Guardian για τα Γλυπτά του Παρθενώνα – Η διπλωματική «γκάφα» του Σούνακ έδωσε ελπίδες στους Έλληνες

Η διπλωματική “γκάφα” του Βρετανού πρωθυπουργού Ρίσι Σούνακ να ακυρώσει την συνάντησή του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη με αφορμή της δηλώσεις του για τα Γλυπτά του Παρθενώνα, φαίνεται πως έδωσε νέα πνοή στην εκστρατεία επιστροφής των διάσημων ελληνικών αρχαιοτήτων πίσω στην Αθήνα.

Όπως αναφέρει μάλιστα ο Guardian σε δημοσίευμά του, μία εβδομάδα αφότου ξέσπασε η νέα αυτή διαμάχη, η πλάστιγγα φαίνεται πως γέρνει σιγά σιγά προς την ελληνική πλευρά, κάτι που κάνει πολλούς στην Ελλάδα να χαμογελούν.

Γι’ αυτό και ο Νίκος Σταμπολίδης, διευθυντής του Μουσείου της Ακρόπολης, βρίσκεται σε ιδιαίτερα χαρούμενη διάθεση.

“Ήταν μια υπέροχη εβδομάδα”, δήλωσε στον Guardian. “Νομίζω ότι είναι δίκαιο να πούμε ότι τα γεγονότα προχωρούν και είναι υπέρ μας. Είμαι πολύ αισιόδοξος”.

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 24 μηνών, η προσπάθεια της Ελλάδας να επανενώσει τους θησαυρούς -που αγοράστηκαν από το Βρετανικό Μουσείο το 1816 από τον χρεοκοπημένο λόρδο Έλγιν, ο οποίος τους απέκτησε ο ίδιος υπό συνθήκες που στην καλύτερη περίπτωση θεωρήθηκαν αμφιλεγόμενες- είχε ήδη εξελιχθεί με τρόπους που ούτε ο ίδιος ο κ. Σταμπολίδης δεν θα τολμούσε να φανταστεί.

Πρώτα ήρθε η επιστροφή από το Παλέρμο της Ιταλίας, του θραύσματος του Φάγκαν, ένας επαναπατρισμός από ένα κράτος σε ένα άλλο μέρος της μνημειώδους ζωφόρου που κάποτε κοσμούσε τον Παρθενώνα, τον εμβληματικό ναό της Ακρόπολης, που χτίστηκε προς τιμήν της θεάς Αθηνάς.

Στη συνέχεια ήρθε η “δωρεά” τριών ακόμη κομματιών από το Βατικανό: πρωτοποριακές κινήσεις στην εκστρατεία για την αποκατάσταση των θησαυρών στον τόπο όπου γεννήθηκαν. “Αλλά ήταν και κάτι άλλο”, είπε ο διευθυντής. “Αυτή η μεγάλη αλλαγή στο κοινό αίσθημα στη Βρετανία που δεν μπορούσε να περάσει απαρατήρητη”.

Στην Αθήνα, η κατακραυγή που ακολούθησε την αιφνίδια ακύρωση των συνομιλιών του Βρετανού πρωθυπουργού Ρίσι Σάνιακ με τον Έλληνα ομόλογό του Κυριάκο Μητσοτάκη – και την κατηγορία ότι προσπάθησε να χρησιμοποιήσει για ίδιους σκοπούς τα έργα τέχνης – θεωρείται μάννα εξ ουρανού.

Για τους Έλληνες αξιωματούχους, η διπλωματική “γκάφα” του Σούνακ όχι μόνο γύρισε μπούμερανγκ, αλλά αποτέλεσε και μια άνευ προηγουμένου ευλογία για μια εκστρατεία που, εν μία νυκτί, έλαβε περισσότερη παγκόσμια δημοσιότητα από κάθε άλλη φορά.

Ακόμα και ο τηλεοπτικός παρουσιαστής Piers Morgan, ο οποίος υποστήριζε επί μακρόν την παραμονή των γλυπτών, κατέληξε την περασμένη εβδομάδα στο συμπέρασμα ότι ήρθε η ώρα “αυτά τα σπουδαία μάρμαρα να επανενωθούν στο φυσικό τους περιβάλλον”.

Το επιχείρημα του Μητσοτάκη, που προβλήθηκε σε συνέντευξη στο BBC δύο ημέρες πριν από τη συνάντησή του με τον Σουνάκ, ότι η διατήρηση των Γλυπτών χωριστά ισοδυναμεί με το να κόβεις “τη Μόνα Λίζα στη μέση”, ήταν “πειστικό”, σημείωσε ο Μόργκαν.

