Πριν ένα µήνα περίπου το εκτελεστικό Συµβούλιο της UNESCO ενέκρινε οµόφωνα την καθιέρωση της 9η Φεβρουαρίου ως «Παγκόσµιας Ηµέρας Ελληνικής Γλώσσας». Μετά από αυτή την απόφαση, από το 2026 και µετά, η 9η Φεβρουαρίου θα τιµάται ως Παγκόσµια Ηµέρα Ελληνικής Γλώσσας, αναδεικνύοντας τη διαχρονική σηµασία της ελληνικής γλώσσας και πολιτιστικής κληρονοµιάς µας.
Πρόκειται για µια ιστορική απόφαση όπου αναγνωρίζει τη συµβολή της ελληνικής γλώσσας στον πολιτισµό και την πολιτιστική κληρονοµιά της ανθρωπότητας που ποτέ έως τώρα δεν έχουν καταγραφεί ως επίσηµη θέση ενός Διεθνούς Οργανισµού, µε το κύρος και την εµβέλεια της UNESCO.
Η 9η Φεβρουαρίου, ηµέρα µνήµης του εθνικού µας ποιητή Διονυσίου Σολωµού, καθιερώθηκε ως Παγκόσµια Ηµέρα Ελληνικής Γλώσσας, όχι τυχαία. Ο Σολωµός, µε το αθάνατο έργο του «Ύµνος εις την Ελευθερίαν», κατέδειξε πως η γλώσσα δεν είναι απλώς ένα εργαλείο επικοινωνίας, αλλά φορέας ελευθερίας, ψυχής, εθνικής συνείδησης και πολιτισµού.
Η 9η Φεβρουαρίου δεν αποτελεί µόνο µια ευκαιρία τιµής, αλλά κυρίως µια πρόσκληση για στοχασµό: Τι σηµαίνει η ελληνική γλώσσα για εµάς σήµερα; Ποιον ρόλο έχει παίξει στην ιστορική πορεία της ανθρωπότητας; Και πώς µπορούµε να τη διαφυλάξουµε και να τη µεταλαµπαδεύσουµε στις επόµενες γενιές;
Η ελληνική γλώσσα δεν είναι απλώς µία από τις παλαιότερες γλώσσες του κόσµου, είναι η µοναδική ευρωπαϊκή γλώσσα µε συνεχή γραπτή παράδοση άνω των 3.500 ετών. Από τα οµηρικά έπη και τις πινακίδες της Γραµµικής Β’, έως την ελληνιστική Κοινή, τα πατερικά κείµενα, τα βυζαντινά χειρόγραφα και τα νεοελληνικά ποιήµατα, η γλώσσα µας εξελίχθηκε, µεταµορφώθηκε, µα ποτέ δεν έπαψε να ζει.
Γλώσσα πολιτισµού
Πρόκειται για µία γλώσσα πολιτισµού, µέσα από την οποία εκφράστηκε η φιλοσοφία του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, η τραγωδία του Σοφοκλή, η επιστήµη του Ευκλείδη, η ρητορική του Δηµοσθένη και το Ευαγγέλιο της Καινής Διαθήκης. Δεν είναι υπερβολή να πούµε ότι µεγάλο µέρος της δυτικής σκέψης διαµορφώθηκε µέσα από την ελληνική γλωσσική παράδοση.
Τα τέσσερα Ευαγγέλια της Καινής Διαθήκης (Κατά Ματθαίο, Μάρκο, Λουκά και Ιωάννη) γράφτηκαν στην Ελληνιστική Κοινή, δηλαδή τη διάλεκτο της ελληνικής γλώσσας που ήταν ευρέως διαδεδοµένη στην ανατολική Μεσόγειο κατά την Ελληνιστική και Ρωµαϊκή εποχή (περίπου 300 π.Χ. – 300 µ.Χ.). Μέσω των τεσσάρων Ευαγγελίων και µε όχηµα την ελληνική γλώσσα διαδόθηκε η χριστιανική µας πίστη στην τότε Ρωµαϊκή αυτοκρατορία.
Και σήµερα ακόµα, οι λέξεις που χρησιµοποιούµε σε επιστήµες όπως η Ιατρική, η Φυσική, τα Μαθηµατικά, η Πολιτική, η Ψυχολογία και η Θεολογία, φέρουν την ελληνική σφραγίδα. Λέξεις όπως δηµοκρατία, ιδέα, λογική, µικρόβιο, χάος, σύστηµα, αίσθηση, ενέργεια διασώζονται σχεδόν αναλλοίωτες σε δεκάδες γλώσσες. Αυτό δεν αποτελεί απλώς πολιτιστικό κληροδότηµα, είναι παγκόσµια παρακαταθήκη.
Η γλώσσα µας δεν διασώζει µόνο έννοιες, αλλά οντολογίες, τρόπους σκέψης, φιλοσοφίες ζωής. Ο τρόπος µε τον οποίο σχηµατίζουµε προτάσεις, τα νοήµατα που δίνουµε στις λέξεις, οι συνειρµοί και τα πολιτισµικά φορτία που κουβαλά η ελληνική γλώσσα αποτυπώνουν έναν ιδιαίτερο πολιτισµικό κώδικα, ο οποίος δεν είναι αυτονόητος ούτε αυτόµατος.
Κοσµοαντίληψη
Σκεφτείτε, για παράδειγµα, τη λέξη «φιλοξενία». Στα ελληνικά είναι µία σύνθετη λέξη από το «φίλος» και «ξένος»· δηλαδή, ο ξένος ως φίλος. Μια έννοια που αντικατοπτρίζει µια κοσµοαντίληψη.
