Η εμπλοκή στη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Βρετανό ομόλογό του Ρίσι Σούνακ, ο οποίος αιφνιδίως ακύρωσε την μεταξύ τους συνάντηση, εκτός από διπλωματική απρέπεια προς τον πρωθυπουργό μια φίλιας συμμαχικής χώρας και την εύλογη ενόχληση της ελληνικής πλευράς, ενέχει και έντονο παρασκήνιο.
Η ακύρωση του τετ-α-τετ Μητσοτάκη – Σούνακ, ήρθε την ώρα που ο Έλληνας πρωθυπουργός συναντιόταν με τον επικεφαλής του Βρετανικού Εργατικού κόμματος Κιρ Στάρμερ, ο οποίος μέχρις ώρας εμφανίζεται να έχει εξασφαλίσει ένα άνετο δημοσκοπικό προβάδισμα έναντι του Ρίσι Σούνακ, στη Μεγάλη Βρετανία, ενώ φέρεται να έχει περισσότερο “φιλελληνική” θέση για το ζήτημα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα, καθώς φέρεται σε ανύποπτο χρονο να έχει δηλώσει πως αν νικήσει στις επόμενες εκλογές δεν θα σταθεί εμπόδιο σε μία αμοιβαία αποδεκτή συμφωνία μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και του Βρετανικού Μουσείου.
Γιατί, το ζήτημα αυτό, η επιστροφή των Γλυπτών και η αδιάκοπη και συντονισμένη μάχη που δίνει η Ελληνική κυβέρνηση φαίνεται πως αποτέλεσε την “πέτρα του σκανδάλου” για την πρωτόγνωρη συμπεριφορά του Βρετανού πρωθυπουργού.
Great to meet with @PrimeministerGR.
We discussed boosting UK-Greek cooperation in key areas, from delivering economic security to taking climate action.
With Labour, Britain and Greece will remain strong partners. pic.twitter.com/jcaMY4Rnnd
— Keir Starmer (@Keir_Starmer) November 27, 2023
Σύμφωνα με ελληνικές κυβερνητικές πηγές, η αιφνίδια και αδικαιολόγητη ακύρωση της συνάντηση φαίνεται να υποτάσσεται στις σκοπιμότητες της προεκλογικής περιόδου την οποία διανύει η Μεγάλη Βρετανία μέχρι τις κάλπες του 2024 και εκτιμούν ότι εντάσσεται σε μία “επιχείρηση” του κ. Σούνακ να παραστήσει “τον σκληρό στους Τόρις” καθώς είναι γνωστό ότι οι Συντηρητικοί εναντιώνονται στο ενδεχόμενο επιστροφής των Γλυπτών στην Ελλάδα. “Αν κάτι είχε ενοχλήσει τον κ. Σούνακ από την προβολή του ελληνικού αιτήματος στο BBC ONE, παραμένει το ερώτημα: γιατί δεν συνάντησε τον Πρωθυπουργό να του το εκθέσει ενώπιος ενωπίω”, σχολίαζε κυβερνητική πηγή.
Το θέμα απασχόλησε και τα Βρετανικά μέσα ενημέρωσης τα οποία από την πρώτη στιγμή είχαν δείξει το ενδιαφέρον τους για την επίσκεψη και τις επαφές του Έλληνα πρωθυπουργού και ως αιτία, βρετανοί αναλυτές, διαβλέπουν την προσπάθεια του Ρίσι Σούνακ να παρουσιάσει τον εαυτό του ως υπερασπιστή των Γλυπτών του Παρθενώνα έναντι του πολιτικού του αντιπάλου Κιρ Στάρμερ, τον οποίο θέλει να εμφανίσει ως διατεθειμένο να τα παραδώσει στην Ελλάδα.
