Τα ελληνικά νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις στενάζουν κάτω από την ανάγκη και το ελληνικό φιλότιµο να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους σε µια περίοδο που η προηγούµενη αύξηση των επιτοκίων διαµόρφωσε µια νέα συνθήκη. Στην προσπάθειά τους να µην γίνουν µέλη µιας νέας γενιάς κόκκινων δανείων δεν βρήκαν αρωγό την κυβέρνηση, η οποία µε τα στενά κριτήρια που θέσπισε στον κατά γενική οµολογία αποτυχηµένο εξωδικαστικό µηχανισµό, δεν βοήθησε παρά ελάχιστους να µπορέσουν να τα βγάλουν πέρα.
Σήµερα όσο ποτέ χρειάζονται συγκεκριµένες και δυναµικές λύσεις που θα βοηθήσουν τους οφειλέτες να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους. Σε διαφορετική περίπτωση θα βρεθούµε µπροστά σε νέα αλµατώδη αύξηση του ιδιωτικού χρέους και στο αναγκαστικό κλείσιµο επιχειρήσεων, που ούτως η άλλως στενάζουν κάτω από την υπερφορολόγηση και την αύξηση του κόστους παραγωγής λόγω του ρεύµατος, αν µιλάµε για παραγωγικές επιχειρήσεις.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη που επανεξελέγει µε το αίτηµα να µπορέσει να βάλει µια τάξη στον δανειακό κυκεώνα σήµερα στέκεται δειλή, µοιραία και άβουλη χωρίς να µπορεί να αρθρώσει ικανό πολιτικό λόγο για χρονίζοντα ζητήµατα της οικονοµίας.
Ωστόσο για να προσφέρουµε βιώσιµες λύσεις στους οφειλέτες, θα πρέπει να γνωρίζουµε ποιες είναι οι δυνατότητες των νοικοκυριών σήµερα. Σύµφωνα µε την ετήσια έκθεση του 2024 που δηµοσίευσε το Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων της Γενικής Συνοµοσπονδίας Επαγγελµατιών Βιοτεχνών Εµπόρων Ελλάδας το 60% των νοικοκυριών δηλώνει ότι το εισόδηµά του δεν επαρκεί για όλον το µήνα, ενώ για όσους αντιµετωπίζουν αυτή την κατάσταση, τα χρήµατα αρκούν µόλις για 19 ηµέρες κατά µέσο όρο. Η αδυναµία αποταµίευσης παραµένει ιδιαίτερα υψηλή, καθώς το 81,6% δεν καταφέρνει να αποταµιεύσει, ενώ πάνω από τα µισά νοικοκυριά δεν µπορούν να αντεπεξέλθουν σε ένα έκτακτο έξοδο της τάξης των 500 ευρώ. Την ίδια στιγµή, το 11,7% των νοικοκυριών ζει σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, αδυνατώντας να καλύψει ακόµη και τις βασικές του ανάγκες.
Επίσης σύµφωνα µε στοιχεία έκθεσης του Ταµείου Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων, καταθέσεις έως και 1.000 ευρώ έχει το 72,5% των καταθετών, οι οποίοι είχαν συνολικά καταθέσεις που αναλογούν στο 1,4% του συνολικού των καταθέσεων.
Έχοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, εντοπίζουµε ορισµένα σηµεία και στο πρόσφατο νοµοσχέδιο για την ενίσχυση της κεφαλαιαγορας που έχει και θετικά στοιχεία, αλλά και µέτρα που κατά τη γνώµη µας χρίζουν βελτιώσεως, σηµειώνουµε κάποιες σκέψεις µας που τις κάναµε πιο συγκεκριµένες και στη Βουλή.
Κριτήρια
Με το άρθρο 178, διπλασιάζονται τα κριτήρια για τον χαρακτηρισµό του δανειολήπτη ως επιλέξιµου, προκειµένου να καταστεί υποχρεωτική η συναίνεση του συνόλου των πιστωτών για ένταξη του οφειλέτη στον εξωδικαστικό µηχανισµό. Και ενώ διπλασιάζονται τα κριτήρια διαθέσιµου εισοδήµατος, περιουσίας και καταθέσεων, τίθεται ως προϋπόθεση ο οφειλέτης να έχει ανώτατο όριο ήδη µη εξυπηρετούµενων τραπεζικών οφειλών (δηλαδή σε τράπεζες ή servicers) τις 300.000 ευρώ.
Όπως όλοι γνωρίζουµε, πριν το 2010 προηγήθηκε µια περίοδο ανεξέλεγκτης χρηµατοδοτικής ασυδοσίας από το τραπεζικό σύστηµα, χορήγησης κάθε λογής δανείων χωρίς κριτήρια και εποπτεία, ακολούθησε η περίοδο των µνηµονίων και της διαρκούς λιτότητας, µε αποτέλεσµα τα δάνεια µε τα πανωτόκια και µε τις κεφαλαιοποίησεις των τόκων να διογκωθούν υπέρµετρα µέσα σε λίγα χρόνια.
Εµείς προτείναµε να αυξηθεί δραστικά το ανώτατο όριο µη εξυπηρετούµενων οφειλών (σε τράπεζες ή servicers) από τις 300.000 ευρώ, τουλάχιστον σε 1 εκατ. ευρώ, προκειµένου να καταστεί υποχρεωτική η συναίνεση του συνόλου των πιστωτών για ένταξη του οφειλέτη στον εξωδικαστικό µηχανισµό.
Η κοινωνία και οι πολίτες δεν µπορούν να περιµένουν µε σταυρωµένα χέρια γενναίες αποφάσεις που όµως δεν έρχονται ποτέ. Αποφάσεις που θα λειτουργήσουν άµεσα σαν οξυγόνο για την οικονοµία και δεν θα φέρουν και πάλι το χρηµατοπιστωτικό σύστηµα της χώρας σε νέα δοκιµασία. Άµεσα θα πρέπει να κληθούν όλοι οι παραγωγικοί και κοινωνικοί φορείς της χώρας σε έναν ειλικρινή διάλογο, να ακουστούν οι προτάσεις τους, να ακουστεί κάποτε η πραγµατική φωνή της οικονοµίας που έρχεται από τη παραγωγική βάση. Αλλιώς θα συνεχίσουµε να βλέπουµε το έργο µια κυβέρνηση να κωφεύει και µια κοινωνία να προσπαθεί απελπισµένα να µιλήσει για αυτά που πραγµατικά την ταλαιπωρούν.
* Βουλευτής Β2 Δυτικού Τοµέα Αθηνών µε τη «ΝΙΚΗ»