Η ελληνική γλώσσα δεν είναι απλώς ένας µηχανισµός, είναι µια κοσµοθεωρία. Και µέσα από αυτήν εκφράζονται τα µεγάλα ερωτήµατα της ύπαρξης, τα όρια της λογικής, το βάθος του συναισθήµατος, το µυστήριο του θείου.
Μέσα στον κόσµο της παγκοσµιοποίησης, των ταχύτατων τεχνολογικών εξελίξεων και της επικράτησης των αγγλικών ως παγκόσµιας γλώσσας, η ελληνική γλώσσα µε όλη τη µακραίωνη δόξα της, δεν είναι αυτονόητο ότι θα επιβιώσει µε την ίδια ένταση στο µέλλον. Η διατήρησή της είναι ευθύνη µας.
Και αυτή η ευθύνη ξεκινά από την εκπαίδευση. Όχι µόνο την εκµάθηση γραµµατικής και συντακτικού, αλλά την αγάπη για τον λόγο.
Να µάθουµε στα παιδιά µας τη δύναµη της λέξης, την αξία της ετυµολογίας, τη µαγεία της αρχαίας και της νεοελληνικής λογοτεχνίας.
Σηµαντικό ρόλο, βεβαίως, διαδραµατίζει και η οµογένεια. Σε κάθε γωνιά της γης όπου ζει ελληνισµός, από τη Μελβούρνη έως τη Νέα Υόρκη, από το Μόντρεαλ έως το Γιοχάνεσµπουργκ, η ελληνική γλώσσα γίνεται το νήµα που ενώνει τις γενιές. Είναι συγκινητικό να βλέπει κανείς παιδιά τρίτης και τέταρτης γενιάς να µαθαίνουν ελληνικά, όχι ως ξένη γλώσσα, αλλά ως γλώσσα της καρδιάς και των παππούδων τους.
Η Παγκόσµια Ηµέρα Ελληνικής Γλώσσας δεν πρέπει να είναι µόνο µια επετειακή εκδήλωση. Πρέπει να γίνει αφετηρία δράσης µε νέους στόχους, όπως:
- Να ενισχυθούν τα προγράµµατα ελληνοµάθειας διεθνώς.
- Να δηµιουργηθούν σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία για τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας.
- Να ενθαρρυνθεί η ακαδηµαϊκή έρευνα στον τοµέα των ελληνικών σπουδών.
- Να ενισχυθεί η συνεργασία µε διεθνή πανεπιστήµια.
- Να συνδεθεί η ελληνική γλώσσα µε την καινοτοµία, τις τέχνες, τον σύγχρονο πολιτισµό.
Η γλώσσα µας στο πέρασµα των αιώνων απέδειξε ότι δεν είναι µουσειακό απολίθωµα. Είναι ένα εργαλείο σύγχρονης σκέψης, είναι ζωντανή, εξελισσόµενη, ικανή να παρακολουθήσει και να εκφράσει τις προκλήσεις του 21ου αιώνα.
Πρόκληση
Ωστόσο η πρόκληση παραµένει: πώς θα διατηρήσουµε τα ελληνικά σύγχρονα και ανταγωνιστικά, µέσα σε ένα ψηφιακό περιβάλλον κυριαρχούµενο από την αγγλική. Η απάντηση βρίσκεται στη δηµιουργία, την εκπαίδευση και την επένδυση σε τεχνολογίες που τιµούν και ενσωµατώνουν τη γλώσσα µας.
Ωστόσο η παραπάνω επιτυχία για την χώρα µας, θολώνει από πολιτικές της κυβέρνησης που υπηρετούν woke πολιτικές, όπως ο γάµος των οµόφυλων ζευγαριών. Για εµάς είναι απειλή για τη γλώσσα µας και τον πολιτισµό µας η υιοθέτηση των πολιτικών των δικαιωµατιστών και των εθνοµηδενιστών που επιδιώκουν την αποδόµηση των κοινωνιών σε παγκόσµιο επίπεδο.
Συµφωνούµε απόλυτα µε τα λόγια του Αρχιεπίσκοπου κ. Ιερώνυµου που πριν ένα µήνα αναφέρθηκε στις αλλαγές γύρω από τα ζητήµατα φύλου και τον ρόλο του Τραµπ στον διεθνή διάλογο, επισηµαίνοντας: «Στην Ελλάδα ο γάµος µεταξύ ατόµων του ίδιου φύλου δεν έχει γίνει αποδεκτός από µεγάλο µέρος της κοινωνίας. Πιστεύουµε στην ανθρώπινη ελευθερία, αλλά αυτό δεν σηµαίνει ακραίες πράξεις και διαδηλώσεις ή ακτιβισµό που προκαλεί κατά κόρον τους ανθρώπους. Δεν µπορούµε και δεν πρέπει να εξαναγκάζουµε πολιτικούς να ψηφίζουν κάτι µε το οποίο διαφωνούν ουσιαστικά. Όλα αυτά έχουν σοκάρει τον µέσο πολίτη τα προηγούµενα χρόνια. Ύστερα ήρθε η νίκη του Τραµπ και ο Πρόεδρος ξεκαθάρισε πως υπάρχουν µόνο δύο φύλα, και παρατηρήσαµε ότι πολλοί παγκόσµιοι ηγέτες και Ευρωπαίοι άρχισαν να επαναλαµβάνουν το ίδιο επιχείρηµα».
Παρόλο τις διαφωνίες µας µε την κυβέρνηση, θα ήθελα να συγχαρώ τον Μόνιµο Αντιπρόσωπο της Ελλάδας στην UNESCO, κ. Γιώργο Κουµουτσάκο αλλά και όλους όσους βοήθησαν για την επιτυχή έκβαση του εν λόγω εγχειρήµατος.
* Βουλευτής Β2 Δυτικού Τοµέα Αθηνών µε τη ΝΙΚΗ
