Την ώρα που δεν έχει καταλαγιάσει καλά η σκόνη από τη νίκη του στις προεδρικές εκλογές της Αργεντινής ο Χαβιέρ Μιλέι τα ΜΜΕ κάνουν αναφορές στην εξωτερική πολιτική που θέλεις να ασκήσει λέγοντας ότι τα νησιά Φώκλαντ πρέπει να επιστρέψουν στη χώρα του τανγκό.
Υπενθυμίζεται ότι τα νησιά βρίσκονται υπό βρετανική κυριαρχία με τον Μιλέι να διευκρινίζει ότι θέλει να το κάνει μέσω της διπλωματίας και όχι μέσω ενός πολέμου όπως έγινε το 1982. Όπως μεταδίδει η Daily Mail σύμφωνα με τον Μιλέι η Βρετανία πρέπει να τα παραδώσει «αδιαπραγμάτευτα» ενώ θέλοντας να ενισχύσει την επιχειρηματολογία του τα συγκρίνει με την επιστροφή του Χονγκ Κονγκ στην Κίνα. Μάλιστα και κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του καμπάνιας αναφέρθηκε στο εν λόγω θέμα τονίζοντας πως η περιοχή που είναι γνωστή ως Μαλβίνες είναι αργεντίνικη.
«Η κυριαρχία της Αργεντινής στα νησιά Μαλβίνες είναι αδιαπραγμάτευτη. Οι Μαλβίνες είναι Αργεντινές. Τώρα πρέπει να δούμε πώς θα τους πάρουμε πίσω. Είναι σαφές ότι η επιλογή πολέμου δεν είναι λύση», είπε.
«Αυτό που προτείνουμε είναι να προχωρήσουμε προς μια λύση όπως αυτή που είχε η Αγγλία με την Κίνα για το ζήτημα του Χονγκ Κονγκ και ότι σε αυτό το πλαίσιο η θέση των ανθρώπων που ζουν στα νησιά δεν μπορεί να αγνοηθεί. Δεν μπορείς να αρνηθείς ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι εκεί. Δεν μπορείτε να αγνοήσετε αυτά τα ανθρώπινα όντα. Πρέπει να διαπραγματευτείτε με τη Βρετανία και να λάβετε υπόψη τις απόψεις των ανθρώπων που ζουν στα νησιά», είχε δηλώσει ο νέος πρόεδρος της Αργεντινής.
Ο Χαβιέρ Μιλέι υποσχέθηκε προεκλογικά ριζοσπαστικά μέτρα στο πλαίσιο θεραπείας-σοκ, μεταξύ άλλων την κατάργηση της κεντρικής τράπεζας, την εγκατάλειψη του πέσο και τη δολαριοποίηση της οικονομίας και τη δραστική περικοπή των δημοσίων δαπανών, που διεμήνυσε πως θα περάσει από «αλυσοπρίονο» — δυνητικά επώδυνες μεταρρυθμίσεις για μεγάλο μέρος των πολιτών. Μολαταύτα προσέλκυσε στρώματα του πληθυσμού που λένε ότι έχουν απαυδήσει εξαιτίας της βαθιάς οικονομικής κρίσης, με βασικά χαρακτηριστικά τον τριψήφιο πληθωρισμό (πλησιάζει το 150%), τη συνεχιζόμενη υποτίμηση του εθνικού νομίσματος, το μεγάλο εξωτερικό χρέος (44 δισεκ. δολάρια).
