Τα πουλιά που συναντά κανείς στις λίμνες Ixelles των Βρυξελλών ανήκουν, ως επί το πλείστον, σε συνηθισμένα είδη: περιστέρια, πάπιες και γλάροι με μουντό φτέρωμα πετούν πάνω από τα νερά και ξεκουράζονται στα κλαδιά των δέντρων. Όμως ένα ξενικό είδος, αλλάζει σταδιακά την γνώριμη εικόνα.
Ο πράσινος δακτυλιοειδής παπαγάλος, με το χαρακτηριστικό, έντονο φτέρωμα έχει τετραπλασιάσει τους αριθμούς του από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, ενώ η πόλη φαίνεται διχασμένη: ορισμένοι υποστηρίζουν ότι τα παπαγαλάκια είναι καταστροφικά αφού ανοίγουν τρύπες στις προσόψεις πέτρινων κτιρίων και καταστρέφουν τηλεφωνικά καλώδια, αλλά ειδικοί σε όλη την Ευρώπη διαφωνούν για το αν πρέπει τα πουλιά αυτά να αντιμετωπιστούν ως πρόβλημα ή αν είναι προτιμότερο να αφεθούν ελεύθερα να πολλαπλασιαστούν και να ζήσουν.
Σήμερα οι Βρυξέλλες είναι το «σπίτι» περίπου 8.000 παπαγάλων. Πολλά από αυτά τα πουλιά είναι απόγονοι ενός σμήνους που είχε απελευθερωθεί από ένα τσίρκο στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Ο Robert Florizoone, γιος του ιδιοκτήτη του τσίρκου, δήλωσε στα βελγικά μέσα ενημέρωσης τον περασμένο Αύγουστο ότι η κίνηση αυτή ήταν «ένα μικρό λάθος».
Τώρα, τα παπαγαλάκια έχουν εξαπλωθεί παντού. Περίπου 1.000 παπαγάλοι με δακτυλιοειδή λαιμό, κάθονται στα δέντρα γύρω από τις λίμνες Ixelles, κελαηδώντας δυνατά για ώρες.
Ακόμη και το αρχηγείο του ΝΑΤΟ αντιμετώπισε κάποτε μια «εισβολή» παπαγάλων. Για να αποθαρρύνει μελλοντικές, ανεπιθύμητες επισκέψεις, το ΝΑΤΟ επιστράτευσε εκπαιδευτές γερακιών και τοποθέτησε μεγάφωνα από τα οποία ακούγονταν κρωξίματα αρπακτικών πουλιών. «Το 2018 ΝΑΤΟ μετακόμισε σε νέα κεντρικά γραφεία, όπου δεν υπάρχει παρουσία παπαγάλων», δήλωσε αξιωματούχος του ΝΑΤΟ σε ηλεκτρονικό μήνυμα.
Παπαγαλάκια σε όλη την Ευρώπη
Το 2019, το πρόγραμμα ParrotNet, που διευθύνεται από το Πανεπιστήμιο του Κεντ, συγκέντρωσε 80 ερευνητές και υπεύθυνους χάραξης πολιτικής από 16 χώρες για να μελετήσουν τους πληθυσμούς παπαγάλων στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Η ομάδα εντόπισε άγριους παπαγάλους στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Ολλανδία, τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ιταλία και την Ελλάδα. Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι παπαγάλοι προκαλούν σημαντικές ζημιές στις καλλιέργειες και στο τοπικό οικοσύστημα, γεγονός που θα μπορούσε να δικαιολογήσει τον χαρακτηρισμό τους ως χωροκατακτητικά είδη. Γύρω από τη Βαρκελώνη, παπαγάλοι ευθύνονται για τη μείωση κατά 30% στις σοδειές καλαμποκιού, δαμάσκηνων και αχλαδιών, ανέφερε η ομάδα.
Ο συνολικός πληθυσμός των παπαγάλων στην Ευρώπη εκτιμάται πως ανέρχεται σε 85.000. Οι αστικοί μύθοι σχετικά με την προέλευσή τους αφθονούν – ιστορίες για πτηνά που δραπέτευσαν κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας “The African Queen” το 1951 και άλλες που θέλουν τον Τζίμι Χέντριξ να απελευθερώνει παπαγάλους στο Λονδίνο κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960.
