Τη δυνατότητα να κατοχυρώσουν ετήσια έκπτωση φόρου εισοδήματος έως και 3.200 ευρώ για τα επόμενα έτη έχουν όσοι ιδιοκτήτες ακινήτων αποφάσισαν φέτος ή θα αποφασίσουν από το 2025 και μετά να πληρώσουν μέσω πιστωτικών ή χρεωστικών ή προπληρωμένων καρτών ηλεκτρολόγους, υδραυλικούς, ελαιοχρωματιστές, πλακάδες, σοβατζήδες και άλλους επαγγελματίες, για εργασίες επισκευής, συντήρησης και ανακαίνισης των κατοικιών τους ή και άλλων κτισμάτων τους, υποχρεώνοντας ταυτόχρονα τους εν λόγω επαγγελματίες να εκδώσουν και τις σχετικές αποδείξεις.
Οι συναρμόδιοι υπουργοί Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωνσταντίνος Χατζηδάκης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης κι ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Χρίστος Δήμας υπέγραψαν -ομολογουμένως με μεγάλη καθυστέρηση 12 μηνών- την κοινή απόφαση με την οποία ενεργοποιούνται οι διατάξεις του άρθρου 31 του φορολογικού νόμου 5073/2023 με τις οποίες προβλέπεται η συγκεκριμένη έκπτωση.
Ειδικότερα, με τις διατάξεις αυτές προβλέπεται έκπτωση φόρου εισοδήματος ίση με το 100% των δαπανών επισκευής, συντήρησης, ανακαίνισης και λειτουργικής αναβάθμισης ακινήτων που πραγματοποιήθηκαν εντός του 2024 ή πρόκειται να πραγματοποιηθούν τα επόμενα έτη. Το ποσό της έκπτωσης δεν μπορεί να υπερβεί τα 16.000 ευρώ και κατανέμεται ισόποσα στις φορολογικές δηλώσεις των 5 ετών που έπονται του έτους πραγματοποίησης των δαπανών. Βασικές προϋποθέσεις για την κατοχύρωση της έκπτωσης είναι η έκδοση των σχετικών φορολογικών στοιχείων από τους εκτελούντες τις εργασίες επαγγελματίες και η εξόφληση των δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής.
Η εφαρμοστική κοινή απόφαση που ξεκαθαρίζει τις κρίσιμες λεπτομέρειες εφαρμογής της παραπάνω διάταξης εκδόθηκε τελικά λίγο πριν από την εκπνοή του έτους 2024, στο οποίο αφορούσε η εν λόγω διάταξη. Είναι η υπ’ αριθμόν Α1197/2024 κοινή απόφαση, η οποία δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 27 Δεκεμβρίου 2024.
Τα 10 σημεία της διάταξης του άρθρου 31 του ν. 5073/2023, που διευκρινίζει η εφαρμοστική απόφαση και πρέπει να προσέξουν οι ενδιαφερόμενοι φορολογούμενοι, είναι τα εξής:
1) Υπολογισμός της έκπτωσης: Οι δαπάνες που πραγματοποιεί ένα φυσικό πρόσωπο για την αγορά αγαθών και τη λήψη υπηρεσιών που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση των κατοικιών και των λοιπών κτισμάτων του μειώνουν ισόποσα, κατανεμημένες σε περίοδο πέντε (5) ετών, τον φόρο που αναλογεί στο εισόδημά του για κάθε ένα φορολογικό έτος. Δηλαδή το 100% των δαπανών εκπίπτει από τον φόρο που αναλογεί στο εισόδημα του έτους πραγματοποίησης των δαπανών και από τους φόρους που αναλογούν στα εισοδήματα των επομένων τεσσάρων ετών.
2) Εννοια του «φόρου που αναλογεί»: «Φόρος που αναλογεί» είναι ο φόρος που απομένει όταν από τον φόρο που προκύπτει βάσει της κλίμακας φορολογίας εισοδήματος, αφαιρεθούν οι προβλεπόμενες από τον νόμο εκπτώσεις-μειώσεις φόρου, δηλαδή αφού αφαιρεθούν:
α) η γενική μείωση φόρου για κάθε μισθωτό, συνταξιούχο ή κατά κύριο επάγγελμα αγρότη, η οποία ανέρχεται σε 777 ευρώ αν δεν έχει εξαρτώμενα τέκνα, σε 900 ευρώ αν έχει ένα εξαρτώμενο τέκνο, σε 1.120 ευρώ αν έχει δύο εξαρτώμενα τέκνα, σε 1.340 ευρώ εάν έχει τρία εξαρτώμενα τέκνα, σε 1.580 ευρώ εάν έχει 4 εξαρτώμενα τέκνα, σε 1.780 ευρώ εάν έχει 5 εξαρτώμενα τέκνα, σε 1.900 ευρώ εάν έχει 6 εξαρτώμενα τέκνα, σε 2.120 ευρώ εάν έχει 7 εξαρτώμενα τέκνα κ.ο.κ..
