Οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και ο πόλεµος µεταξύ Ισραήλ και Ιράν διαµορφώνουν εντελώς καινούργιες συνθήκες όχι µόνο για τις χώρες της περιοχής, αλλά για ολόκληρο τον πλανήτη. Όσοι αντιλαµβάνονται το διακύβευµα της σύγκρουσης δεν µπορούν να αισθάνονται άνετα για τις συνέπειες µιας κλιµάκωσης στην περιοχή. Συνέπειες που µπορούν να γίνουν τροµακτικές για την οικονοµία, τα ενεργειακά αποθέµατα, την αλυσίδα ενεργειακού εφοδιασµού, την αύξηση του κόστους ζωής, την πιθανή δηµιουργία πληθωρισµού και στασιµοπληθωρισµού, αλλά πέρα από αυτά θα έχουν και άµεσες συνέπειες στον πρωτογενή τοµέα, καθώς το πετρέλαιο παραµένει η βασική ενεργειακή επιλογή που βοηθά καταλυτικά στην καλλιέργεια βασικών διατροφικών προϊόντων.
Οι τιµές για την µεταφοράς πετρελαίου για τις διαδροµές της Μέσης Ανατολής έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, αφού κάποιες πλοιοκτήτριες και διαχειρίστριες εταιρείες δεξαµενόπλοιων σταµάτησαν να προσφέρουν τα πλοία τους, καθώς συνεχίζουν να αξιολογούν τους κινδύνους από τη σύγκρουση του Ισραήλ µε το Ιράν, τροφοδοτώντας έτσι ανησυχίες για τις ροές αργού πετρελαίου από την περιοχή.
Τα ναύλα για τα δεξαµενόπλοια VLCC που µεταφέρουν πετρέλαιο από τη Μέση Ανατολή προς την Ανατολική Ασία αυξήθηκαν σχεδόν 60% σε λιγότερο από µία εβδοµάδα, την στιγµή η προσφορά πλοίων για τις συγκεκριµένες διαδροµές είναι µικρή.
Συνέπειες
Η Ελλάδα σε µια ακραία σύγκρουση θα υποστεί προφανέστατα τις ίδιες συνέπειες µε τις υπόλοιπες χώρες σε µια ήδη βεβαρυµµένη κατάσταση από την ακρίβεια που βιώνουν οι Έλληνες πολίτες στην καθηµερινότητά τους. Υπάρχει όµως και ένας άλλος λόγος που θα διαµορφώσει ασφυκτικές οικονοµικές συνθήκες στη χώρα µας, καθώς το πλήγµα που µπορεί να δεχθεί η ελληνική εµπορική ναυτιλία, η οποία αποτελεί ηγέτιδα δύναµη σε παγκόσµιο επίπεδο στη µεταφορά πετρελαίου. Κάτι τέτοιο θα έχει αντίκτυπο και στην µείωση των εσόδων της ελληνικής οικονοµίας, αν υπολογίσουµε τη ζηµιά σε κάποια δισεκατοµµύρια ευρώ που µε τον έναν ή τον άλλο τρόπο τροφοδοτούν τα ταµεία της χώρας.
Για να γίνω πιο συγκεκριµένος αξίζει µόνο να αναφέρω πως η Ελληνική ναυτιλία διαχειρίζεται περίπου το 20% της παγκόσµιας θαλάσσιας µεταφορικής ικανότητας. Ο ελληνικός στόλος ξεπερνά τα 5.000 πλοία, γεγονός που καθιστά την Ελλάδα πρώτη ναυτιλιακή δύναµη παγκοσµίως µε βάση τη χωρητικότητα. Ο κλάδος δηµιουργεί ετήσια έσοδα άνω των 40 δισ. δολαρίων, εκ των οποίων τα 14 δισ. δολάρια επιστρέφουν στην ελληνική οικονοµία. Παράλληλα, ο τοµέας προσφέρει 150.000 θέσεις εργασίας, άµεσα και έµµεσα, σε θάλασσα και στεριά. Επιπλέον, η ελληνική ναυτιλία ελέγχει τους µεγαλύτερους στόλους δεξαµενόπλοιων και πλοίων υγροποιηµένου φυσικού αερίου (LNG), ενώ κατέχει τη δεύτερη θέση στα bulk carriers και LPG. Πάνω από το 40% του αργού πετρελαίου που φτάνει στην Ευρώπη διακινείται µε ελληνικά πλοία.
