Κατά 2,2% αυξήθηκε το πραγματικό ΑΕΠ της Ελλάδας το 2023, αντί για την αρχική εκτίμηση του 2,3%, σύμφωνα με τις χειμερινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δόθηκαν πριν λίγο στη δημοσιότητα. Ο κρατικος προϋπολογισμός της κυβέρνησης όμως είναι πιο αισιόδοξος αφου βασίζεται στην παραδοχή για ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ κατά 2,9% το 2024.
Μπορεί το 2022 να είχε καταγραφεί ισχυρή ανάκαμψη, ωστόσο η αύξηση της κατανάλωσης μειώθηκε σημαντικά, αλλά παρέμεινε ένας από τους κύριους μοχλούς ανάπτυξης πέρυσι, σημειώνουν οι τεχνοκράτες της Κομισιόν.
«Παρά τις αυστηρότερες συνθήκες χρηματοδότησης, οι επενδύσεις συνέβαλαν σημαντικά, χάρη στην ισχυρή κατασκευαστική δραστηριότητα και την εφαρμογή του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Ταμείο Ανάκαμψης). Η βραδύτερη από την αναμενόμενη ανάκαμψη των βασικών εμπορικών εταίρων της Ελλάδας στην ΕΕ επηρέασε την ανάπτυξη των εξαγωγών, ωστόσο οι καθαρές εξαγωγές είχαν θετική συμβολή στην ανάπτυξη», τονίζουν.
Η οικονομική ανάπτυξη αναμένεται να παραμείνει γενικά σταθερή στο 2,3% το 2024 και το 2025, σε γενικές γραμμές όπως αναμενόταν το φθινόπωρο. Η πραγματική κατανάλωση αναμένεται να επεκταθεί στο ίδιο επίπεδο και το 2023, με αποτέλεσμα ελαφρώς χαμηλότερη συμβολή στην αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ.
Σύμφωνα με την Επιτροπη ναι μεν οι επενδύσεις στην Ελλάδα αναμένεται να αυξηθούν αλλά με την προϋπόθεση της υλοποίησης του Σχεδίου Ανάκαμψης. Εκτιμάται πως θα υπάρξει μια στροφή επενδυσεων από τις κατασκευές σε πιο παραγωγικές επενδύσεις όπως εξοπλισμός και μηχανήματα. Ομως προβλέπεται υψηλότερη ζήτηση εισαγωγών σε αγαθά και υπηρεσίες, η οποία θα μειώσει τη θετική συμβολή των καθαρών εξαγωγών φέτος και το 2025.
Πρόβλεψη για πληθωρισμό
Ο ετήσιος πληθωρισμός βάσει του Εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτών (HICP/ ΕνΔΤΚ) μετριάστηκε στο 4,2% το 2023. Ο δομικός πληθωρισμός εξαιρουμένων των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων ήταν σημαντικά υψηλότερος, στο 5,3% το 2023 κατά μέσο όρο, αλλά υποχώρησε κάτω από το επίπεδο του πληθωρισμού βάσει του ΕνΔΤΚ έως τον Δεκέμβριο του 2023.
Αυτό, σύμφωνα με τους ειδικούς, αντανακλά μια προοδευτική συγκράτηση των πιέσεων στη ζήτηση βασικές τιμές και χαμηλότερη από την αναμενόμενη μετακύλιση προηγούμενων κλυδωνισμών στις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων.
Η σύσφιγξη της αγοράς εργασίας, μαζί με την πρόσφατα ανακοινωθείσα αύξηση του κατώτατου μισθού (από τον Απρίλιο του 2024), αναμένεται να ασκήσει κάποια ανοδική πίεση στις τιμές, γεγονός που θα αντιστάθμιζε εν μέρει την επίδραση των χαμηλότερων τιμών της ενέργειας στον πληθωρισμό. Συνολικά, ο πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί πιο σταδιακά το 2024 και το 2025, σε 2,7% (από πρόβλεψη 2,8% προηγουμένως) και 2% αντίστοιχα. Αυτό είναι οριακά χαμηλότερο από ό,τι στις φθινοπωρινές προβλέψεις και τα δύο έτη.
Ασθενέστερη βάση
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μετά την υποτονική ανάπτυξη πέρυσι, η οικονομία της ΕΕ εισήλθε στο 2024 με ασθενέστερη βάση από ό,τι αναμενόταν, σύμφωνα με την Κομισιόν. Η χειμερινή ενδιάμεση πρόβλεψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναθεωρεί την ανάπτυξη τόσο στην ΕΕ όσο και στην Ευρωζώνη στο 0,5% το 2023, από 0,6% που προβλεπόταν στις φθινοπωρινές προβλέψεις και στο 0,9% (από 1,3%) στην ΕΕ και 0,8% (από 1,2%) στη ζώνη του ευρώ το 2024. Το 2025, η οικονομική δραστηριότητα εξακολουθεί να αναμένεται να επεκταθεί κατά 1,7% στην ΕΕ και 1,5% στη ζώνη του ευρώ.
