Παρακολουθούμε καθημερινά ως καταναλωτές την μεγάλη ακρίβεια στα τρόφιμα, είναι γεγονός που ούτε η κυβέρνηση μπορεί να κρύψει, αφού το ράλι των τιμών δεν αφήνει περιθώρια για κάτι τέτοιο.
Η μέση ελληνική οικογένεια γνωρίζει την ακρίβεια αφού καθημερινά ροκανίζει τα εισοδήματά της, δεν περιμένει να πληροφορηθεί τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή που ανερχόταν σε 9,4% τον Οκτώβριο του 2023.
Οι παράγοντες που συμβάλουν στην ακρίβεια των τροφίμων είναι πολλοί, κάποιοι παροδικοί ή εποχικοί και κάποιοι μόνιμου χαρακτήρα, όπως:
1. Αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, όπου πολυεθνικές και εγχώριες εταιρείες σχηματίζουν καρτέλ ανεβάζοντας τις τιμές κατόπιν κοινών συμφωνιών. Άλλος τρόπος οι ενδοομήλικες τιμολογήσεις όπου αυξάνουν τις τιμές πριν φτάσουν στο ράφι των καταστημάτων αποκομίζοντας μεγάλα κέρδη τα οποία διοχετεύουν σε εταιρείες που είτε δεν φορολογούνται είτε η φορολογία των εταιρικών κερδών είναι ελάχιστη.
2. Οι μη συνεταιρισμένοι παραγωγοί, στην χώρα μας οι αγροτικοί συνεταιρισμοί καβαλάνε ακόμα αμαρτίες του παρελθόντος. Δυστυχώς στην χώρα μας δεν έχουμε πολλά παραδείγματα αγροτικών συνεταιρισμών που να δουλεύουν προς όφελος των παραγωγών. Είναι διαφορετικά να αγοράζει ο μεσάζων έμπορος, ο βιομήχανος, από δέκα χιλιάδες μεμονωμένους παραγωγούς και αλλιώς από έναν συνεταιρισμό στον οποίο όλοι αυτοί είναι ενωμένοι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα του τι μπορεί να πετύχει ένας συνεταιρισμός είναι η Danish Crown, ένας αγροτικός συνεταιρισμός στη Δανία που διαχειρίζεται το 95% της παραγωγής του χοιρινού της χώρας. Η Δανία είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας χοιρινού στην Ευρώπη. Παράγει 20 εκατ. Τόνους χοιρινό τον χρόνο και ο συνεταιρισμός αυτός διαχειρίζεται σχεδόν το σύνολο της παραγωγής, η οποία είναι καθετοποιημένη.
3. Οι πολεμικές συγκρούσεις, που από την μια πλευρά διαταράσσουν την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα και από την άλλη χώρες παραγωγοί τροφίμων (βλέπετε Ουκρανία και Ρωσία) λόγω του πολέμου είτε δεν καλλιεργούν τις αγροτικές εκτάσεις τους είτε δεν μπορούν να εξάγουν αγροτικά προϊόντα κρίσιμης σημασίας, όπως σιτάρι, καλαμπόκι, ηλιέλαιο, ρύζι κ.α.
4. Ο παγκόσμιος υπερπληθυσμός, ο πλανήτης μας καλείται να θρέψει συνεχώς αυξανόμενο πληθυσμό ειδικά στις αναπτυσσόμενες χώρες, με αποτέλεσμα λιγότερα γεωργικά προϊόντα να μπορούν να εξαχθούν στις αναπτυγμένες χώρες.
Ως παράγοντες που συμβάλουν στην ακρίβεια των τροφίμων παροδικού ή εποχικού χαρακτήρα είναι οι αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, οι μη συνεταιρισμένοι παραγωγοί και οι πολεμικές συγκρούσεις και κάποιοι μόνιμου χαρακτήρα, όπως η κλιματική αλλαγή και ο παγκόσμιος υπερπληθυσμός.
Η ΝΙΚΗ πιστεύει ότι ο πρωτογενής τομέας μπορεί να συνεισφέρει στην ανάπτυξη της χώρας μας, έχουμε άριστο κλίμα και τις κατάλληλες γεωργικές εκτάσεις, άρα και το συγκριτικό πλεονέκτημα για την παραγωγή αγροτικών προϊόντων άριστης ποιότητας.
Το κόμμα μας έχει προτάσεις για την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα, όπως:
• Χρηματοδότηση της ιδρύσεως νέων συναιτερισμών με σύγχρονο νομοθετικό πλαίσιο και επένδυση σε νέες δυναμικές καλιέργειες (π.χ. αρωματικών, φαρμακευτικών φυτών κ.α.)
