Με την ιταλική απειλή να σκιάζει την Ευρωζώνη και να στέλνει την απόδοση του ελληνικού ομολόγου κοντά στο 5%, κορυφώνονται οι συζητήσεις για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους, το πλαίσιο υπό το οποίο θα γίνει η έξοδος της Ελλάδας στις αγορές μετά τον Αύγουστο, αλλά και το ποιο είναι το κατάλληλο χρονικό σημείο για τη νέα έξοδο της Ελλάδας στις αγορές των ομολόγων.
Οι εκπρόσωποι των θεσμών, οι επενδυτές ομολόγων και η ελληνική κυβέρνηση, μέσω του ΟΔΔΗΧ, καταστρώνουν τα σχέδια για το χρέος: Τα 344 δισ. τα οποία με τα σημερινά δεδομένα έχουν περίοδο αποπληρωμής μέχρι και το 2060. Ενώ αύριο συνεδριάζει για μια ακόμη φορά το Ουάσιγκτον Γκρουπ προκειμένου να βρεθεί μια συμβιβαστική λύση ανάμεσα στη Γερμανία και το ΔΝΤ, το ενδιαφέρον εν όψει της ολοκλήρωσης των διαπραγματεύσεων επικεντρώνεται στους ακόλουθους άξονες:
1. Τις άμεσες δανειακές ανάγκες του ελληνικού Δημοσίου αλλά και τον τρόπο που αυτές θα καλυφθούν. Πρόκειται κυρίως για τα 20 δισ. που απαιτούνται μέχρι και το 2020 και για τα οποία χτίζεται ήδη το λεγόμενο «μαξιλάρι ασφαλείας».
2. Στα «κομμάτια» του χρέους που τελούν υπό αναχρηματοδότηση. Ο κατάλογος περιλαμβάνει το χρέος προς EFSF ύψους 130,9 δισ. με περίοδο αποπληρωμής από το 2023 έως το 2056 και τις οφειλές προς ΔΝΤ συνολικού ύψους 10,44 δισ. ευρώ με περίοδο αποπληρωμής από φέτος μέχρι και το 2024.
3. Τα ομόλογα που διακρατούνται από τις ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες (ANFAs) ή την ΕΚΤ (SMPs) -ύψους 3,307 και 9,545 δισ. αντίστοιχα-, αλλά κυρίως στο σκέλος που αφορά την επιστροφή των κερδών που έχουν παραχθεί τα τελευταία χρόνια.
Όσον αφορά τις άμεσες δανειακές ανάγκες της χώρας -μέχρι το 2020- ο «χάρτης του χρέους» δείχνει ότι απαιτούνται 20,65 δισ. αν εξαιρεθούν οι πληρωμές για τα έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου και τις συμφωνίες επαναγοράς (repos), οι οποίες ούτως ή άλλως ανακυκλώνονται. Ανά έτος, οι προγραμματισμένες πληρωμές διαμορφώνονται ως εξής:
Το 2018 οι λήξεις ανέρχονται στα 3,891 δισ. ευρώ. Φυσικά, υπάρχει η δεξαμενή με τα repos στην οποία υπάρχει οφειλή 22,504 δισ. αλλά και έντοκα γραμμάτια ύψους 13,322 δισ. ευρώ. Αυτό το τμήμα του χρέους όμως καλύπτεται με ανακύκλωση των repos και νέες εκδόσεις εντόκων γραμματίων, στις οποίες μάλιστα το τελευταίο διάστημα επιτυγχάνεται ολοένα και χαμηλότερο επιτόκιο. Το χρέος των 3,891 δισ. προκύπτει από το άθροισμα των 1,138 δισ. ευρώ που οφείλονταν στο τέλος Μαρτίου στο ΔΝΤ, τα ομόλογα 1,28 δισ. που διακρατούνται από την ΕΚΤ, τα 590 εκατ. ευρώ που διακρατούνται από τις κεντρικές τράπεζες των χωρών-μελών της Ευρωζώνης, αλλά και μικρότερες οφειλές όπως τα 472 εκατ. που οφείλονται στην ΤτΕ και τα 293 εκατ. που αποτελούν υποχρέωση προς την ΕΤΕπ.
