Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, σε συνέντευξη που δημοσιοποιήθηκε την Τετάρτη δήλωσε -αναφορικά με το ενδεχόμενο συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός με την Ουκρανία- ότι η Μόσχα θα αποφύγει συμβιβασμούς που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές, σύμφωνα με όσα μετέδωσαν ρωσικά πρακτορεία.
Επανέλαβε ότι σε καμία περίπτωση η Ρωσία δεν θα δεχθεί παρουσία στρατιωτών του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, αν υπάρξει μια μόνιμη συμφωνία για ειρήνη.
Εξάλλου, ο Λαβρόφ δήλωσε ότι η Ρωσία είναι ανοιχτή στην ιδέα του Ντόναλντ Τραμπ για συνομιλίες με την Κίνα με αντικείμενο την πυρηνική ασφάλεια.
Οι δηλώσεις του Λαβρόφ έγιναν την Τρίτη, σημειώνει το Reuters, ωστόσο η συνέντευξή του δημοσιοποιήθηκε την Τετάρτη, λίγες ώρες μετά την επίτευξη συμφωνίας στην Τζέντα μεταξύ ουκρανικής και αμερικανικής αντιπροσωπείας για κατάπαυση του πυρός στο ουκρανικό μέτωπο.
Από την πλευρά της, η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, δήλωσε την Τετάρτη ότι η Μόσχα θα λάβει τις δικές της αποφάσεις για τη σύγκρουση στην Ουκρανία, αφού το Κίεβο δήλωσε έτοιμο να δεχθεί την πρόταση της Ουάσιγκτον για κατάπαυση του πυρός 30 ημερών, μετέδωσε το TASS.
«Η διαμόρφωση της θέσης της Ρωσικής Ομοσπονδίας δεν λαμβάνει χώρα στο εξωτερικό λόγω συμφωνιών ή προσπαθειών ορισμένων μερών. Η διαμόρφωση της θέσης της Ρωσικής Ομοσπονδίας πραγματοποιείται εντός της Ρωσικής Ομοσπονδίας» είπε.
Τι ξέρουμε μέχρι στιγμής για τη συμφωνία
Σύμφωνα με ανάλυση του Politico πριν από τις δηλώσεις Λαβρόφ και Ζαχάροβα, τα κύρια σημεία που προκύπτουν από τη συμφωνία της Τζέντας είναι τα εξής:
1. Οι μάχες θα μπορούσαν να σταματήσουν αμέσως, εάν συμφωνήσει η Ρωσία
Η ομάδα του Τραμπ λέει ότι θα μεταφέρει τώρα το σχέδιο για εκεχειρία 30 ημερών στη Μόσχα. «Η μπάλα είναι τώρα στο γήπεδο τους» είπε ο Ρούμπιο. Η Ρωσία είναι ευχαριστημένη από τη στάση του Τραμπ μέχρι στιγμής και η κατάπαυση του πυρός δεν επιβάλλει καμία προϋπόθεση στο Κρεμλίνο, από όσα είναι γνωστά. Σύμφωνα με το σχέδιο κατάπαυσης του πυρός, η παύση των μαχών θα επιτρέψει ανθρωπιστικά βήματα, όπως ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου, απελευθέρωση κρατουμένων αμάχων, «και επιστροφή των παιδιών της Ουκρανίας που μεταφέρθηκαν βίαια», ανέφερε η κοινή δήλωση.
2. Θα συμφωνήσει ο Πούτιν;
Πέραν των παραπάνω δηλώσεων και όσων συμπερασμάτων μπορούν να βγουν από αυτές, δυτικοί αξιωματούχοι ήταν από καιρό σκεπτικοί για το κατά πόσο ο Πούτιν ενδιαφέρεται πραγματικά για μακροπρόθεσμη ειρήνη, ακόμη κι αν αποδεχθεί μια εκεχειρία 30 ημερών. Η Ρωσία κερδίζει έδαφος στο πεδίο της μάχης.
3. Οι ΗΠΑ μοιράζονται ξανά πληροφορίες με την Ουκρανία
Μετά την απόφαση για ριζική διακοπή παροχής στρατιωτικής βοήθειας και πληροφοριών στο Κίεβο, οι ΗΠΑ συμφώνησαν τώρα να ξαναρχίσουν τη συνεργασία για ανταλλαγή πληροφοριών. Θα ξαναρχίσει επίσης η «βοήθεια ασφαλείας» (secutiry assistance), πιθανώς αναφορά στη στρατιωτική βοήθεια.