Ο Πόλεμος των Φώκλαντ
Ο Πόλεμος των Φώκλαντ (ισπανικά: Guerra de las Malvinas), επίσης γνωστός ως Σύγκρουση των Φώκλαντ, Κρίση των Φώκλαντ, ήταν ένας πόλεμος δέκα εβδομάδων μεταξύ της Αργεντινής και του Ηνωμένου Βασιλείου με αντικείμενο δύο Βρετανικά Υπερπόντια Εδάφη στον Νότιο Ατλαντικό: τα Νησιά Φώκλαντ και τις Νήσους Νότια Γεωργία και Νότιες Σάντουιτς. Ξεκίνησε την Παρασκευή 2 Απριλίου 1982 όταν η Αργεντινή εισέβαλε και κατέλαβε τις Νήσους Φώκλαντ (και την επόμενη ημέρα τις Νήσους Νότια Γεωργία και Νότιες Σάντουιτς) σε μια προσπάθεια να αποδείξει την κυριαρχία που ισχυριζόταν επί μακρόν πάνω τους. Στις 5 Απριλίου, η βρετανική κυβέρνηση απέστειλε ναυτική δύναμη για να εμπλακεί με το Ναυτικό της Αργεντινής και την Πολεμική Αεροπορία πριν πραγματοποιήσει αμφίβια επίθεση στα νησιά. Η σύγκρουση διάρκεσε 74 ημέρες και έληξε με την παράδοση της Αργεντινής στις 14 Ιουνίου 1982, και την επιστροφή των νησιών σε βρετανικό έλεγχο. Συνολικά, 649 μέλη του στρατιωτικού προσωπικού της Αργεντινής, 255 μέλη του βρετανικού στρατού, και τρεις κάτοικοι των Νήσων Φώκλαντ σκοτώθηκαν κατά τις εχθροπραξίες.
Η σύγκρουση ήταν ένα μείζον επεισόδιο στην παρατεταμένη αναμέτρηση για την κυριαρχία στις νήσους. Η Αργεντινή επιβεβαίωσε (και συνεχίζει μέχρι σήμερα) ότι τα νησιά είναι αργεντίνικο έδαφος, και η κυβέρνηση της Αργεντινής ούτως χαρακτήρισε την στρατιωτική της δράση ως επαναδιεκδίκηση του δικού της εδάφους. Η βρετανική κυβέρνηση θεώρησε την πράξη αυτή ως εισβολή ενός εδάφους που ήταν αποικία του στέμματος από το 1841. Οι κάτοικοι των Φώκλαντ, οι οποίοι κατοικούσαν στα νησιά από τις αρχές του 19ου αιώνα, είναι κυρίως απόγονοι των Βρετανών εποίκων, και είναι υπέρ της βρετανικής κυριαρχίας. Καμία χώρα, παρόλα αυτά, δεν κήρυξε επίσημα τον πόλεμο (και οι δύο πλευρές κήρυξαν τις περιοχές των Νήσων ως πολεμική ζώνη και επίσημα αναγνώρισαν ότι υπήρχε κατάσταση πολέμου μεταξύ τους) και οι εχθροπραξίες περιορίστηκαν σχεδόν τελείως στα εδάφη υπό αμφισβήτηση και την περιοχή του Νότιου Ατλαντικού όπου βρίσκονται.
Η σύγκρουση είχε σημαντική επίδραση στις δύο χώρες και έχει αποτελέσει αντικείμενο διαφόρων βιβλίων, άρθρων, ταινιών και τραγουδιών. Το πατριωτικό αίσθημα ήταν υψηλό στην Αργεντινή, αλλά η έκβαση ώθησε μεγάλες διαδηλώσεις διαμαρτυρίας εναντίον της στρατιωτικής κυβέρνησης, επιταχύνοντας την πτώση της. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η κυβέρνηση του Συντηρητικού Κόμματος, ενισχυμένη από το επιτυχές αποτέλεσμα, επανεκλέχθηκε το επόμενο έτος. Το πολιτιστικό και πολιτικό βάρος της σύγκρουσης είχε μικρότερη επίδραση στη Βρετανία από ότι στην Αργεντινή, όπου παραμένει ένα συνεχιζόμενο θέμα συζήτησης.
Οι σχέσεις μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Αργεντινής αποκαταστάθηκαν το 1989 μετά από μια συνάντηση στη Μαδρίτη της Ισπανίας, κατά την οποία οι κυβερνήσεις των δύο χωρών εξέδωσαν κοινό ανακοινωθέν. Ουδεμία αλλαγή στη θέση οποιασδήποτε από τις δύο χώρες σχετικά με την κυριαρχία στις Νήσους Φώκλαντ έγινε ρητά. Το 1994, η διεκδίκηση της Αργεντινής στα εδάφη αυτά προστέθηκε στο Σύνταγμά της.