β) η μείωση φόρου των 200 ευρώ για κάθε μέλος της οικογενείας του φορολογούμενου που έχει αναπηρία 67% και άνω.
Αν το συνολικό ποσό της έκπτωσης φόρου που δικαιούται ο φορολογούμενος, βάσει των δαπανών του για ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κατοικιών του ή λοιπών κτιρίων του, για το οικείο φορολογικό έτος, είναι μεγαλύτερο από τον «φόρο που αναλογεί», το πλεονάζον ποσό δεν θα επιστρέφεται, ούτε θα συμψηφίζεται με άλλη φορολογική υποχρέωση, ούτε θα μεταφέρεται και ούτε θα εκπίπτει σε επόμενο φορολογικό έτος. Επιπλέον δεν θα μεταφέρεται προς έκπτωση στον άλλο σύζυγο ή στο έτερο μέρος του συμφώνου συμβίωσης.
3) «Επιλέξιμες δαπάνες»: Οι δαπάνες για τις οποίες ισχύει η έκπτωση, δηλαδή οι «επιλέξιμες δαπάνες» οι οποίες αναγνωρίζονται για έκπτωση από τον φόρο που αναλογεί στο εισόδημα του φορολογούμενου είναι:
Α. ΔΑΠΑΝΕΣ ΛΗΨΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
α) Ενεργειακές
– Τοποθέτηση θερμομόνωσης.
– Αντικατάσταση κουφωμάτων, υαλοπινάκων και εξωτερικών προστατευτικών φύλλων.
– Εγκατάσταση ή αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ ψύξης καθώς και των αναγκαίων υποδομών και στοιχείων ώστε να καθίσταται πλήρως λειτουργικό.
– Εγκατάσταση διατάξεων αυτόματου ελέγχου της λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης/ψύξης.
– Εγκατάσταση συστήματος αυτοπαραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος (με ενεργειακό συμψηφισμό), καθώς και συστημάτων ηλεκτρικών συσσωρευτών (μπαταρίες) όταν συνδυάζονται με φωτοβολταϊκά συστήματα.
– Εγκατάσταση συστήματος παραγωγής ζεστού νερού με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).
– Εγκατάσταση συστήματος μηχανικού αερισμού με ανάκτηση θερμότητας.
– Αναβάθμιση φωτισμού των κοινόχρηστων χώρων πολυκατοικίας.
β) Λειτουργικές-αισθητικές
– Τοποθέτηση/αντικατάσταση υδραυλικής εγκατάστασης.
– Τοποθέτηση/αντικατάσταση ηλεκτρολογικής εγκατάστασης.
– Συντήρηση/επισκευή στέγης.
– Επισκευή τοιχοποιίας/Χρωματισμού εσωτερικά και εξωτερικά των κτιρίων.
– Τοποθέτηση σταθερών ή κινητών συστημάτων σκίασης.
– Αναβάθμιση ή εγκατάσταση ανελκυστήρα.
– Εγκατάσταση οικιακών σημείων επαναφόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων.
– Αλλαγή ή επισκευή δαπέδων.
Β. ΔΑΠΑΝΕΣ ΑΓΟΡΑΣ ΑΓΑΘΩΝ
– Υλικά θερμομόνωσης.
– Κουφώματα, υαλοπινάκων και εξωτερικών προστατευτικών φύλλων προς αντικατάσταση
– Σύστημα αυτοπαραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος (με ενεργειακό συμψηφισμό), καθώς και συστήματα ηλεκτρικών συσσωρευτών (μπαταρίες), όταν συνδυάζονται με φωτοβολταϊκά συστήματα.
– Σύστημα παραγωγής ζεστού νερού με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).
– Σύστημα μηχανικού αερισμού με ανάκτηση θερμότητας.
– Υλικά υδραυλικής εγκατάστασης.
– Υλικά ηλεκτρολογικής εγκατάστασης.
– Υλικά τοιχοποιΐας/χρωματισμού εσωτερικά και εξωτερικά των κτηρίων, καθώς και λοιπές δαπάνες αγοράς αγαθών αντίστοιχες με αυτές της λήψης υπηρεσιών της περ. Α’.
4) Ανώτατο ύψος εκπιπτόμενων «επιλέξιμων δαπανών» και τρόπος κατανομής της έκπτωσης: Το ανώτατο όριο των «επιλέξιμων δαπανών» και της συνολικής έκπτωσης φόρου που δικαιούται ο φορολογούμενος είναι το ποσό των 16.000 ευρώ, για όλα τα φορολογικά έτη της περιόδου 2024-2028, ήτοι για τα έτη 2024, 2025, 2026, 2027 και 2028.
Το συνολικό ποσό των δαπανών για την αγορά αγαθών που λαμβάνεται υπόψη για την έκπτωση επί του φόρου εισοδήματος, δεν μπορεί να υπερβαίνει το ένα τρίτο (1/3) του συνολικού ποσού των δαπανών για τη λήψη υπηρεσιών.