Η ελληνική γραβάτα του Καρόλου

Αλλά ακόμα πιο έντονη ήταν η απόφαση του βασιλιά Καρόλου να φορέσει γραβάτα με την ελληνική σημαία, καθώς εκφωνούσε την εναρκτήρια ομιλία του στη σύνοδο κορυφής για το κλίμα στο Cop28 την Παρασκευή, η οποία σφράγισε κάθε αμφιβολία ότι η διαμάχη είχε ωφελήσει την Αθήνα.

Σε μια εποχή δραματικής αλλαγής του τοπίου στην πολιτιστική διπλωματία, όταν οι διεκδικήσεις επιστροφής αμφισβητούμενων αντικειμένων αντιμετωπίζονται παγκοσμίως, ήταν δύσκολο να μη δει κανείς ότι η ενδυματολογική επιλογή του μονάρχη έστελνε ένα “σαφές μήνυμα”. Στο τελευταίο επίσημο ταξίδι του στη χώρα όπου γεννήθηκε ο πατέρας του, ο Κάρολος είχε ομολογήσει ότι είχε “βαθιά σχέση” με όλα τα ελληνικά πράγματα και αστειεύτηκε για το “ελληνικό αίμα” του.

“Κανένα χρηματικό ποσό που θα μπορούσε να ρίξει η ελληνική κυβέρνηση στην εκστρατεία δεν θα βοηθούσε τόσο πολύ”, δήλωσε η Ειρήνη Σταματούδη, καθηγήτρια του δικαίου της πολιτιστικής κληρονομιάς στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 -όταν η πρώην υπουργός Πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη απαίτησε για πρώτη φορά να επιστραφούν στην πατρίδα τους- η προσπάθεια για την ανάκτηση των μαρμάρων είχε να γίνει τόσο ζωντανή.

“Στην αρχή ήταν δύσκολο να καταλάβω γιατί ο ηγέτης μιας χώρας με τέτοια παράδοση στο διάλογο απέφευγε τη συζήτηση με τον Μητσοτάκη”, είπε, προσθέτοντας ότι στα 30 χρόνια που συμβουλεύει κυβερνήσεις στην Αθήνα δεν είχε δει ποτέ τέτοιο ενδιαφέρον για ένα θέμα τόσο αναπόσπαστο για την ελληνική ταυτότητα.

“Αλλά στη συνέχεια έγινε πολύ σαφές ότι αυτό που είχε συμβεί είχε βάλει τη συζήτηση ξανά στο τραπέζι. Το αίτημα για τα μάρμαρα είναι το παλαιότερο αίτημα επιστροφής στον κόσμο. Τη στιγμή που τόσοι πολλοί στο Ηνωμένο Βασίλειο το υποστηρίζουν πλέον, οι άνθρωποι αρχίζουν να αναρωτιούνται “γιατί;” αναφέρει.

Απρόσμενος σύμμαχος το Βρετανικό Μουσείο

Η Ελλάδα ήταν πολύ ξεκάθαρη, δήλωσε η κ. Σταματούδη. Δεν ήθελε τίποτα περισσότερο από τα κομμάτια που κάποτε είχαν διακοσμήσει το αριστούργημα που είναι ο Παρθενώνας.

Οι αγγλοελληνικές εντάσεις θα καταλαγιάσουν με τον καιρό. Ο Μητσοτάκης λέει ότι θέλει να αφήσει πίσω του τον σνομπισμό του Σουνάκ και στο πρόσωπο του Τζορτζ Όσμπορν, προέδρου του Βρετανικού Μουσείου, φαίνεται ότι βρήκε έναν σύμμαχο, υπογραμμίζει το δημοσίευμα.

“Προφανώς γνωρίζουμε ότι δεν πρόκειται να λάβουμε ιδιαίτερη υποστήριξη από τη συντηρητική κυβέρνηση”, είπε, αναφερόμενος στον Σούνακ ο Όσμπορν.

Λίγοι στην Αθήνα θα είχαν προβλέψει ότι το ίδιο το βρετανικό Μουσείο θα αποτελούσε αιτία αισιοδοξίας στο παρελθόν. Αλλά στο Μουσείο της Ακρόπολης την περασμένη εβδομάδα, ήταν ο Όσμπορν, και το Βρετανικό Μουσείο, που αναπτέρωσαν τις ελπίδες για την επίλυση της πολιτιστικής διαμάχης, καταλήγει ο Guardian.