Έκτακτο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ στις 24 Νοεμβρίου, για την υιοθέτηση των μέτρων που θα μειώσουν τις τιμές της ενέργειας, ανακοίνωσε σήμερα ο Προεδρεύων του Συμβουλίου και Υπουργός Βιομηχανίας και Ενέργειας της Τσεχίας, Γιοζεφ Σικέλα.
Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, λίγο μετά τη λήξη των εργασιών του Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ στο Λουξεμβούργο, ο Γιοζέφ Σικέλα τόνισε ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν στις βασικές κατευθύνσεις των μέτρων που θα ρίξουν τις τιμές της ενέργειας και κάλεσαν την Επιτροπή να τις εξειδικεύσει.
Ειδικότερα, ο Γιόζεφ Σικέλα ανέφερε ότι «οι υπουργοί συμφώνησαν ότι πρέπει να εστιάσουμε στις κοινές προμήθειες φυσικού αερίου – είναι κάτι το οποίο συζητούμε εδώ και αρκετούς μήνες και πρέπει να αρχίσουμε να αγοράζουμε φυσικό αέριο από αξιόπιστους προμηθευτές», αμέσως μετά την περίοδο του καλοκαιριού.
Επιπλέον, οι υπουργοί Ενέργειας στηρίζουν ευρέως την εισαγωγή ενός δυναμικού πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου που θα περιορίσει την υπερβολική αστάθεια των τιμών, είπε ο Τσέχος υπουργός. Σημείωσε, ωστόσο, ότι υπάρχουν διαφορετικές απόψεις όσον αφορά στον μηχανισμό διόρθωσης των τιμών του φυσικού αερίου στο χρηματιστήριο TTF. «Το ζητούμενο είναι να διασφαλιστεί ότι με το πλαφόν αυτό, θα συνεχίσουμε να μπορούμε να λαμβάνουμε από τις αγορές το αέριο που έχουμε ανάγκη», τόνισε ο Γ. Σικέλα. Πρόσθεσε, επίσης, ότι οι Υπουργοί καλωσόρισαν τα μέτρα αλληλεγγύης, τα οποία θα διασφαλίζουν ότι τα κράτη-μέλη θα μπορούν να λαμβάνουν φυσικό αέριο, ακόμα και χωρίς τη σύναψη διμερών συμφωνιών μεταξύ τους.
«Είχαμε μια λεπτομερή συζήτηση με τους Υπουργούς Ενέργειας για το πώς θα προχωρήσουμε», δήλωσε η Επίτροπος Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον και πρόσθεσε ότι το πακέτο μέτρων που συμφωνήθηκε έχει σειρά σημαντικών στοιχείων πάνω στο οποίο «θα πρέπει να εργαστούμε μαζί για να υιοθετηθεί στο επόμενο Συμβούλιο Ενέργειας».
Πρώτον, θα πρέπει να υλοποιήσουμε τις κοινές αγορές φυσικού αερίου – είναι ισχυρή η στήριξη για αυτό το μέτρο μεταξύ των υπουργών, είπε η Επίτροπος Ενέργειας. «Αν γίνει αυτό θα αρχίσουμε να αγοράζουμε από κοινού φυσικό αέριο μετά τη θερινή περίοδο», πρόσθεσε. Δεύτερον, «υπάρχει ευρεία συναίνεση» ότι ένας συμπληρωματικός δείκτης για το Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο ως τα τέλη Μαρτίου, είναι ένα «πολύ χρήσιμο βήμα», είπε η Σίμσον.
Όσον αφορά το «δυναμικό πλαφόν» στην τιμή του φυσικού αερίου στο ΤTF, η κ. Σίμσον είπε ότι σήμερα έγινε μια εποικοδομητική συζήτηση και η Επιτροπή θα παρουσιάσει σύντομα λεπτομερείς προτάσεις. Τόνισε, ωστόσο, ότι θα πρέπει παράλληλα να διασφαλιστεί η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού στην ΕΕ και να αποτραπεί η αύξηση της κατανάλωσης φυσικού αερίου.
Εναλλακτική πρόταση ετοιμάζει η Κομισιόν για το πλαφόν – Άνισα αποτελέσματα από το ιβηρικό μοντέλο
Το non paper της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρεται σε «άνισα αποτελέσματα» που θα είχε η επέκταση του ιβηρικού μοντέλου – Πιο μακροπρόθεσμη και πιο διαρθρωτική μέθοδο για τις υψηλές τιμές, θα προτείνει η Κομισιόν
Πολύ άνισα αποτελέσματα θα είχε μεταξύ των κρατών-μελών, η επέκταση του λεγόμενου Ιβηρικού μοντέλου σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, για να πέσουν οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με ένα έγγραφο εργασίας (non paper) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δόθηκε στη δημοσιότητα.
Το έγγραφο αυτό της Επιτροπής υπενθυμίζει ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 20ής Οκτωβρίου κάλεσε την Επιτροπή να υποβάλει επειγόντως συγκεκριμένες αποφάσεις για μια σειρά βημάτων που σχετίζονται με την αγορά ενέργειας. Αυτό περιλαμβάνει ένα προσωρινό πλαίσιο της ΕΕ για το ανώτατο όριο στην τιμή του φυσικού αερίου στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης μιας ανάλυσης κόστους-οφέλους.