Το 2019 οι λήξεις (χωρίς έντοκα και repos) ανεβαίνουν στα 11,751 δισ. Το ΔΝΤ πρέπει να εισπράξει 1,968 δισ. ενώ η ΕΚΤ 4,789 δισ. Για την εξόφληση των ιδιωτικών ομολόγων απαιτούνται 2,96 δισ. ενώ περίπου 996 εκατ. ευρώ αφορούν λήξεις ομολόγων που διακρατούνται από τις κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης.
Το 2020 οι λήξεις περιορίζονται με τα μέχρι τώρα δεδομένα στα 5,017 δισ. (χωρίς repos και έντοκα). Το ΔΝΤ δικαιούται και πάλι τη μερίδα του λέοντος (1,969 δισ.) ενώ από το 2020 ξεκινά και η αποπληρωμή των διμερών δανείων που έχει υπογράψει η Ελλάδα στο πλαίσιο των δύο πρώτων μνημονίων. Η πρώτη δόση, αυτή του 2020, αφορά ποσό 706 εκατ. Ο κατάλογος περιλαμβάνει δάνειο της ΕΚΤ (1,132 δισ.) και δάνεια της ΤτΕ ύψους 472 εκατ. ευρώ.
Γύρω από τις οφειλές της τριετίας 2018-2020 περιστρέφεται όλη η διαπραγμάτευση για το ποσό που θα εκταμιευτεί από το 3ο μνημόνιο προκειμένου να γεμίσει το «μαξιλάρι ασφαλείας». Το τελικό ποσό θα εξαρτηθεί και από τις συνθήκες που θα επικρατήσουν στις αγορές το επόμενο διάστημα. Και αυτό διότι αν συνεχιστεί η αναταραχή λόγω της Ιταλίας για μεγάλο χρονικό διάστημα, είναι αμφίβολο αν ο ΟΔΔΗΧ θα προχωρήσει στην έκδοση δύο ομολόγων μέχρι τις 20 Αυγούστου προκειμένου να ενισχύσει τη διαθέσιμη ρευστότητα. Στελέχη του ΟΔΔΗΧ υποστηρίζουν ότι ο Οργανισμός είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμος να προχωρήσει στην έκδοση, η οποία όμως θα εξαρτηθεί από τις συνθήκες στις αγορές. Ένας βασικός δείκτης είναι ότι η απόδοση θα πρέπει να διαμορφωθεί σε τέτοια επίπεδα ώστε να μην αισθανθούν ζημιωμένοι όσοι τοποθετήθηκαν στην πρόσφατη έκδοση του 7ετούς ομολόγου. Αυτό σημαίνει ότι αποδόσεις της τάξεως του 5% είναι απαγορευτικές για οποιαδήποτε έξοδο στις αγορές.
Δύο είναι τα κομμάτια του χρέους που βρίσκονται στο επίκεντρο των συζητήσεων για την αναδιάρθρωση. Το πρώτο έχει να κάνει με το δάνειο του EFSF που είναι ο προκάτοχος του ESM. Το συγκεκριμένο δάνειο βγάζει δόσεις της τάξεως των 2,302 δισ. για την περίοδο από το 2023 και μετά, οι οποίες φτάνουν κλιμακωτά ακόμη και στα 4, στα 6 ή και στα 8 δισ. ευρώ προς τη λήξη του δανείου η οποία είναι προγραμματισμένη για το 2056. Η συζήτηση για το συγκεκριμένο δάνειο αφορά την επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής κατά μέγιστο 15 χρόνια. Η γερμανική πλευρά θέλει επιμήκυνση για μόλις τέσσερα χρόνια ώστε η ωρίμανση του ελληνικού χρέους να μην ξεπεράσει το 2060 (όπως και σήμερα), ενώ το ΔΝΤ επιδιώκει τη μεγαλύτερη δυνατή επιμήκυνση.
Όσον αφορά το δάνειο του ΔΝΤ και τα 10,444 δισ. που έχουν απομείνει, το σενάριο έχει να κάνει με τη μερική αποπληρωμή του δανείου με πόρους από τον ESM ώστε να πέσει και το κονδύλι των τόκων (σ.σ.: το δάνειο του ΔΝΤ είναι ακριβότερο από το δάνειο του ESM).
