Μπορεί να έχουν περάσει 44 χρόνια, αλλά κανείς δεν ξεχνάει ότι στις 4 Απριλίου 1968, η ΑΕΚ στέφθηκε Κυπελλούχος Ευρώπης κι έγινε η πρώτη ελληνική ομάδα που κατέκτησε ευρωπαϊκό τίτλο!
Το Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης καλαθοσφαίρισης ανδρών της περιόδου 1967-1968 ήταν η δεύτερη κατά σειρά διασυλλογική διοργάνωση του θεσμού. Σε αυτήν αναδείχθηκε ως τροπαιούχος η Α.Ε.Κ., φθάνοντας έτσι στον πρώτο διεθνή τίτλο της ιστορίας της.
Κατείχε για πολλά χρόνια και το παγκόσμιο ρεκόρ προσέλευσης κόσμου, καθώς 55.800 (επισήμως) / 80.000 (συνολικά) άτομα παρακολούθησαν στο Παναθηναϊκό Στάδιο τον τελικό με τη Σλάβια Πράγας.
Με τεχνικό το Νίκο Μήλα και ένα αμιγώς ελληνικό ρόστερ (Γιώργος Αμερικάνος, Χρήστος Ζούπας, Γιώργος Τρόντζος, Λάκης Τσάβας, Αίας Λαρεντζάκης, Στέλιος Βασιλειάδης, Αντώνης Χρηστέας, Νίκος Νεσιάδης, Πέτρος Πετράκης και Ανδρέας Δημητριάδης), η «Ένωσις» (όπως αποκαλείτο τότε από τους οπαδούς της) αφού πρώτα απέκλεισε τους κατόχους του τροπαίου, υπέταξε και στον τελικό που διεξήχθη στις 4 Απριλίου του 1968 στο Παναθηναϊκό Στάδιο της Αθήνας μπροστά σε 55.800 θεατές, με σκορ 89-82 την τσεχοσλοβακική Σλάβια Πράγας.
Οι θεατές στις κερκίδες και χιλιάδες άλλοι όρθιοι στον κάτω διάδρομο και έξω από το στάδιο ένωσαν τις φωνές τους, που έγιναν κραυγές θριάμβου όταν ο Γιώργος Αμερικάνος έκανε τον «γύρο του θριάμβου».
Η ομάδα εκείνη είχε αναπτύξει τέτοια χημεία και είχε περισσό πάθος για διάκριση που μετά την κατάκτηση του ευρωπαϊκού τίτλου, κατέκτησε και το πρωτάθλημα Ελλάδας (1968), παίρνοντας τα ηνία από τον Παναθηναϊκό.
Προηγουμένως η Α.Ε.Κ. βάδιζε στην κόψη του ξυραφιού. Έχανε εκτός έδρας και κατόρθωνε να κερδίζει με μεγαλύτερη διαφορά στο Στάδιο.
Στα της ευρωπαϊκής διοργάνωσης, η ΑΕΚ δεν πήρε μέρος στην προκριματική φάση απ’ όπου πήραν το εισιτήριο για τους “16” επτά ομάδες.
Στη “φάση των 16”, έγιναν διπλά παιχνίδια και η ΑΕΚ απέκλεισε με μία ήττα (82-72) και μία νίκη (65-85) την ισπανική Βιτόρια που τέθηκε αντίπαλός της.
Έτσι, λοιπόν, η ομάδα του Νίκου Μήλα βρέθηκε στα προημιτελικά του Κυπέλλου Κυπελλούχων, όπου μετά από δύο συγκλονιστικά ματς με αντίπαλο την Άντερλεχτ βγήκε νικήτρια και πήρε το εισιτήριο για τους ημιτελικούς. Μάλιστα, η πρόκριση κρίθηκε στο ένα καλάθι αφού στο πρώτο παιχνίδι η ΑΕΚ επικράτησε με 76-54 και στον επαναληπτικό ηττήθηκε με 54-74.
Ξεκίνησε με ήττα από την ισπανική Βιτόρια με 72-82 και νίκη στη ρεβάνς με 85-65. Ακολούθησαν οι αγώνες με τη βελγική Ρουαγιάλ (76-54, 54-74) και την περίφημη ιταλική Ίνις Βαρέζε (60-78, 72-52).
To παιχνίδι με τη μεγάλη Βαρέζε
Στα ημιτελικά της διοργάνωσης, η κληρωτίδα έφερε την ΑΕΚ αντιμέτωπη με την ιταλική Βαρέζε η οποία ήταν και η κάτοχος του τροπαίου. Το έργο των Αμερικάνου, Τρόντζου, Ζούπα και των υπολοίπων παιδιών ήταν αρκετά δύσκολο…
Κι αυτό φάνηκε κι από τους δύο αγώνες που έδωσαν οι δύο ομάδες με φόντο την πρόκριση στον μεγάλο τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων. Τελικά, και πάλι η ΑΕΚ χαμογέλασε ένα καλάθι διαφορά, καθώς έχασε 78-60 από τους Ιταλούς, αλλά τους νίκησε με 74-54.
