Το γεγονός και μόνο ότι τα 7 από τα 16 εκατομμύρια Τούρκων συνταξιούχων, που στήριξαν πέρσι τον Ερντογάν, δεν πήγαν φέτος στις δημοτικές κάλπες για να ψηφίσουν θα αρκούσε για να εξηγήσει το μέγεθος της ήττας του.
Σε σχέση με τις δημοτικές εκλογές του 2019 το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) έπεσε από το 44,3% στο 35,4%, ενώ το κεμαλικό Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) ανέβηκε από το 30,1% στο 37,7%, σημειώνοντας την καλύτερη επίδοσή του από το 1977.
Το CHP αύξησε τον αριθμό των μητροπολιτικών δήμων που ελέγχει σε 14 από 11 και τον συνολικό αριθμό των δήμων που κέρδισε σε 35 από 21. Σε αυτούς τους 35 δήμους ζουν 51.784.112 άνθρωποι, που αντιστοιχούν στο 60,65% του συνολικού πληθυσμού της Τουρκίας. Το κεντρικό μήνυμα που έστειλαν οι Τούρκοι πολίτες είναι οικονομικό: ότι δεν τα βγάζουν πέρα με τον τεράστιο πληθωρισμό και το βιοτικό τους επίπεδο έχει υποβαθμιστεί.
Η τουρκική λίρα έχει χάσει το 80% της αξίας της τα τελευταία χρόνια και ο πληθωρισμός τρέχει με μηνιαίο ρυθμό άνω του 3% και ετήσιο που ξεπερνά το 67%. Στην Κωνσταντινούπολη, όπου ζει το 18% του πληθυσμού, οι ανατιμήσεις στη λιανική διαμορφώθηκαν στο 78,25% τον τελευταίο χρόνο. Για όλα αυτά κατηγορείται ο πρόεδρος της χώρας και όχι ο δήμαρχος. Ηδη από το 2019, ο Εκρέμ Ιμάμογλου έθεσε ως βασικό στόχο την αντιμετώπιση της φτώχειας στην Κωνσταντινούπολη, ενώ υπόσχεται να βρει λύσεις σε ζητήματα όπως η κίνηση και οι ανεπαρκείς συγκοινωνίες.
Χαρακτηριστικό ήταν και το γεγονός ότι τα ποσοστά που συγκέντρωσε το Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος (ΜΗΡ) του ηγέτη των Γκρίζων Λύκων, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ήταν απογοητευτικά, καθώς πολλοί ακροδεξιοί ψηφοφόροι κινήθηκαν προς το ισλαμικό Κόμμα Νέας Ευημερίας (YRP), το οποίο ανήκει στον γιο του μέντορα του Ερντογάν, Φατίχ Ερμπακάν. Παράλληλα, η Μεράλ Ακσενέρ, η οποία πριν από τις προεδρικές εκλογές υποστήριξε την υποψηφιότητα του Εκρέμ Ιμάμογλου και μετά την ήττα σε αυτές στράφηκε εναντίον της συμμαχίας στην οποία ήταν μέλος, τιμωρήθηκε από τους ψηφοφόρους. Το ποσοστό της έπεσε από το 11% στο 3,77% σε λιγότερο από έναν χρόνο.
Αυτές οι «σεισμικές» αλλαγές στον πολιτικό χάρτη της Τουρκίας, όπου όλα τα παράλια και μέρος της Ανατολίας και του Πόντου βάφτηκαν στο κόκκινο χρώμα του CHP, συνοδεύονται από την ανάδυση ενός νέου μοντέλου εξουσίας, που πρεσβεύουν ο Εκρέμ Ιμάμογλου και η μοντέρνα σύζυγός του, Ντιλέκ, σε αντιδιαστολή με το «νεοσουλτανικό» ζεύγος του Ρετζέπ Ταγίπ και της Εμινέ Ερντογάν. Τα τελευταία χρόνια συμπεριφέρονται ωσάν η χώρα να τους ανήκει. Και είναι ενδεικτικό ότι ο βασικός αρθρογράφος της «Hürriyet», Αμπντουλκαντίρ Σελβί, παραδέχεται ότι «ένας νέος άνεμος» πνέει στην Τουρκία, «που δεν μπορεί να εξηγηθεί μόνο από την οικονομία».
Η εικόνα της Ντιλέκ Ιμάμογλου δεν θυμίζει σε τίποτα την Εμινέ Ερντογάν, αφού η πρώτη αρνείται να φορέσει μαντίλα, έχει βάψει τα μαλλιά της ξανθά, έχει τατουάζ στο μπράτσο και χρησιμοποιεί τα social media. Σημειώνεται ότι τον Οκτώβριο του 2019, η Ντιλέκ Ιμάμογλου εμφανίστηκε στο εξώφυλλο του περιοδικού «Madame Figaro» της Τουρκίας με τον τίτλο «Πρώτη κυρία της Κωνσταντινούπολης». Επιπλέον, είναι πολύ ενεργή στα κοινωνικά ζητήματα και συμμετέχει σε δραστηριότητες για την ευαισθητοποίηση των ατόμων με αναπηρία, τα δικαιώματα των γυναικών και την εκπαίδευση των παιδιών. Χαρακτηριστικό της δράσης της το ότι γύρισε την Κωνσταντινούπολη με αναπηρικό αμαξίδιο για μία ημέρα συνοδευόμενη από τη Σεμρά Τσετίνκαγια, αντιπρόεδρο του Συλλόγου Παραλυτικών Νωτιαίου Μυελού της Τουρκίας.