Συγκεντρωτικά στοιχεία
Σύµφωνα πάντως µε συγκεντρωτικά στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους αυτή την στιγµή οι Ελληνικές αρχές, συνολικά 271 πλοία ελληνικής πλοιοκτησίας δραστηριοποιούνται αυτή τη στιγµή στην ευρύτερη περιοχή.
Από αυτά, 199 πλοία βρίσκονται στον Περσικό Κόλπο και 72 στο Στενό του Ορµούζ, δηλαδή στο πιο ευαίσθητο και δυνητικά επικίνδυνο τµήµα της περιοχής.
Αν συνυπολογίσουµε ότι µόνο από αυτά τα φορτία θα διατεθούν δυνητικά στην αγορά κάποια εκατοµµύρια βαρέλια πετρέλαιο, µπορούµε να αντιληφθούµε το µέγεθος της ζηµιάς αν αυτά τα πλοία, αλλά και άλλα ελληνικών συµφερόντων εγκλωβιστούν στα στενά του Ορµούζ ή ακόµα χειρότερα αν χτυπηθούν κάποια από αυτά σε µια γενικευµένη σύρραξη.
Μόνο και µόνο αυτοί οι αριθµοί που δίδονται κατά προσέγγιση, θα έπρεπε να έχουν κινητοποιήσει την ελληνική κυβέρνηση. Η Ελλάδα µε κάποιον τρόπο θα πρέπει να ενεργοποιηθεί για την υπεράσπιση των πληρωµάτων αλλά και κοµβικών οικονοµικών της συµφερόντων.
Η Ελλάδα, προς το παρόν, δεν έχει αποστείλει πολεµικό πλοίο στην περιοχή, ενώ συµµετοχή σε ευρύτερες ναυτικές αποστολές βρίσκεται υπό διερεύνηση. Το βάρος δίνεται στην πρόληψη, την πληροφόρηση και τον συντονισµό µε τον εφοπλιστικό κόσµο.
Η προστασία της ελληνική εµπορικής ναυτιλίας µε κάθε µέσο, είναι εκ των ων ουκ άνευ. Επειδή λοιπόν τα έκτακτα προβλήµατα απαιτούν και έκτακτες λύσεις η χώρα µας ίσως θα έπρεπε να µελετήσει την πρόταση να ενεργοποιηθεί µέσω των Ενόπλων Δυνάµεων υποστηρικτικά επί του πεδίου στην περιοχή, ένα δίχτυ προστασίας για την ελληνική ναυτιλία.
Προφανώς και κανένας δεν προτείνει την πολεµική εµπλοκή της Ελλάδας σε αυτή τη σύγκρουση, αλλά αναρωτιέµαι µε ποιον άλλο τρόπο πέρα από την διακριτική παρουσία των ελληνικών Ενόπλων Δυνάµεων στην περιοχή µπορούµε να προστατεύσουµε πρωτίστως τους εκατοντάδες Έλληνες ναυτικούς και δευτερευόντως τα οικονοµικά µας συµφέροντα που πηγάζουν από την ναυτιλία.
Ίσως θα ήταν πρόσφορο να σχεδιάσουµε µια σοβαρή επιχείρηση στην περιοχή µε την διακριτική παρουσία του Ελληνικού Πολεµικού Ναυτικού µε φρεγάτες, είτε µε την αρωγή και της πολεµικής αεροπορίας και των υπερσύγχρονων Rafale. Αναρωτιέται κάποιος µε ποιόν άλλο τρόπο οποιαδήποτε άλλη χώρα στον πλανήτη, που θα θεωρούνταν και θα ήταν παγκόσµια ναυτιλιακή δύναµη θα µπορούσε να προστατεύσει το έµψυχο δυναµικό του στόλου της και τα συµφέροντά της; Αν δεν έχει η Ελλάδα έννοµο συµφέρον για την προστασία αυτών των πλοίων, τότε ποιος έχει; Η κατάσταση είναι πραγµατικά κρίσιµη και σε αυτές τις περιπτώσεις χρειάζονται θαρραλέες και άµεσες πολιτικές αποφάσεις, οι οποίες θα δείξουν σε όλους την αποφασιστικότητά µας να υπερασπιστούµε τους ανθρώπους µας και τα συµφέροντά µας.
* Βουλευτής Β2 Δυτικού Τοµέα Αθηνών ΝΙΚΗ
