Πέμπτη 6 Φεβρουαρίου 1958.
Μια ημέρα που θυμούνται όλοι οι φίλοι και μη της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Δυστυχώς, όχι για την κατάκτηση κάποιου τίτλου ή για ένα άλλο επίτευγμα, αλλά για το τραγικό δυστύχημα που στέρησε τη ζωή σε 21 ανθρώπους και κατέστρεψε την ομάδα φαινόμενο που είχε δημιουργήσει ο Ματ Μπάσμπι.
Εκείνη την ημέρα η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ είχε πάρει την πρόκριση στους τέσσερις του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, μετά την ισοπαλία με τον Ερυθρό Αστέρα (3-3), και πλέον ήταν το μεγάλο φαβορί για την κατάκτηση του τροπαίου. Η ομάδα πανηγύριζε, το ίδιο και οι φίλοι της, αλλά δεν γνώριζαν αυτά που θα ακολουθούσαν…
Ήταν στις 3:04 το απόγευμα, όταν το αεροπλάνο που μετέφερε την αποστολή της Μάντσεστερ από το Βελιγράδι συνετρίβη στο Μόναχο. Είχε προσγειωθεί βάση προγράμματος στο Μόναχο για ανεφοδιασμό, αλλά οι καιρικές συνθήκες δεν ήταν καλές και η απογείωση δεν έγινε ποτέ. Μετά από δύο αποτυχημένες προσπάθειες, στην τρίτη το αεροπλάνο δεν κατάφερε να κερδίσει ύψος και έπεσε σε ένα χωράφι δίπλα στο αεροδρόμιο.
Το αποτέλεσμα ήταν να χάσουν τη ζωή τους 21 άνθρωποι, επτά ποδοσφαιριστές, επτά δημοσιογράφοι, τέσσερα στελέχη της ομάδας, δύο φίλαθλοι και ο ένας πιλότος. Οι Τζεφ Μπεντ, Ρότζερ Μπερν, Έντι Κόλμαν, Μαρκ Τζόουνς, Ντέιβιντ Πεγκ, Τόμι Τέιλορ και Λάιαμ Γουίλαν πέθαναν ακαριαία, ενώ το μεγάλο αστέρι της εποχής, ο Ντάνκαν Έντουαρντς, έφυγε δεκαπέντε μέρες αργότερα στο νοσοκομείο.
Συγκλονιστική είναι η ιστορία του Χάρρυ Γκρεγκ, του τερματοφύλακα των μπέμπηδων, που κατάφερε να διατηρήσει την ηρεμία του μετά τη συντριβή και να τραβήξει μαζί του έξω από το αεροπλάνο ακόμα δύο παίκτες, τον Μπόμπι Τσάρλτον και τον Ντένις Βάιολετ.
Υπαίτιος του δυστυχήματος θεωρήθηκε αρχικά ο πιλότος που σώθηκε, Τζέιμς Θέιν, επειδή δεν ολοκλήρωσε τη διαδικασία αποπαγοποίησης των φτερών. Η εταιρεία τον απέλυσε αμέσως και η δικαστική απόφαση χρειάστηκε δέκα χρόνια για να βγει. Ο Θέιν απαλλάχθηκε από κάθε κατηγορία, αλλά ποτέ δεν επέστρεψε στα αεροπλάνα.
Μέσα σε λίγα λεπτά η φοβερή ομάδα του Ματ Μπάσμπι είχε εξαφανιστεί. Οκτώ από τους βασικούς παίκτες είχαν χάσει τη ζωή τους, άλλοι δύο σταμάτησαν το ποδόσφαιρο λόγω των τραυμάτων τους (Τζόνι Μπέρι και Τζάκι Μπλάντσφλαουερ), την ίδια στιγμή που ο ίδιος ο Μπάσμπι βρισκόταν στο νοσοκομείο με τους γιατρούς να δίνουν πολύ λίγες ελπίδες.
Το μέλλον της ομάδας ήταν δυσοίωνο, αλλά όσοι είχαν απομείνει με τη βοήθεια νεώτερων παικτών, αλλά και του βοηθού του Μπάσμπι, Τζίμι Μέρφι, που ανέλαβε προπονητής, κατάφεραν να συνεχίσουν τους αγώνες, να τερματίσουν στην ένατη θέση του πρωταθλήματος, αλλά και να φτάσουν στον τελικό του Κυπέλλου, όπου όμως έχασαν από την Μπόλτον (2-0).
Τελικά, ως εκ θαύματος, ο Ματ Μπάσμπι κατάφερε να ξεπεράσει τα τραύματά του και την επόμενη χρονιά επέστρεψε στην Μάντσεστερ για να δημιουργήσει τη νέα ομάδα των μπέμπηδων. Η ομάδα κέρδισε το Κύπελλο Αγγλίας το 1963, αν και τερμάτισε στη 19η θέση στην Πρώτη Κατηγορία.