Η Μεγάλη Καταιγίδα του 1987, κατά την οποία ένας κυκλώνας έπληξε τα βρετανικά νησιά και τη Γαλλία, έχει επίσης κατηγορηθεί, όπως και μια ληστεία στο σπίτι του Τζορτζ Μάικλ στο Λονδίνο τη δεκαετία του 1990. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι η πιο πιθανή αιτία της πληθυσμιακής «έκρηξης» είναι η απελευθέρωση παπαγάλων που είχαν αποκτηθεί ως κατοικίδια.
Ο Luís Reino, ερευνητής του Πανεπιστημίου του Πόρτο που εργάστηκε στο πρόγραμμα ParrotNet, εξηγεί ότι έκταση των ζημιών που προκαλούν οι παπαγάλοι ποικίλλει ανάλογα με την τοποθεσία. Στην Ισπανία και την Ιταλία, για παράδειγμα, οι παπαγάλοι θεωρούνται υπεύθυνοι για τους θανάτους μικρών νυχτερίδων και τις καταστροφές σε φρούτα και καλλιέργειες.
Παπαγάλοι στην Αθήνα
Το 2018, στην Αθήνα καταστράφηκαν τεράστιες φωλιές για να προστατευθούν δρυοκολάπτες και νυχτερίδες– υπήρχε ανησυχία ότι οι φωλιές έχουν γίνει τόσο βαριές που υπήρχε κίνδυνος να πέσουν πάνω σε διερχόμενους πεζούς. Στο Ισραήλ, οι παπαγάλοι έχουν καταστρέψει καλλιέργειες που εξασφαλίζουν σημαντικά έσοδα, ελιές και αμύγδαλα. Οι ισπανικές αρχές φέρεται να ανέλαβαν άμεση δράση το 2019, και πυροβολούσαν με αεροβόλα όπλα παπαγαλάκια.
Πολλοί φοβούνται ότι οι παπαγάλοι, που προέρχονται από τις τροπικές περιοχές της Νότιας Αμερικής, την Αφρική και την Ασία, εκτοπίζουν τα ντόπια πουλιά των Βρυξελλών. Ο Reino εξηγεί ότι ένα είδος θεωρείται «χωροκατακτητικό» όταν απειλεί τα ντόπια είδη και τα οικοσυστήματα τους. Αν και δήλωσε ότι προσωπικά δεν αισθάνεται άνετα με τη θανάτωση ζώων, εντούτοις δέχεται ότι «απαιτείται δράση» εάν ένα χωροκατακτητικό είδος έχει αρνητικές επιπτώσεις.
Ο Alain Paquet, ορνιθολόγος της περιβαλλοντικής οργάνωσης Natagora με έδρα τις Βρυξέλλες, δήλωσε ότι η εκτεταμένη έρευνα της οργάνωσης για το θέμα διαπίστωσε ότι τα παπαγαλάκια δεν είχαν καμία επίπτωση στην βιοποικιλότητα της πόλης. «Θεωρούμε ότι τα χρήματα και η ενέργεια που απαιτούνται για τη διαχείριση των παπαγάλων θα ήταν προτιμότερο να επενδυθούν σε άλλα περιβαλλοντικά θέματα», όπως η προστασία των απειλούμενων με εξαφάνιση φιδιών και η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή αμφίβιων ζώων.
Εκπρόσωπος της ΕΕ για το περιβάλλον δήλωσε στο The Dial ότι αξιολογούνται οι κίνδυνοι από τον παπαγάλο «μοναχό». Μετά από αντίστοιχη αξιολόγηση, ο πράσινος παπαγάλος με δακτυλιοειδή λαιμό δεν συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο των χωροκατακτητικών ειδών, επειδή τα κράτη μέλη διαφωνούσαν για το κατά πόσο μια τέτοια καταχώριση ήταν δικαιολογημένη.
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, τα χωροκατακτητικά είδη κοστίζουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση 12 δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο.
Πηγή: The Dial