Το τέλος του δεύτερου αγώνα, βρήκε τους παίκτες της “Ένωσης” να γίνονται ένα κουβάρι και να πανηγυρίζουν έξαλλα τη μεγάλη τους επιτυχία. φτάνοντας μέχρι τον τελικό.
Κι όταν μία ομάδα είναι τόσο κοντά στην κατάκτηση ενός τίτλου, δεν είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς ότι το κίνητρο και η θέληση για διάκριση “θεριεύουν” στις καρδιές των παικτών για να φτάσουν στο πολυπόθητο τρόπαιο.
Αυτό συνέβη και με τους παίκτες του Νίκου Μήλα οι οποίοι στον τελικό έμελλε να αγωνιστούν κόντρα στη Σλάβια Πράγας. Μάλιστα, η τελευταία είχε νικήσει δύο φορές την Φόρβερτς Λειψίας και ήταν το μεγάλο φαβορί για τον τίτλο.
Το Καλλιμάρμαρο επιλέχθηκε να φιλοξενήσει τον τελικό της 4ης Απριλίου του 1968… Η Αθήνα δεν διέθετε κατάλληλο κλειστό, παρά μόνο το ιστορικό γήπεδο του Σπόρτιγκ το οποίο πάντως ήταν πολύ μικρό.
Έτσι, επιλέχθηκε η λύση του ανοικτού γηπέδου που θα χωρούσε και πάρα πολύ κόσμο. Κι έτσι έγινε… Τον τελικό παρακολούθησαν περί τις 80.000 φιλάθλων, όχι μόνο φίλοι της ΑΕΚ αλλά και του αθλητισμού γενικότερα, καθώς ήταν ένα μοναδικό αθλητικό γεγονός που θα διεξαγόταν στην Ελλάδα.
Κι αποτέλεσε ρεκόρ Γκίνες αυτή η προσέλευση κόσμου σε αγώνα μπάσκετ όπως μπορείτε να δείτε.
Κόντρα στην ΑΕΚ παρατάχθηκε εκείνο το απόγευμα η Σλάβια Πράγας των Ζίντεκ, Ρουσίσκα, Μίφκα, Μπάροχ, Άμερ, με μοναδικό στόχο να γράψει με τη σειρά της ιστορία.
Όμως, οι Έλληνες παίκτες είχαν διαφορετική άποψη. Ο Αμερικάνος με 29 πόντους και ο Τρόντζος με άλλους 24 οδήγησαν εκ του ασφαλούς την ΑΕΚ, καθ’ όλη τη διάρκεια του αγώνα. Από την άλλη, οι 31 πόντοι του Ζίντεκ δεν ήταν αρκετοί…
04/04/1968 Καλλιμάρμαρο: ΑΕΚ – Σλάβια Πράγας 89-82 (47-38ημ.).
AEK: Aμερικάνος 29, Tρόντζος 24, Zούπας 12, Bασιλειάδης 11, Λαρεντζάκης 6, Xρηστέας 4, Tσάβας 3.
Σλάβια Πράγας: Zίντεκ 27, Pουζίτσκα 25, Mπάροχ 12, Mίφκα 14, Tόμασεκ 4, Kονοπάτσκο, Aμερ.
Ο απεσταλμένος της γαλλικής Εκίπ που βρέθηκε στην Ελλάδα περιέγραψε γλαφυρά τα όσα έγιναν εκείνο το απόγευμα του Απρίλη στον αττικό ουρανό.
Στην περιγραφή του, ο Γάλλος αναφέρθηκε επίσης στο ρεκόρ προσέλευσης σε αγώνα μπάσκετ…
“Η 4η Απριλίου 1968 θα αποτελέσει σταθμό στην ιστορία του μπάσκετ. Για πρώτη φορά στην Ευρώπη και ασφαλώς σε ολόκληρο τον κόσμο 80.000 θεατές παρακολούθησαν έναν αγώνα. Δυο ώρες πριν από την έναρξη του τελικού καμία θέση δεν είχε μείνει ακάλυπτη στο μαρμάρινο στάδιο.
Παρά το γεγονός ότι πολλοί φίλαθλοι δεν μπόρεσαν να βρούν εισιτήριο, χιλιάδες ήλθαν και στάθηκαν έξω από τα προπύλαια του Σταδίου, για να παρακολουθήσουν τον αγώνα από τον… θόρυβο των εκδηλώσεων. Ο έναστρος ουρανός αυλακωνόταν από χιλιάδες χρωματιστές φωτοβολίδες κάθε φορά που η ελληνική ομάδα σημείωνε ένα καλάθι και πάνω από δύο ώρες η ιαχή “ΑΕΚ-ΑΕΚ” κάλυπτε κάθε άλλο θόρυβο.
Θεέ μου, τι βοή ήταν αυτή χτες βράδυ στην Αθήνα. Ποτέ δεν έχει γίνει μια παρόμοια ατμόσφαιρα μπάσκετ, τόσο εξαιρετική, αλλά και τέτοιου πάθους”.