• Μεγάλες επενδύσεις στην αξιοποίηση των υδάτινων πόρων με αρδευτικά έργα υποδομής, με στόχο την συγκέντρωση των υδάτων, την αντιμετώπιση περιόδων λειψυδρίας και την αποφυγή καταστροφικών πλημυρών. Η ύπαρξη ταμιευτήρων θα μπορούσαν να βοηθήσουν και στην αντιμετώπιση των καταστροφικών πυρκαγιών, θα συμβάλλουν στην άμεση τροφοδότηση των πυροσβεστικών μέσων με μεγάλες ποσότητες νερού.
• Ίδρυση του «Γεωργικού και Κτηνοτροφικού Πανεπιστημίου Θεσσαλίας» με έμφαση την δημιουργία τμημάτων που θα προωθούν τις νέες τεχνολογίες και τις καινοτομίες στον πρωτογενή τομέα. Σχεδόν 200 χρόνια πριν ο μεγάλος Κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας αντιλύφθηκε ότι η ανάταξη της χώρας πρέπει να ξεκινήσει από την Γεωργία και ίδρυσε Γεωργική Σχολή στην Τίρυνθα για να διδαχθούν οι νέοι την γεωργική τέχνη. Το νέο Πανεπιστήμιο να είναι μοχλός ανάπτυξης της Ελληνικής Περιφέρειας που θα δώσει πνοή στον πρωτογενή τομέα, όπως ακριβώς το οραματίστηκε και ο πρώτος Κυβερνήτης μας.
• Μείωση του κόστους παραγωγής, μέσω της μόνιμης μείωσης έμμεσων φόρων (ΦΠΑ και του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα Καύσιμα), καθώς και στα γεωργικά μηχανήματα και τις ζωοτροφές.
• Άρση των περιορισμών της Ε.Ε. για μέγιστη παραγωγή στα ελληνικά προϊόντα με συγκριτικά ποιοτικά πλεονεκτήματα.
• Κίνητρα σε ανέργους που είναι στο μητρώο της ΔΥΠΑ να στραφούν σε επαγγέλματα του πρωτογενούς τομέα. Κίνητρα στους φοιτητές για την εύρεση εποχικής αγροτικής εργασίας.
• Σταθερό Πλαίσιο συμβουλευτικής υποστήριξης νέων που θέλουν να επενδύσουν επαγγελματικά στην αγροτική παραγωγή.
• Δημιουργία κατάλληλων εκπαιδευτικών προγραμμάτων για όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες σχετικά με τον πρωτογενή τομέα.
• Ενίσχυση του προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης, που αφορά στη διαρκή ροή γνώσης και πληροφορίας στους απασχολούμενους και ιδιαίτερα στους νέους αγρότες, την κατάρτισή τους με συμβουλευτικές υπηρεσίες, συστήματα ποιότητας, βιολογική γεωργία.
• Στήριξη της ιχθυοκαλλιέργειας με την βελτίωση του νομικού πλαισίου ίδρυσης και λειτουργίας τους.
Οι παράγοντες που συμβάλουν στην ακρίβεια των τροφίμων μόνιμου χαρακτήρα, όπως ο υπερπληθυσμός και η κλιματική αλλαγή δεν αντιμετωπίζονται με πρόσκαιρα μέτρα, επιβάλλεται η στροφή στην πρωτογενή παραγωγή και μέρος του εργατικού δυναμικού σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης να στραφούν στον γεωργικό και κτηνοτροφικό τομέα, αλλιώς σε μακροχρόνια περίοδο θα έχουμε μόνιμες ελλείψεις τροφίμων και φυσικά η αυξημένη ζήτηση θα προκαλεί ακόμα μεγαλύτερες αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων.
Μπορεί η απασχόληση στον πρωτογενή τομέα να μην είναι περιζήτητη από τους νέους μας, όμως στο κοντινό μέλλον θα είναι σοβαρό ζήτημα κοινωνικής συνοχής και πιθανόν επιβίωσης για μεγάλο μέρος του πληθυσμού του πλανήτη μας. Καλούμε την κυβέρνηση να διαβάσει σωστά ειδικά τους παράγοντες μόνιμου χαρακτήρα που συμβάλουν στην ακρίβεια των τροφίμων και να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα με μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
* Ο Δημήτριος Νατσιός είναι πρόεδρος της «ΝΙΚΗ»
