζόμενος με αποδοχές 700 ευρώ και ωράριο μειωμένο κατά 50%. Θα λάβει από τον εργοδότη 350 ευρώ. Από το κράτος θα λάβει το 60% των υπόλοιπων 350 ευρώ, δηλαδή 210 ευρώ, άρα σύνολο 560 ευρώ. Επειδή όμως το χαμηλότερο όριο είναι τα 650 ευρώ του κατώτατου μισθού, το κράτος θα πληρώσει άλλα 90 ευρώ ώστε να φτάσει το συγκεκριμένο ποσό.
- Εργαζόμενος στον ιδιωτικό τομέα με μηνιαίες αποδοχές 800 ευρώ μπαίνει σε καθεστώς μειωμένου κατά 40% ωραρίου εργασίας. Με τη μείωση του ωραρίου εργασίας ο μισθός του υπαλλήλου μειώνεται στα 480 ευρώ από 800 ευρώ. Το 60% των απωλειών που θα έχει ο εργαζόμενος θα καλυφθεί με επιδότηση από το κράτος. Δηλαδή το κράτος θα τον καλύψει για άλλα 288 ευρώ και ο συγκεκριμένος υπάλληλος θα λαμβάνει το μήνα 768 ευρώ. Και αυτός ο εργαζόμενος θα ασφαλιστεί για 800 ευρώ.
- Η μόνη περίπτωση που το κράτος θα καλύπτει το 100% της αμοιβής του εργαζομένου είναι αν αυτό αμείβεται με το κατώτερο μισθό των 650 ευρώ. Σε αυτή την περίπτωση οι καθαρές αποδοχές είναι 540 ευρώ και αν ο εργαζόμενος αναγκαστεί να εργαστεί με το 50% της αμοιβής θα αμείβεται με 270 ευρώ. Κανονικά το πρόγραμμα θα έπρεπε να καλύπτει 270 χ 60% = 162 ευρώ αλλά θα θα καλύπτει το σύνολο των 270 ευρώ.
Στο μηχανισμό «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ» θα συμπεριληφθούν και επιχειρήσεις που λειτουργούν για πρώτη φορά και δεν έχουν καταγράψει έσοδα τους προηγούμενους μήνες. Επίσης ο μηχανισμός θα αφορά και τις εποχικές επιχειρήσεις.
Δικαίωμα συμμετοχής σε αυτή την περίπτωση, θα έχουν όλοι οι εργαζόμενοι πλήρους απασχόλησης που θα προσληφθούν σε αυτές, μέχρι τον αριθμό των εργαζομένων πλήρους απασχόλησης που διατηρούσαν πέρυσι τον αντίστοιχο μήνα.
Ο εργατολόγος κ. Δημήτρης Μπούρλος, μιλώντας στo Mega, σημείωσε πως εκείνο που θα πρέπει να διευκρινιστεί, είναι με ποια κριτήρια θα προσδιορίζεται η μείωση του τζίρου κατά 20% στις επιχειρήσεις.
Σχετικά με τις μειώσεις μισθών τόνισε πως «δεν υπάρχει αμφιβολία πως θα υπάρξουν μειώσεις μισθών», αφού η κρατική κάλυψη θα αφορά το 60% του απωλεσθέντος εισοδήματος των εργαζομένων.
Ο κ. Μπούρλος τοποθετήθηκε και στο ερώτημα κατά πόσο υπάρχει κίνδυνος να γίνει κατάχρηση της συγκεκριμένης ρύθμισης από επιχειρήσεις, και να ανοίξει έτσι ο ασκός του Αιόλου.
Η κριτική της αντιπολίτευσης αλλά και πολλών εργαζόμενων είναι ότι αυτό το πρόγραμμα επί της ουσίας οδηγεί σε ντε φάκτο μείωση των μισθών κατά 20%. Γίνεται λόγος μάλιστα για «κρυφές» και «εκβιαστικές» συνεννοήσεις που μπορεί να γίνουν μεταξύ μιας επιχείρησης κι ενός εργαζόμενου.
Δηλαδή να φαίνεται ο εργαζόμενος ότι εργάζεται το μισό ωράριο αλλά να εξαναγκάζεται σε κανονική εργασία, έχοντας χάσει το 20% του μισθού του και υπό την απειλή της απόλυσης.
Φυσικά ο αντίλογος είναι ότι οι επιχειρήσεις που έχουν πληγεί από την κρίση του κοροναϊού θα μπορούσαν ή θα αναγκάζονταν να προχωρήσουν σε απολύσεις χιλιάδων εργαζόμενων, κάτι που με το εν λόγω πρόγραμμα θα ανακόψει.
