Το τελικό «πράσινο φως» για τη δημιουργία του νέου χρηματοδοτικού μηχανισμού «SAFE» έδωσε σήμερα, Τρίτη, το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανοίγοντας τον δρόμο για τη διάθεση δανείων ύψους 150 δισ. ευρώ, με στόχο τις κοινές επενδύσεις στον τομέα της ευρωπαϊκής άμυνας.
Όπως μεταδίδουν ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές, η έγκριση του μηχανισμού έγινε με ευρεία συναίνεση και χωρίς να προηγηθεί συζήτηση. Υπέρ της πρότασης τάχθηκαν όλα τα κράτη-μέλη, με μοναδική εξαίρεση την Ουγγαρία, η οποία επέλεξε να απόσχει από την ψηφοφορία.
Η αρχική συμφωνία επί της αρχής είχε επιτευχθεί την περασμένη εβδομάδα σε επίπεδο μόνιμων αντιπροσώπων (πρέσβεων) των κρατών-μελών της Ε.Ε., προετοιμάζοντας το έδαφος για τη σημερινή πολιτική έγκριση.
Η πολωνική προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε. χαρακτήρισε τη συμφωνία «μεγάλη επιτυχία», υπογραμμίζοντας ότι επετεύχθη ύστερα από δύο μήνες «δύσκολων διαπραγματεύσεων», οι οποίες απαιτούσαν επίμονες προσπάθειες εξεύρεσης συμβιβασμών ανάμεσα στις διαφορετικές εθνικές θέσεις.
Συμμετοχή τρίτων χωρών
Με βάση τη νομοθετική πράξη του «SAFE» που εγκρίθηκε, ανοίγει ο δρόμος για τη συμμετοχή και τρίτων χωρών, όπως η Τουρκία, σε κοινές επενδύσεις στην ευρωπαϊκή άμυνα.
Το χρηματοδοτικό εργαλείο SAFE θα παρέχει χαμηλότοκα πολυετή δάνεια, ύψους έως και 150 δισ. ευρώ, τα οποία θα εγγυάται ο προϋπολογισμός της Ε,Ε. Τα δάνεια αυτά θα προορίζονται για την κοινή χρηματοδότηση αγορών και εξοπλιστικών έργων σε τομείς όπου η ευρωπαϊκή προσφορά παραμένει ανεπαρκής, όπως η παραγωγή πυραύλων, πυρομαχικών, μη επανδρωμένων αεροσκαφών και αντιαεροπορικών αμυντικών συστημάτων, κ.ά.
Στα δάνεια θα μπορούν να συμμετάσχουν χώρες εκτός Ε.Ε., όπως η Νορβηγία και η Ουκρανία, που έχουν υπογράψει εταιρική σχέση άμυνας και ασφάλειας, καθώς και η Βρετανία, η οποία υπέγραψε με την Ε.Ε. παρόμοια συμφωνία εταιρικής σχέσης στις 19 Μαΐου στο Λονδίνο, καθώς και υποψήφιες προς ένταξη χώρες.
Στην πρόταση υπό έγκριση κανονισμού προβλέπεται το κόστος των εξαρτημάτων που παράγεται από την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία (εγκατεστημένη στην Ε.Ε., σε χώρα του ΕΟΧ/ΕΖΕΣ ή στην Ουκρανία) να μην είναι μικρότερο από το 65% του συνολικού κόστους του τελικού στρατιωτικού εξοπλισμού. Το υπόλοιπο ποσοστό, έως και 35%, μπορεί να προέρχεται από χώρες εκτός Ε.Ε., χωρών του ΕΟΧ/ΕΖΕΣ ή της Ουκρανίας.
Το «SAFE» αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου προγράμματος για τον επανεξοπλισμό της ευρωπαϊκής ηπείρου, του ReArm Europe, που παρουσίασε στα τέλη Μαρτίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το οποίο στοχεύει στην κινητοποίηση έως και 800 δισ. ευρώ.