Υπενθυμίζεται ότι το 2013 πραγματοποιήθηκε δημοψήφισμα στα Φώκλαντ και το 99,8% των κατοίκων της τάχθηκε υπέρ της παραμονής στη Βρετανία. Επίσης, μετά το 2010 σε αρκετά υπερπόντια βρετανικά αμφισβητούμενα εδάφη έγιναν δημοψηφίσματα, με την πλειοψηφία του κόσμου να θέλει την βρετανική κυριαρχία. Χαρακτηριστικά, το 2016 το Γιβραλτάρ αποφάσισε να μείνει στη Βρετανία, σε μια περίοδο που η Ισπανία διεκδικούσε επίμονα το συγκεκριμένο έδαφος.
Πώς κατάφερε να σαρώσει στις εκλογές της Αργεντινής ο Χαβιέρ Μιλέι – H κρίση, οι νέοι και το TikTok
Η Αργεντινή ξεκινά μια νέα εποχή μετά τη νίκη του ακραία φιλελεύθερου και αντισυστημικού οικονομολόγου Χαβιέρ Μιλέι, ο οποίος εμφανίστηκε πριν δύο χρόνια στην πολιτική με ριζοσπαστικές και αμφιλεγόμενες προτάσεις.
Στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών συγκέντρωσε το 55,6% των ψήφων έναντι του 44,3% για τον αντίπαλό του, απερχόμενο υπουργό Οικονομίας Σέρχιο Μάσα.
Τι ώθησε όμως τους Αργεντίνους να τον εκλέξουν, με τόσo μεγάλη διαφορά;
Επιθυμία για αλλαγή;
Μεταξύ των ψηφοφόρων υπήρχε «ισχυρή επιθυμία για αλλαγή», σε μια χώρα όπου ο πληθωρισμός έφτασε το 143% σε ετήσια βάση και όπου τέσσερις Αργεντίνοι στους δέκα ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, εξηγεί η Άνα Ιπαραγκίρε του GBAO Strategies.
Ο 53χρονος Μιλέι «αφήνει πίσω του την εποχή του ‘κιρσνερισμού εναντίον του αντικιρσνερισμού’ για να επιβάλει έναν νέο ορισμό» στην πολιτική, προσθέτει η ίδια, αναφερόμενη στις προεδρίες των περονιστών Νέστορ και Κριστίνα Κίρσνερ (2003-2015), του επίσης περονιστή Αλμπέρτο Φερνάντες (2019-2023) και ενδιαμέσως του φιλελεύθερου Μαουρίτσιο Μάκρι (2015-2019).
«Ο Μιλέι μπόρεσε να εκφράσει την αυξανόμενη οργή των Αργεντίνων απέναντι σε ένα πολιτικό σύστημα που προκάλεσε μια αδιάλειπτη σειρά οικονομικών κρίσεων», σχολιάζει ο Μπέντζαμιν Γκεντάν ειδικός στην Αργεντινή στο κέντρο Wilson της Ουάσινγκτον.
«Μεταξύ της συνέχειας και του κινδύνου, η κοινωνία επέλεξε το δεύτερο», σημειώνει ο πολιτικός επιστήμονας Ροσέντο Φράγα.
Κάποιες από τις απόψεις του, όπως «δολαριοποίηση» της οικονομίας, φάνηκε να έχουν απήχηση στους ψηφοφόρους, αν και δεν είναι απαραίτητο ότι έχουν κατανοήσει τον τρόπο με τον οποίο θα γίνει αυτό.
Υποστήριξη από τους ψηφοφόρους της αντιπολίτευσης;
Παρά τα εκρηκτικά του ξεσπάσματα, ο Μιλέι κατάφερε να συγκεντρώσει τις περισσότερες ψήφους από τους ψηφοφόρους της αντιπολίτευσης, κυρίως αυτών της δεξιάς υποψηφίου Πατρίσια Μπούλριτς, που αποκλείστηκε στον πρώτο γύρο των εκλογών. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι λίγες εβδομάδες νωρίτερα την είχε κατηγορήσει ότι είναι μέλος της «κάστας».
Τη Μπούλριτς στήριζε ο πρώην πρόεδρος Μάκρι, ο οποίος εργάστηκε για τη νίκη του Μιλέι μεταξύ των δύο γύρων των εκλογών, ξεπρνώντας την προηγούμενη αντιπαλότητά τους.
Ο ακραίος φιλελεύθερος δηλώνει πλέον ότι συμφωνεί με τον Μάκρι «στο 90% των πραγμάτων», ενώ σε πρόσφατη συνέντευξή του ευχαρίστησε τον πρώην πρόεδρο και τη Μπούλριτς για την «άνευ όρων» στήριξή τους στην υποψηφιότητά του.
