Η80ή επέτειος της απελευθέρωσης του Άουσβιτς από τα σοβιετικά στρατεύματα εορτάστηκε σήμερα, Δευτέρα, στον χώρο του πρώην στρατοπέδου θανάτου.H φρίκη του Άουσβιτς ζωντανεψε και πάλι καθώς επιζώντες προειδοποιούν ότι ο αντισημιτισμός βρίσκεται σε άνοδο ακόμη και σήμερα.
Ο διευθυντής του μουσείου του Άουσβιτς απευθύνει έκκληση για την προστασία της μνήμης του Ολοκαυτώματος
«Κάθε γενιά χρειάζεται έναν φακό για να αξιολογήσει την εποχή της. Η μνήμη πονάει. Η μνήμη βοηθάει. Η μνήμη καθοδηγεί. Η μνήμη προειδοποιεί. Η μνήμη ευαισθητοποιεί. Η μνήμη υποχρεώνει. Ποιος είσαι χωρίς μνήμη; Χωρίς μνήμη, δεν έχεις ιστορία. Δεν έχεις εμπειρία, ούτε σημείο αναφοράς. Αν δεν έχεις μνήμη, μπορεί να μην ξέρεις ποιο μονοπάτι να επιλέξεις. Και αν πραγματικά δεν έχεις μνήμη, να είσαι σίγουρος: οι εχθροί σου θα σχεδιάσουν ένα για σένα. Κάντε κάτι καλό – ό,τι μπορείτε, με τον καλύτερο τρόπο που μπορείτε. Κάντε το για τους άλλους, και … κάντε το χωρίς να ξεπερνάτε τις δυνατότητές σας. Αλλά κάνε κάτι. Δράστε».
Ποιοι ηγέτες παρίστανται στις εκδηλώσεις για την επέτειο απελευθέρωσης του Άουσβιτς
Οι ηλικιωμένοι επιζώντες των στρατοπέδων, μερικοί φορώντας μπλε-άσπρα ριγέ κασκόλ που θυμίζουν τις στολές των φυλακών τους, περπάτησαν μαζί προς το Τείχος του Θανάτου, όπου εκτελέστηκαν οι κρατούμενοι, συμπεριλαμβανομένων των Πολωνών που αντιστάθηκαν στην κατοχή της χώρας τους. Τους συνόδευσε ο Πολωνός πρόεδρος Αντρέι Ντούντα, το έθνος του οποίου έχασε 6 εκατομμύρια πολίτες κατά τη διάρκεια του πολέμου. Κρατούσε ένα κερί και περπάτησε μαζί με τον διευθυντή του Κρατικού Μουσείου Άουσβιτς-Μπίρκεναου, Πιότρ Τσιβίνσκι.
«Εμείς οι Πολωνοί, στη γη των οποίων -που εκείνη την εποχή κατείχαν οι ναζί Γερμανοί- οι Γερμανοί έχτισαν αυτή τη βιομηχανία εξόντωσης και αυτό το στρατόπεδο συγκέντρωσης, είμαστε σήμερα οι θεματοφύλακες της μνήμης», δήλωσε ο Ντούντα στους δημοσιογράφους.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος ηγείται ενός έθνους που υπερασπίζεται τον εαυτό του απέναντι στη βίαιη εισβολή της Ρωσίας, τοποθέτησε ένα κερί στο μνημείο του Ολοκαυτώματος Babyn Yar μία ημέρα πριν στο Κίεβο, όπου δεκάδες χιλιάδες Εβραίοι εκτελέστηκαν κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής. Τη Δευτέρα έφτασε στην Πολωνία για να παραστεί στις εκδηλώσεις μνήμης.
Μεταξύ των ηγετών που αναμένεται να παραστούν είναι ο καγκελάριος της Γερμανίας Όλαφ Σολτς και ο πρόεδρος, Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν θα παρευρεθεί αφού πρώτα αποτίσει φόρο τιμής στο Μνημείο της Σοά στο Παρίσι, έναν συμβολικό τάφο για τα έξι εκατομμύρια Εβραίους που δεν έχουν τάφο, και συναντηθεί με έναν επιζώντα από το Άουσβιτς και έναν από το στρατόπεδο Μπέργκεν-Μπέλσεν. Ο βασιλιάς της Βρετανίας Κάρολος Γ’ θα είναι επίσης εκεί, μαζί με βασιλείς και βασίλισσες από την Ισπανία, τη Δανία και τη Νορβηγία.