Όλο αυτό το παρασκήνιο και το γεγονός ότι εσωκομματικοί και προεκλογικοί λόγοι οδήγησαν τον Βρετανό πρωθυπουργό σε μία απρεπή στάση έναντι του Έλληνα ομολόγου του, λίγες ώρες μόλις πριν την συνάντησή τους, προκάλεσε την έντονη ενόχληση του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος κατόπιν αυτού επιστρέφει νωρίτερα σήμερα στην Ελλάδα. Στη δήλωσή του ο Έλληνας πρωθυπουργός με αυστηρό ύφος ανέφερε: «Εκφράζω την ενόχλησή μου για το γεγονός ότι ο Βρετανός πρωθυπουργός ακύρωσε την προγραμματισμένη μας συνάντηση λίγες ώρες πριν αυτή πραγματοποιηθεί. Ελλάδα και Βρετανία ενώνονται από παραδοσιακούς δεσμούς φιλίας και το πλαίσιο των διμερών μας σχέσεων είναι εξαιρετικά ευρύ. Οι θέσεις της Ελλάδος για το ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα είναι γνωστές. Ήλπιζα να έχω την ευκαιρία να τις συζητήσω και με τον Βρετανό ομόλογό μου, μαζί με τις μεγάλες προκλήσεις της διεθνούς συγκυρίας: Γάζα, Ουκρανία, Κλιματική κρίση, μετανάστευση.
https://twitter.com/bbclaurak/status/1729236010729644041
Η αναπάντεχη εξέλιξη, εκτός από τη σκιά που έριξε στις Ελληνο- Βρετανικές σχέσεις, προκάλεσε και σωρεία αντιδράσεων και στην ελληνική πολιτική σκηνή, ορθώνοντας ένα κοινό μέτωπο έναντι της διπλωματικής απρέπειας κατά της χώρας μας συνολικά. Τόσο ο Στέφανος Κασσελάκης όσο και ο Νίκος Ανδρουλάκης ένωσαν τη φωνή τους με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, εκπέμποντας ένα καθαρό μήνυμα κοινής και ενιαίας καταδίκης της Ελλάδας της “απαράδεκτης” απόφασης έναντι μίας “εθνικής υπόθεσης” όπως είναι ο επαναπατρισμός των Γλυπτών του Παρθενώνα, με την ταυτόχρονη απαίτηση του σεβασμού απ’ όλους στους θεσμούς και τα δίκαια αιτήματά μας.
Η πλευρά Σούνακ επιχειρώντας να δικαιολογήσει τις εξελίξεις επικαλέστηκε ξαφνική αλλαγής στο πρόγραμμα του κ. Σούνακ, η Αθήνα όμως μιλά ξεκάθαρα για πρόσχημα. Ενώ, η απρέπεια συνεχίστηκε και με την πρόταση στον Έλληνα πρωθυπουργό να συναντηθεί με τον αναπληρωτή πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου, την οποία η ελληνική πλευρά απέρριψε πάραυτα. Μετά το σάλο και την έντονη ελληνική αντίδραση , ανώτερη πηγή των Συντηρητικών επιχείρησε να πείσει ότι η αιφνιδιαστική ακύρωση του ραντεβού οφείλεται αποκλειστικά στον “σχολιασμό” του Κυριακού Μητσοτάκη πριν από τη συνάντηση στα “Γλυπτά του Έλγιν” που κατέστησε αδύνατη τη συνάντηση.
Εκφράζω την ενόχλησή μου για το γεγονός ότι ο Βρετανός Πρωθυπουργός ακύρωσε την προγραμματισμένη μας συνάντηση λίγες ώρες πριν αυτή πραγματοποιηθεί. Όποιος πιστεύει στην ορθότητα και το δίκαιο των θέσεών του δεν φοβάται ποτέ την αντιπαράθεση επιχειρημάτων. pic.twitter.com/hc2aap9OUs
— Prime Minister GR (@PrimeministerGR) November 27, 2023
Η θέση μας είναι ξεκάθαρη: τα Ελγίνεια Μάρμαρα αποτελούν μέρος της μόνιμης συλλογής του Βρετανικού Μουσείου και ανήκουν εδώ. Είναι απερίσκεπτο για οποιονδήποτε Βρετανό πολιτικό να προτείνει ότι αυτό υπόκειται σε διαπραγμάτευση», σημείωσε η ίδια πηγή.
Οι ελληνικές θέσεις όμως εδώ και χρόνια παραμένουν σταθερές και αμετακίνητες, και δεν εκφράστηκαν πρώτη φορά. Κυβερνητικές πηγές της Ελλάδας σημείωναν δε, ότι το ζήτημα της επιστροφής των Γλυπτών στην Ελλάδα δεν αφορά τη βρετανική κυβέρνηση αλλά το Βρετανικό Μουσείο, με το οποίο οι συζητήσεις θα συνεχιστούν.