Την αισιοδοξία ότι θα υπάρξουν θετικά νέα σύντομα για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου, εξέφρασε πριν από λίγο ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, στην καθιερωμένη ενημέρωση των πολιτικών συντακτών, κληθείς να σχολιάσει τι διημείφθη στη συνάντηση Μητσοτάκη – Χριστοδουλίδη για το θέμα.
Ο κ. Μαρινάκης τόνισε πως πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό έργο, τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Κύπρο, για το οποίο η κυβέρνηση επιθυμεί την ευτυχή κατάληξη των συζητήσεων. Υπογράμμισε πως αντικείμενο των διαπραγματεύσεων των δύο χωρών αποτελεί αποκλειστικά το οικονομικό σκέλος του έργου. «Είμαστε αισιόδοξοι ότι θα υπάρξει θετική έκβαση», πρόσθεσε.
Η δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου απηχεί τις έως τώρα πληροφορίες αναφορικά με το κλίμα που επικράτησε στη συνάντηση των δύο ηγετών για το έργο, σύμφωνα με τις οποίες καταγράφηκαν ενδείξεις για γεφύρωση της απόστασης που χωρίζει τις δύο χώρες. Βέβαια, μένει να φανεί αν αυτές οι ενδείξεις θα μετουσιωθούν σε συγκεκριμένες επίσημες δεσμεύσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να ξεμπλοκάρουν την υλοποίηση του έργου.
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, τελευταία αρνητική εξέλιξη στον μαραθώνιο των διαπραγματεύσεων αποτελεί η πρόσφατη απόφαση του κυπριακού Υπουργικού Συμβουλίου, η οποία πρόσθεσε ακόμη περισσότερα «αγκάθια», αντί να επιλύσει κάποιες από τις εκκρεμότητες. Η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη εκφράσει την έντονη δυσαρέσκειά της για την απόφαση.
Βαρύνουσας σημασίας εμπλοκή για την Αθήνα αποτελεί το γεγονός ότι το κυπριακό υπουργικό Συμβούλιο δεν κλειδώνει την «είσοδο» της Κυπριακής Δημοκρατίας στον φορέα υλοποίησης του πρότζεκτ, με την απόφαση να παραπέμπει την απόφαση σε δεύτερο χρόνο και υπό προϋποθέσεις. Το θέμα αυτό αποτελεί κόκκινη γραμμή για την ελληνική κυβέρνηση, με δεδομένο εξάλλου ότι είχε συμφωνηθεί να αποτελέσει αντιστάθμισμα στην ελληνική πρόταση για επιμερισμό κατά 50-50% του γεωπολιτικού κινδύνου.
Σημαντικό επίσης λόγο για την αντίδραση της Αθήνας είναι πως η «είσοδος» της Λευκωσίας θα δείξει έμπρακτα την κυπριακή στήριξη στη διασύνδεση και στα οφέλη της για το ενεργειακό σύστημα του νησιού. Αντίθετα, όσο ο βασικός ωφελούμενος από το έργο παραμένει επιφυλακτικός για τις προοπτικές του, δίνεται «σήμα» αβεβαιότητας σε όποιον άλλο επενδυτή ενδιαφέρεται να εμπλακεί στο πρότζεκτ.
Έτερο «αγκάθι», το οποίο για πρώτη φορά προέκυψε από την κυπριακή απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, είναι η πρόβλεψη στην απόφαση για ανατροπή του επιμερισμού του κόστους της διασύνδεσης, στην περίπτωση που αυτό υπερβεί τον αρχικό προϋπολογισμό (1,9 δισ. ευρώ). Υπενθυμίζεται ότι ο επιμερισμός του κόστους ανάμεσα σε Ελλάδα και Κύπρο (Cross Border Cost Allocation) προβλέπει πως η ανάκτηση θα γίνει κατά 37% από την Ελλάδα και κατά 63% από την Κύπρο – η οποία υπολογίστηκε με βάση το όφελος στα δύο ενεργειακά συστήματα.
Σύμφωνα με την απόφαση, σε περίπτωση υπέρβασης του υπολογισμού, ο επιμερισμός του υπερβάλλοντος ποσού θα γίνει 50-50% ανάμεσα στις δύο χώρες. Στην πράξη, το νέο κυπριακό αίτημα ανατρέπει το πλαίσιο που έχει συνομολογηθεί ανάμεσα στις δύο χώρες και το οποίο βασίστηκε στο όφελος που θα έχουν τα ενεργειακά τους συστήματα (και επομένως οι καταναλωτές) από το έργο.
Την ίδια στιγμή, το κείμενο της απόφασης δείχνει πως έχουν μπει αστερίσκοι και στα σημεία σύγκλισης με τα συμφωνηθέντα ανάμεσα σε Αθήνα και Λευκωσία. Ενδεικτική περίπτωση αποτελεί η ανάκτηση εσόδου και από την Κύπρο κατά την περίοδο κατασκευής του έργου, καθώς στο κείμενο αναφέρεται πως το ποσό αυτό μπορεί να φτάσει «μέχρι τα 125 εκατ. ευρώ» και όχι ότι θα ανέλθει σε αυτό το ύψος.