Ο πληθωρισμός αναμένεται να επιβραδυνθεί ταχύτερα από ό,τι προβλέπεται το φθινόπωρο. Στην ΕΕ, ο πληθωρισμός σύμφωνα με τον Εναρμονισμένο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή, προβλέπεται να μειωθεί από 6,3% το 2023 σε 3,0% το 2024 και 2,5% το 2025. Στην Ευρωζώνη, αναμένεται να επιβραδυνθεί από 5,4% το 2023 σε 2,7% το 2024 και σε 2,2% το 2025.
Αβεβαιότητες λόγω γεωπολιτικών εξελίξεων
Οι προβλέψεις αυτές χαρακτηρίζονται από αβεβαιότητα λόγω των παρατεταμένων γεωπολιτικών εντάσεων και του κινδύνου περαιτέρω επέκτασης της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή. Η αύξηση του κόστους αποστολής μετά τις διαταραχές του εμπορίου στην Ερυθρά Θάλασσα αναμένεται να έχει μόνο οριακό αντίκτυπο στον πληθωρισμό. Ωστόσο, περαιτέρω διαταραχές θα μπορούσαν να προκαλέσουν νέα σημεία συμφόρησης στον εφοδιασμό που ενδέχεται να περιορίσουν την παραγωγή και να αυξήσουν τις τιμές.
Σε εγχώριο επίπεδο, οι κίνδυνοι για τις βασικές προβολές για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό συνδέονται με το αν η κατανάλωση, η αύξηση των μισθών και τα περιθώρια κέρδους θα υπερβούν τις προσδοκίες ή αν θα υστερούν σε σχέση με αυτές, καθώς και με το πόσο υψηλά θα παραμείνουν τα επιτόκια και για πόσο καιρό. Οι κλιματικοί κίνδυνοι και η αυξανόμενη συχνότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων εξακολουθούν να αποτελούν απειλή.
Τζεντιλόνι: Αφήσαμε πίσω μας μια εξαιρετικά δύσκολη χρονιά
Ο Επίτροπος Οικονομικών της ΕΕ Πάολο Τζεντιλόνι δήλωσε:
Η ευρωπαϊκή οικονομία άφησε πίσω της μια εξαιρετικά δύσκολη χρονιά, κατά την οποία ένας συνδυασμός παραγόντων έθεσε σε σοβαρή δοκιμασία την ανθεκτικότητά μας. Η αναμενόμενη ανάκαμψη για το 2024 προβλέπεται να είναι πιο συγκρατημένη από τις προβολές προ τριών μηνών, αλλά να επιταχυνθεί σταδιακά χάρη στην επιβράδυνση των αυξήσεων των τιμών, την αύξηση των πραγματικών μισθών και μια εξαιρετικά ισχυρή αγορά εργασίας. Οι επενδύσεις αναμένεται να διατηρηθούν, επηρεαζόμενες από τη χαλάρωση των όρων δανεισμού και τη ροή της χρηματοδότησης του ΜΑΑ. Το 2025, η ανάπτυξη αναμένεται να είναι σταθερή και ο πληθωρισμός να μειωθεί κοντά στον στόχο του 2 % της ΕΚΤ. Οι γεωπολιτικές εντάσεις, το ολοένα και πιο ασταθές κλίμα και ορισμένες κρίσιμες εκλογικές διαδικασίες σε ολόκληρο τον κόσμο φέτος αποτελούν παράγοντες που αυξάνουν την αβεβαιότητα γύρω από αυτές τις προοπτικές.
Ντομπρόβσκις: Η ευρωπαϊκή οικονομία αναδύεται λίγο ασθενέστερη
Παράλληλα, ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος για μια Οικονομία στην Υπηρεσία των Ανθρώπων Βάλντις Ντομπρόβσκις τόνισε:
Μετά από ένα τραυματικό 2023, η ευρωπαϊκή οικονομία αναδύεται λίγο ασθενέστερη από ό,τι αναμενόταν, αν και η ανάκαμψη αναμένεται να επιταχυνθεί σταδιακά φέτος και μέχρι το 2025. Ο πληθωρισμός συνεχίζει τη γενικευμένη πτώση του· η αύξηση των πραγματικών μισθών σε συνδυασμό με μια ανθεκτική αγορά εργασίας αναμένεται να συμβάλουν στην καταναλωτική ζήτηση. Τα κονδύλια της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του ΜΑΑ, θα συνεχίσουν να διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο όσον αφορά τις επενδύσεις. Ωστόσο, το παγκόσμιο τοπίο παραμένει εξαιρετικά αβέβαιο. Παρακολουθούμε στενά τις γεωπολιτικές εντάσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη και στον πληθωρισμό.