4. Δεν πρόκειται για ειρηνευτική συμφωνία
Πρόκειται για εκεχειρία που μπορεί να παραταθεί εάν συμφωνήσουν και οι δύο πλευρές. Μόλις σταματήσουν οι μάχες, θα ξεκινήσουν αμέσως οι διαπραγματεύσεις για τους όρους μιας μόνιμης ειρήνης. Τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ουκρανία έχουν υποσχεθεί να ανακοινώσουν τις διαπραγματευτικές τους ομάδες το συντομότερο δυνατό.
5. Δεν πρόκειται για συμφωνία ορυκτών
Ο Τραμπ έχει καταστήσει σαφές ότι θέλει πρόσβαση στα ουκρανικά ορυκτά όπως το λίθιο, το ουράνιο και το τιτάνιο. Ο Ζελένσκι αναμενόταν να υπογράψει κάποιου είδους συμφωνία που θα έδινε διακαιώματα σε αμερικανικές εταιρείες, όταν επισκέφθηκε τον Λευκό Οίκο πριν από δύο εβδομάδες, αλλά μετά προέκυψε η δημόσια διαμάχη με τον Τραμπ και τον Τζέι Ντι Βανς και όλα κατέρρευσαν.
Μετά την ανακοίνωση του σχεδίου για κατάπαυση του πυρός την Τρίτη, ο Τραμπ είπε στους δημοσιογράφους ότι θα προσκαλούσε και πάλι τον Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο.
6. Η Ουκρανία δεν έχει εγκαταλείψει κανένα έδαφός της (ακόμα)
Πριν από τις συνομιλίες, ο Ρούμπιο προειδοποίησε το Κίεβο ότι θα χρειαστεί να κάνει παραχωρήσεις, μεταξύ άλλων στο εδαφικό. Αλλά στη διάρκεια των οκτάωρων συζητήσεων στην Τζέντα την Τρίτη, το θέμα της εκχώρησης εδαφών δεν τέθηκε καν, σύμφωνα με Ουκρανό αξιωματούχο. Το θέμα είναι βέβαιο ότι θα τεθεί, εάν ξεκινήσουν ουσιαστικές διαπραγματεύσεις για μια μόνιμη διευθέτηση.
7. Ο Τραμπ δεν έχει συμφωνήσει να παρέχει εγγυήσεις ασφαλείας
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ κατέστησε σαφές ότι δεν είναι διατεθειμένος να δώσει «πολλές» εγγυήσεις για τη μελλοντική ασφάλεια της Ουκρανίας, θεωρώντας ότι αυτό είναι δουλειά της Ευρώπης, όχι των ΗΠΑ. Δεν υπάρχει κάτι στην κοινή δήλωση της Τρίτης που να δείχνει ότι αυτό έχει αλλάξει.
8. Η Ευρώπη πρέπει να «εμπλακεί»
Η δήλωση ανέφερε ότι οι Ουκρανοί επιθυμούσαν τη συμμετοχή «Ευρωπαίων εταίρων» στην ειρηνευτική διαδικασία. Ωστόσο, δεν ήταν σαφές ότι η αμερικανική πλευρά συμφώνησε σε αυτό το σημείο. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ έσπευσαν να χαιρετίσουν την πρόοδο στις συνομιλίες.
9. Μετά τι;
Ο Στάρμερ θα συγκαλέσει συνάντηση Ευρωπαίων και άλλων ηγετών το Σάββατο. Συνεργάζεται με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν για να συγκροτήσει έναν «συνασπισμό των πρόθυμων» – χώρες που είναι έτοιμες να στείλουν στρατεύματα ως ειρηνευτικές δυνάμεις ή να παράσχουν άλλη υποστήριξη σε μια διεθνή αποστολή για την τήρηση μιας μόνιμης εκεχειρίας.
Οι ΗΠΑ δεν συμμετέχουν σε αυτές τις συζητήσεις, καθώς η κυβέρνηση του Τραμπ έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν θα υπάρχουν αμερικανικές δυνάμεις σε ουκρανικό έδαφος. Πολλά θα εξαρτηθούν από το αν ο συνασπισμός του Στάρμερ και του Μακρόν είναι αρκετά ισχυρός για να πείσει τους Ουκρανούς ότι θα σταματήσει την επίθεση της Ρωσίας και αρκετά ουδέτερος για να πείσει τον Πούτιν ότι δεν αποτελεί απειλή.