Ο θρίαμβος αυτός φάνηκε να αναζωογονεί τους παίκτες, και βοήθησε τον σύλλογο να τερματίσει στην δεύτερη θέση το 1964, και στη συνέχεια να κατακτήσει το πρωτάθλημα το 1965 και το 1967. Το 1968 κέρδισε το πρώτο της Ευρωπαϊκό της τρόπαιο, νικώντας την Μπενφίκα του Εουσέμπιο με 4-1 στον τελικό του Κύπελλο Πρωταθλητριών, κάνοντάς την έτσι την πρώτη αγγλική ομάδα που κερδίζει στη διοργάνωση.
Εκείνη η ομάδα της Γιουνάιτεντ είχε στις τάξεις της τρεις ποδοσφαιριστές που κατέκτησαν τον τίτλο του καλύτερου παίκτη της χρονιάς στην Ευρώπη: τον Μπόμπι Τσάρλτον, που είχε επιβιώσει και από το δυστύχημα, τον Ντένις Λόου και τον Τζορτζ Μπεστ.
Ο Ματ Μπάσμπι παραιτήθηκε από προπονητής της Μάντσεστερ το 1969 και αντικαταστήθηκε από τον Γουίλφ ΜακΓκίνες, αλλά το όνομά του είχε ήδη γραφτεί στην ιστορία για δύο λόγους. Αρχικά για την αεροπορική τραγωδία του Μονάχου και ύστερα επειδή αποτελεί τον μακροβιότερο προπονητή της ομάδας.
Η εξομολόγηση του Μπόμπι Τσάρλτον
Ένας από τους σπουδαιότερους παίκτες της Μάντσεστερ και από τους επιζήσαντες του τραγικού δυστυχήματος χρειάστηκε 48 χρόνια για να μιλήσει για όσα έζησε. Σε συνέντευξη που παραχώρησε στους Times το 2006 είπε:
“Σκέφτομαι καθημερινά τα γεγονότα της 6ης Φεβρουαρίου. Οι αναμνήσεις με κάνουν να κλαίω. Μερικές από τις σκηνές δεν περιγράφονται, αλλά πλέον νιώθω έτοιμος να μιλήσω με λεπτομέρειες για την τραγωδία. Η σκέψη ότι εγώ σώθηκα σε αντίθεση με τους άλλους που σκοτώθηκαν, ακόμα με στοιχειώνει”.
“Ήμασταν όλοι τόσο καλοί φίλοι. Δεν μπορούσα να καταλάβω πώς εκτινάχτηκα 50 μέτρα από το αεροπλάνο και προσγειώθηκα δεμένος στο κάθισμά μου χωρίς την παραμικρή γρατζουνιά, μόνο με ένα χτύπημα στο κεφάλι. Πώς μπορούσε να συμβαίνει αυτό; Ψηλάφισα όλο το σώμα μου και ήμουν παντού εντάξει, οι φίλοι μου όμως ήταν νεκροί. Αυτό το σκέφτομαι κάθε μέρα της ζωής μου”.
“Και νιώθω ενοχές. Ακόμα και τώρα που το λέω, νιώθω ενοχές. Κοίταξα γύρω μου και είδα σκηνές που ποτέ μου δεν θα περιγράψω. Κοιτώντας τώρα προς τα πίσω, ξέρω πως στάθηκα πολύ τυχερός. Ήταν μια από τις μεγαλύτερες τραγωδίες του αθλητισμού, απλά επειδή αυτή η μεγάλη ομάδα ήταν στο δρόμο για να γίνει η καλύτερη στον κόσμο…”.
Το ρόλοι και η πλάκα του Ολντ Τράφορντ
Η μνήμη των αδικοχαμένων τιμάται κάθε χρόνο από την Μάντσεστερ, ενώ χαρακτηριστικό είναι και το ρολόι που σταμάτησε στις 3:04 ακριβώς και βρίσκεται έξω από το γήπεδο της ομάδας, το Ολντ Τράφορντ. Ιδιαίτερη και η αναμνηστική πλάκα που βρίσκεται στον περίβολο του γηπέδου, για να θυμίζει στους παλιούς και να μαθαίνει στους νέους.
Η πλακέτα στο Μόναχο
Ακόμα και οι Γερμανοί όμως φρόντισαν να φτιάξουν μια αναμνηστική πλακέτα στο Kirchtrudering, ώστε να μην ξεχάσει κανείς τα 21 θύματα εκείνης της μαύρης νύχτας.
