Τα Στενά του Ορμούζ αποτελούν έναν από τους σημαντικότερους θαλάσσιους διαδρόμους στον κόσμο, με τεράστια σημασία για την παγκόσμια οικονομία και το διεθνές εμπόριο. Βρίσκονται ανάμεσα στο Ομάν και το Ιράν και συνδέουν τον Περσικό Κόλπο με τον Κόλπο του Ομάν και κατ’ επέκταση με τον Ινδικό Ωκεανό. Καθημερινά, από τα Στενά διέρχεται περίπου το 20% της παγκόσμιας θαλάσσιας διακίνησης πετρελαίου, καθιστώντας τα έναν στρατηγικό κόμβο ενεργειακής σημασίας.
Το κυκλωμένο σημείο δείχνει ουσιαστικά πού γίνεται το μεγαλύτερο μέρος της ενεργειακής διακίνησης / Πηγή ΑΙ
Η σημασία των Στενών του Ορμούζ δεν περιορίζεται μόνο στο πετρέλαιο, αλλά επεκτείνεται και στο φυσικό αέριο, με δεκάδες LNG πλοία να μεταφέρουν υγροποιημένο αέριο σε αγορές της Ασίας, της Ευρώπης και πέρα από αυτές. Επομένως, οποιαδήποτε διακοπή ή απειλή κλεισίματος των Στενών μπορεί να προκαλέσει αναταραχές στις διεθνείς αγορές, αύξηση των τιμών ενέργειας και γεωπολιτικές εντάσεις.
Στενά του Ορμούζ: Στρατηγικός μοχλός πίεσης
Το Ιράν γνωρίζει πολύ καλά την αξία των Στενών και εδώ και χρόνια τα χρησιμοποιεί ως στρατηγικό μοχλό πίεσης, τόσο προς τις ΗΠΑ όσο και προς τις χώρες του Κόλπου και το Ισραήλ. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, με τις αυξανόμενες εντάσεις στη Μέση Ανατολή και την εμπλοκή του Ιράν σε συγκρούσεις μέσω συμμαχικών του δυνάμεων, όπως η Χεζμπολάχ στον Λίβανο και οι Χούθι στην Υεμένη, η Τεχεράνη έχει εντείνει τη ρητορική περί ενδεχόμενου κλεισίματος των Στενών, ως απάντηση σε στρατιωτικές ή οικονομικές πιέσεις.
Η πρόσφατη επιδείνωση των σχέσεων Ιράν – Ισραήλ, με επίκεντρο το παλαιστινιακό ζήτημα και τις συγκρούσεις στη Γάζα, έχει φέρει ξανά στο προσκήνιο τις απειλές του Ιράν. Η Τεχεράνη δηλώνει ανοιχτά ότι σε περίπτωση γενικευμένου πολέμου στη Μέση Ανατολή, δεν θα διστάσει να διακόψει τη διέλευση από τα Στενά του Ορμούζ, πλήττοντας οικονομικά τις αντίπαλες δυνάμεις και προκαλώντας παγκόσμια ενεργειακή κρίση.
Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους στον Κόλπο διατηρούν ισχυρή στρατιωτική παρουσία στην περιοχή, ακριβώς για να διασφαλίσουν την ελεύθερη ναυσιπλοΐα και να αποτρέψουν οποιαδήποτε προσπάθεια αποκλεισμού. Παράλληλα, το Ισραήλ, αν και δεν εξαρτάται άμεσα από τα Στενά, θεωρεί τις ιρανικές απειλές ως κομμάτι μιας ευρύτερης στρατηγικής αποσταθεροποίησης.