«Υπάρχουν ακραία πράγματα σε αυτά που λέει ο Μιλέι», παραδέχθηκε ο Μάκρι την προηγούμενη εβδομάδα. «Και θα πρέπει να διαπραγματευθεί με το κοινοβούλιο διότι δεν διαθέτει αρκετές ψήφους (…) οπότε δεν αποτελεί κίνδυνο».
Το κόμμα του Μιλέι, το La Libertad Avanza (Η Ελευθερία Προχωρά), που εισήλθε το 2021 στο κοινοβούλιο με τρεις βουλευτές, είναι πλέον τρίτο κόμμα στην κάτω βουλή με 38 έδρες σε σύνολο 257. Ωστόσο οι περονιστές εξακολουθούν να κυριαρχούν, με 108 βουλευτές.
Μετά τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών ο Μιλέι καθησύχασε εξάλλου τους ψηφοφόρους, λέγοντας ότι δεν είναι επικίνδυνος, όπως τον παρουσιάζει «η εκστρατεία φόβου» που έχει εξαπολυθεί εναντίον του. «Δεν θα ιδιωτικοποιήσουμε την υγεία, δεν θα ιδιωτικοποιήσουμε την παιδεία», διαβεβαίωσε.
Φαινόμενο απόρριψης του αντιπάλου του;
Ο Μιλέι εκμεταλλεύθηκε επίσης την απόρριψη από τους ψηφοφόρους του αντιπάλου του, υπουργού σε μια χρόνια υπερχρεωμένη οικονομία. «Πολλοί από όσους τον ψήφισαν απωθούνταν περισσότερο από τον Μάσα, παρά προσελκύονταν από τον Μιλέι», σημειώνει ο Γκεντάν.
«Τελικά ο Μάσα ως υπουργός Οικονομίας δεν κατάφερε να διατηρήσει κρατήσει σε καλό δρόμο την πορεία της χώρας, παρά το γεγονός ότι είχε σχεδόν πλήρη ανεξαρτησία. Αυτή η κακή απόδοση ώθησε πολλούς Αργεντίνους να αμφιβάλλουν ότι θα τα πάει καλύτερα ως πρόεδρος», εξηγεί ο ίδιος.
«Οι ψηφοφόροι που ανησυχούσαν για το ακραίο πρόγραμμα του Μιλέι δεν θεώρησαν τον Μάσα έναν πιο υπεύθυνο παράγοντα αλλαγής, αλλά μάλλον έναν πιο πολιτισμένο φύλακα του καταστροφικού στάτους κβο», προσθέτει.
Οι νέοι και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Η ροκ εμφάνιση του Μιλέι, που συχνά εμφανίζεται με δερμάτινο τζάκετ και αχτένιστα μαλλιά, είχε απήχηση μεταξύ των νέων. Δημοσκόπηση του ινστιτούτου AtlasIntel έδειξε μεταξύ των δύο γύρων ότι το 68% των Αργεντίνων ηλικίας 16 με 24 ετών υποστήριζαν τον Μιλέι.
Και αυτό, σύμφωνα με τη Μαριάνα Πεϊνάδο αναλύτρια στο AtlasIntel, παρά το γεγονός ότι πολλοί από αυτούς που τον ψήφισαν δεν συμφωνούν με τις απόψεις του: την αντίθεσή του στην άμβλωση, την χωρίς κανόνες οπλοκατοχή, την άρνηση ότι για την κλιματική αλλαγή ευθύνεται ο άνθρωπος.
Ο Μιλέι διεξήγαγε μεγάλο μέρος της εκστρατείας του μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, κυρίως το TikTok και το YouTube, χρησιμοποιώντας μια ομάδα νεαρών ειδικών στο θέμα.
«Ο Μιλέι έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής διότι απευθύνθηκε στο συναίσθημα. Είναι ένας άνθρωπος του TikTok», εξηγεί ο Αντρές Μπόρενσταϊν οικονομολόγος με έδρα το Μπουένος Άιρες και μέρος του think tank Econviews.
«Το εικονοκλαστικό του στυλ» ανοίγει την πόρτα «σε μια ριζικά διαφορετική προσέγγιση της ηγεσίας», υπογραμμίζει ο Γκεντάν.