Οι Ρώσοι εκπρόσωποι ήταν στο παρελθόν κεντρικοί προσκεκλημένοι στις επετειακές εκδηλώσεις, σε αναγνώριση της απελευθέρωσης του στρατοπέδου από τον Κόκκινο Στρατό στις 27 Ιανουαρίου 1945 και των τεράστιων απωλειών των σοβιετικών δυνάμεων στην ήττα των Συμμάχων από τη ναζιστική Γερμανία. Αλλά δεν είναι ευπρόσδεκτοι μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022
Μιλώντας νωρίτερα, ο επιζών του Άουσβιτς Leon Weintraub προέτρεψε «τους νέους να είναι ευαίσθητοι σε όλες τις εκφράσεις μισαλλοδοξίας και μνησικακίας προς τους διαφορετικούς», ενώ προειδοποίησε ρητά για την άνοδο των «εχθρών της δημοκρατίας».
«Ας είμαστε πολύ σοβαροί και ας πάρουμε στα σοβαρά αυτό που κηρύττουν οι εχθροί της δημοκρατίας. Επιδιώκουν πραγματικά να εφαρμόσουν τα συνθήματα που προωθούν, αν καταφέρουν να αποκτήσουν την εξουσία. Πρέπει να αποφύγουμε το λάθος της δεκαετίας του 1930, όταν ο κόσμος απέτυχε να πάρει στα σοβαρά το ναζιστικό καθεστώς και υποτιμήθηκαν τα σχέδιά του να δημιουργήσει ένα κράτος απαλλαγμένο από Εβραίους, Ρομά και ανθρώπους με διαφορετικές απόψεις ή ασθενείς ή όσους θεωρούνταν ακατάλληλοι για να ζήσουν».
Το μήνυμα του Πρωθυπουργού
«H Διεθνής Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος γίνεται και φέτος αφορμή σκέψης, αλλά και εντολή εγρήγορσης. Πολύ περισσότερο όταν στην εποχή μας ισχυρές φωνές επιχειρούν να αλλοιώσουν την αλήθεια και να αναζωπυρώσουν το μίσος στο όνομα των πρόσκαιρων συμφερόντων τους. Όμως η ιστορική γνώση, οι δημοκρατικές κατακτήσεις και οι αξίες του πολιτισμού μας είναι τα δικά μας όπλα.
Οκτώ δεκαετίες από την απελευθέρωση του μαρτυρικού στρατοπέδου του Άουσβιτς, υποκλινόμαστε στο θάρρος όσων επέζησαν και όσων αντιστάθηκαν. Τιμούμε τα εκατομμύρια των θυμάτων, μεταξύ αυτών και 67.000 Ελλήνων Εβραίων, που χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα. Όπως και τους χιλιάδες που βασανίστηκαν ή εκτοπίστηκαν. Και ανταποκρινόμαστε σε ένα κάλεσμα υπεράσπισης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας εναντίον του ρατσισμού, του αντισημιτισμού και των διακρίσεων.
Πρόκειται για απειλές που ξαναζωντανεύουν μέσα από λαϊκιστικά ιδεολογήματα και διχαστικές ρητορικές που επενδύουν στην άγνοια ή και στην κόπωση από τις όποιες αδυναμίες της πολιτικής ζωής. Η απάντηση, ωστόσο, στα προβλήματα δεν μπορεί να είναι η εχθροπάθεια και η καταστροφή. Αλλά η Δημοκρατία, το Δίκαιο και η Αλληλεγγύη. Η επαγρύπνηση, λοιπόν, είναι η άμυνά μας. Και η μνήμη είναι η ελπίδα μας».
Την Ελλάδα εκπροσωπεί ο υφυπουργός Εξωτερικών Τάσος Χατζηβασιλείου.