Ακριβώς τρία χρόνια πριν, τον Απρίλιο του 2021, αποκαλύφθηκε ότι η Εμινέ Ερντογάν προσέγγισε τη μεγάλη της αντίπαλο με τρόπο που συζητήθηκε στα τουρκικά ΜΜΕ. Της έστειλε μία επιστολή, το περιεχόμενο της οποίας αποκάλυψε η Ντιλέκ Ιμάμογλου με κάποια καθυστέρηση. Στην επιστολή αυτή η «πρώτη κυρία της Τουρκίας» προσκαλούσε την «πρώτη κυρία της Κωνσταντινούπολης» σε εκδήλωση στις 8 Μαρτίου για την Ημέρα της Εργαζόμενης Γυναίκας, τονίζοντας ότι θα την προσκαλέσει ξανά σε ανάλογες εκδηλώσεις και θα ζητήσει τη στήριξή της στο μέλλον. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι δύο γυναίκες έγιναν φίλες ούτε ότι αμβλύνθηκε η αντιπαλότητα των συζύγων τους.
Σε αντίθεση με την Εμινέ Ερντογάν, που είναι υποταγμένη στον άντρα της και στις οικογενειακές αξίες της ισλαμικής πατριαρχίας (έφτασε στο σημείο να υπερασπιστεί τα… χαρέμια), ενώ αγαπά παθολογικά τη χλιδή και τα παρασκηνιακά παιχνίδια χρήματος και εξουσίας, η Ντιλέκ Ιμάμογλου προβάλλει την εικόνα μιας ανεξάρτητης γυναίκας, που αγωνίζεται στο πλευρό του άντρα της για τη γυναικεία χειραφέτηση και τις πολιτικές ελευθερίες στην Τουρκία. Μαζί με τον Εκρέμ Ιμάμογλου δεν δίστασαν, το 2020, να παραστούν σε παρουσίαση βιβλίου που έγραψε ο φυλακισμένος Κούρδος ηγέτης του HDP, Σελαχατίν Ντεμιρτάς, προκαλώντας τα πυρά του προεδρικού ζεύγους και του Ντεβλέτ Μπαχτσελί. Επίσης, η Ντιλέκ Ιμάμογλου πρωτοστατεί σε επικρίσεις κατά του Ερντογάν για την απόσυρση της Τουρκίας από τη διεθνή Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για τη βία κατά των γυναικών.
ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ
Τριπλασιάστηκαν οι γυναίκες δήμαρχοι
Σημάδι προοδευτικής στροφής της τουρκική κοινωνίας δεν ήταν μόνο η ήττα του ΑΚΡ, αλλά και η εκλογή αριθμού-ρεκόρ γυναικών σε δημαρχιακούς θώκους, κυρίως με τα χρώματα της αντιπολίτευσης. Για την ακρίβεια, αυτές σχεδόν τριπλασιάστηκαν, καθώς κέρδισαν μεγάλους δήμους σε 11 περιφέρειες, έναντι μόλις 4 περιφερειών στις προηγούμενες δημοτικές εκλογές του 2019.
Ξεχωρίζουν ανάμεσά τους οι νίκες γυναικών στην Αδριανούπολη, στο Αϊδίνι, στην πρωτεύουσα του τουρκικού Κουρδιστάν, Ντιγιάρμπακιρ, όπως και στο Εσκίσεχιρ, στο Τεκίρνταγ (τη Ραιδεστό της Ανατολικής Θράκης), Αφιόν Καραχισάρ, Μπατμάν, Μπιλετζίκ, Σιίρτ, αλλά και στο Γκαζιάντεπ, όπου επανεξελέγη η δήμαρχος του ΑΚΡ, Φατμά Σαχίν.
Μιλώντας στην «Deutsche Welle» η Νουράι Καράογλου, πρόεδρος της Ενωσης Στήριξης Γυναικών Υποψηφίων (KADER), τόνισε πως η αύξηση των γυναικών δημάρχων στην Τουρκία ήταν άμεσο αποτέλεσμα του αγώνα για την ισχυρότερη εκπροσώπησή τους στους μηχανισμούς λήψης αποφάσεων και αποτελεί έμπνευση για τις μελλοντικές γενιές.
Σε 11 από τις 81 τουρκικές επαρχίες εξελέγησαν 5 γυναίκες δήμαρχοι σε μητροπολιτικούς δήμους και 16 σε περιφερειακούς. Σε ό,τι αφορά την τελευταία κατηγορία, έχει ιδιαίτερη σημασία η επικράτηση γυναικών σε δήμους των περιφερειών Κωνσταντινούπολης, Αγκυρας, Σμύρνης, Αττάλειας και Αδάνων, στους μητροπολιτικούς δήμους των οποίων θριάμβευσαν οι άνδρες υποψήφιοι του CHP.