Η έκπτωση φόρου που δικαιούται ο φορολογούμενος κατανέμεται ισόποσα στο φορολογικό έτος που πραγματοποιούνται οι δαπάνες και στα τέσσερα (4) επόμενα έτη, οπότε το ανώτατο ποσό έκπτωσης ανέρχεται σε 3.200 ευρώ για κάθε έτος (16.000 ευρώ / 5 έτη).
5) Ποια ακίνητα αφορούν οι εκπιπτόμενες δαπάνες: Οι «επιλέξιμες δαπάνες» αφορούν όλα τα κτίρια ανεξαρτήτως της χρήσης τους, εφόσον δεν έχουν ήδη ενταχθεί ή δεν εντάσσονται σε πρόγραμμα αναβάθμισης κτιρίων ή άλλα προγράμματα ή δράσεις επιχορήγησης.
6) Βασικές προϋποθέσεις έκπτωσης: Οι «επιλέξιμες δαπάνες» αναγνωρίζονται για τη μείωση του φόρου εισοδήματος των ετών 2025-2029, εφόσον:
α) έχουν πραγματοποιηθεί από 1/1/2024 έως και 31/12/2024 σε ακίνητα που βρίσκονται στην Ελλάδα και η προμήθεια των αγαθών και η παροχή των σχετικών υπηρεσιών πραγματοποιήθηκε από επιχειρήσεις οι οποίες έχουν τη φορολογική κατοικία τους ή τη μόνιμη εγκατάστασή τους στην Ελλάδα και
β) δεν έχουν εκπέσει ως δαπάνη από τα ακαθάριστα έσοδα τυχόν επιχειρηματικής δραστηριότητας του φορολογούμενου, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδια Φορολογίας Εισοδήματος.
7) Δικαιούχοι της έκπτωσης φόρου: Το ποσό των «επιλέξιμων δαπανών» που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική ή αισθητική αναβάθμιση του κτιρίου, μειώνει το φόρο εισοδήματος του φυσικού προσώπου που τις πραγματοποίησε και έχει δικαίωμα πλήρους κυριότητας, επικαρπίας ή ψιλής κυριότητας σε αυτό. Σε περίπτωση συνιδιοκτησίας το ανώτατο συνολικό όριο δαπάνης και η μείωση του φόρου εισοδήματος περιορίζονται με βάση το ποσοστό πλήρους κυριότητας του φυσικού προσώπου που πραγματοποίησε τη δαπάνη.
8) Τι ισχύει για τις δαπάνες που αφορούν στους κοινόχρηστους χώρους: Στην περίπτωση δαπανών των κοινόχρηστων χώρων, οι οποίες εξοφλούνται από τον διαχειριστή πολυκατοικίας/συγκροτήματος ιδιοκτησιών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών, αυτές λαμβάνονται υπόψη για τους δικαιούχους ανάλογα με τα χιλιοστά συνιδιοκτησίας τους, με βάση σχετική βεβαίωση που χορηγείται από τον διαχειριστή και στην οποία καταχωρείται ο ΑΤΑΚ του ακινήτου το οποίο βρίσκεται εντός του κτιρίου για το οποίο πραγματοποιείται η σχετική δαπάνη.
9) Λοιπές προϋποθέσεις και διαδικασίες έκπτωσης: Οι λοιπές απαραίτητες προϋποθέσεις για να αναγνωριστεί η έκπτωση των δαπανών, είναι οι εξής:
α) Η απόδειξη της πραγματοποίησης των δαπανών αυτών, με νόμιμα παραστατικά (τιμολόγιο ή στοιχείο λιανικής πώλησης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών) του ν. 4308/2014, στα οποία πρέπει να αναγράφεται διακριτά το είδος και η αξία των αγαθών και υπηρεσιών, τα στοιχεία (ονοματεπώνυμο, ΑΦΜ) του προσώπου καθώς και τα στοιχεία του ακινήτου (ΑΤΑΚ), εκτός αν πρόκειται για κοινόχρηστα, για τα οποία αρκεί μόνο η διεύθυνση του ακινήτου.
β) Η τμηματική ή εξ ολοκλήρου εξόφληση των δαπανών, ανεξαρτήτως του ύψους αυτών, να έχει πραγματοποιηθεί, εντός του οικείου φορολογικού έτους, με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών.
Ως «ηλεκτρονικό μέσο πληρωμής», νοείται κάθε μέσο πληρωμής, που απαιτεί τη μεσολάβηση ενός τηλεπικοινωνιακού ή ηλεκτρονικού δικτύου, όπως π.χ. η μεταφορά χρημάτων μέσω ειδικών διαδικτυακών εφαρμογών («e-banking»), καρτών, το «ηλεκτρονικό πορτοφόλι», κ.λπ., και την εμπλοκή ενός «παρόχου υπηρεσιών πληρωμών».
10) Εναρξη ισχύος: Οι διατάξεις της παρούσας ξεκινούν να ισχύουν για δαπάνες που πραγματοποιούνται από 01/01/2024 έως και 31/12/2024.