Στην ανάλυση κόστους-οφέλους για μια πιθανή πανευρωπαϊκή εισαγωγή του μηχανισμού επιδοτήσεων που εφαρμόζονται στην Ισπανία και την Πορτογαλία, η Επιτροπή, μεταξύ άλλων επισημαίνει τα εξής:
«Μία από τις πιο σημαντικές επιλογές σχεδιασμού για έναν ευρωπαϊκό μηχανισμό είναι το επίπεδο της επιδότησης. Αρκετά κράτη μέλη έχουν προτείνει ένα επίπεδο επιδότησης που είναι σημαντικά υψηλότερο από αυτό που εφαρμόζεται στην Ιβηρική Χερσόνησο και το οποίο θα περιόριζε την τιμή του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στο ισοδύναμο μιας τιμής TTF 100-120 EUR/MWh.»
Η Επιτροπή επισημαίνει ότι είναι πολύ σημαντικό «να οριστεί η επιδοτούμενη τιμή στόχος αρκετά υψηλά, έτσι ώστε η ενέργεια με αέριο να μην γίνεται πιο ελκυστική (δηλαδή φθηνότερη) από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από άλλες τεχνολογίες». Ωστόσο, ακόμα και με το υψηλό ανώτατο όριο 100-120 EUR/MWh, «η ζήτηση φυσικού αερίου εκτιμάται ότι θα αυξηθεί μεταξύ 5-9 bcm, κυρίως λόγω των εξαγωγών εκτός ΕΕ». Σημειώνεται επίσης, ότι είναι δύσκολο να προβλεφθεί η ακριβής ποσότητα επιπλέον κατανάλωσης φυσικού αερίου που δημιουργείται από το μέτρο και «η συνολική αύξηση μπορεί να είναι υψηλότερη».
Η Επιτροπή τονίζει, στη συνέχεια ότι: «Η αποτελεσματικότητα του μέτρου τόσο όσον αφορά τη μείωση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας όσο και την αποφυγή της πρόσθετης κατανάλωσης φυσικού αερίου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον βαθμό στον οποίο μπορούν να αποφευχθούν οι αυξημένες ροές επιδοτούμενης ηλεκτρικής ενέργειας προς τρίτες χώρες». Η Επιτροπή εξηγεί ότι υπάρχει ο κίνδυνος να εκτιναχθούν στα ύψη οι εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας, που επιδοτείται από τους ευρωπαίους, εκτός της ΕΕ (π.χ. Ηνωμένο Βασίλειο, Ελβετία κτλ.) «Τέτοιες εξαγωγές θα μείωναν τα καθαρά οικονομικά οφέλη του μέτρου, καθώς οι επιδοτήσεις που καταβάλλονται στην ΕΕ θα μείωναν ουσιαστικά τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας για καταναλωτές εκτός ΕΕ», τονίζει η Επιτροπή.
Τέλος, το κόστος των επιδοτήσεων θα ποικίλλει πολύ, σύμφωνα με την Επιτροπή: « Τα κράτη μέλη που βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με αέριο στο ηλεκτρικό τους σύστημα θα αντιμετωπίσουν το υψηλότερο κόστος για τις απαραίτητες επιδοτήσεις. Αυτό θα συνέβαινε για παράδειγμα στη Γερμανία, στις Κάτω Χώρες και στην Ιταλία. Τα κράτη μέλη που είναι καθαροί εισαγωγείς ηλεκτρικής ενέργειας με αέριο θα επωφεληθούν από την ηλεκτρική ενέργεια που επιδοτείται από άλλα κράτη μέλη. Ο μεγαλύτερος καθαρός δικαιούχος εκτιμάται ότι θα είναι η Γαλλία».
Εναλλακτικά, η Επιτροπή τονίζει ότι προετοιμάζει «μια πιο μακροπρόθεσμη και πιο διαρθρωτική μέθοδο για τον μετριασμό των επιπτώσεων των υψηλών τιμών του φυσικού αερίου στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας», η οποία «θα μπορεί να εφαρμοστεί γρήγορα». Η μέθοδος αυτή εστιάζει στην αμοιβή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και άλλων Τεχνολογιών με βάση το πραγματικό κόστος παραγωγής τους. «Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και άλλοι τύποι ηλεκτροπαραγωγών υποδομών (π.χ. πυρηνικά) θα αμείβονται βάσει συμβάσεων για τη διαφορά, ανεξάρτητα από την οριακή τιμή. Η τιμή αυτών των συμβάσεων θα καθορίζεται συνήθως με διαγωνισμό και θα είναι άμεση συνάρτηση του πραγματικού κόστους παραγωγής των σχετικών τεχνολογιών. Αυτή η στροφή σε μια αμοιβή που βασίζεται σε συμβάσεις για διαφορά μπορεί να εφαρμοστεί πολύ γρήγορα και εύκολα για νέα δυναμικότητα που εισέρχεται στην αγορά», τονίζει η Επιτροπή.
