Στη σημερινή εποχή της ψηφιακής οικονομίας, όπου οι περισσότερες συναλλαγές γίνονται με κάρτες και ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα υπενθυμίζει ότι τα μετρητά παραμένουν απαραίτητο εργαλείο ασφάλειας.
Με πρόσφατη έρευνα και σύσταση, η ΕΚΤ προτρέπει τα νοικοκυριά να διατηρούν ένα ποσό στο σπίτι τους ώστε να είναι προετοιμασμένα για περιπτώσεις κρίσεων. Όπως σημειώνεται, σε περιόδους έντονης αβεβαιότητας, όπως η πανδημία, οι γεωπολιτικές αναταράξεις ή οι εκτεταμένες διακοπές ρεύματος και δικτύων, η ζήτηση για χαρτονομίσματα αυξάνεται σημαντικά. Τα μετρητά λειτουργούν ως εναλλακτικό αποθεματικό όταν το ηλεκτρονικό σύστημα πληρωμών δεν μπορεί να ανταποκριθεί.
Η ΕΚΤ επισημαίνει ότι σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες υπάρχουν ήδη επίσημες οδηγίες. Στην Ολλανδία, την Αυστρία και τη Φινλανδία προτείνεται να υπάρχουν στο σπίτι περίπου 70 έως 100 ευρώ ανά άτομο για κάλυψη βασικών αναγκών έως και 72 ώρες, ενώ στη Σουηδία συστήνεται η κατοχή μετρητών για μία εβδομάδα, σε μικρές ονομαστικές αξίες ώστε να είναι εύκολη η χρήση τους σε καθημερινές αγορές. Στην Ισπανία και την Πορτογαλία, συγκεκριμένα περιστατικά με διακοπές ρεύματος οδήγησαν σε παράλυση των ηλεκτρονικών πληρωμών, γεγονός που επιβεβαίωσε την ανάγκη ύπαρξης φυσικού χρήματος.
Η ύπαρξη μετρητών στο σπίτι προσφέρει πολλαπλά οφέλη. Πρώτα από όλα εξασφαλίζει άμεση διαθεσιμότητα χρημάτων για βασικές αγορές ακόμη και όταν τα ψηφιακά συστήματα δεν λειτουργούν. Παράλληλα ενισχύει την ψυχολογική ασφάλεια των πολιτών, καθώς γνωρίζουν ότι έχουν μια ρεζέρβα σε περιόδους αβεβαιότητας. Τα μετρητά αποτελούν επίσης αντίβαρο στην υπερβολική εξάρτηση από το ηλεκτρονικό σύστημα πληρωμών και διευκολύνουν απλές συναλλαγές σε μικροποσά, όταν δεν υπάρχει άλλη δυνατότητα.
Ωστόσο η φύλαξή τους ενέχει και κινδύνους. Η ύπαρξη σημαντικού ποσού μετρητών στο σπίτι αυξάνει την πιθανότητα κλοπής, ενώ υπάρχει και ο κίνδυνος φθοράς ή απώλειας. Για τον λόγο αυτόν συστήνεται τα ποσά να είναι περιορισμένα, προσαρμοσμένα στις ανάγκες κάθε νοικοκυριού, και να φυλάσσονται σε ασφαλές σημείο, με προτίμηση σε μικρά χαρτονομίσματα που διευκολύνουν τη χρήση. Παράλληλα χρειάζεται περιοδικός έλεγχος ώστε να διατηρείται η καλή τους κατάσταση.
Το βασικό μήνυμα είναι ότι η κατοχή μετρητών δεν αντικαθιστά τα ψηφιακά μέσα πληρωμής, αλλά λειτουργεί συμπληρωματικά. Η ισορροπία ανάμεσα στα δύο είναι το κλειδί για να νιώθουν τα νοικοκυριά ασφαλή και προετοιμασμένα. Η ΕΚΤ υπογραμμίζει ότι σε έναν κόσμο γεμάτο αβεβαιότητες, τα μετρητά στο σπίτι δεν είναι πολυτέλεια αλλά μια συνετή πρακτική πρόνοιας.
