Αλλαγές σε τέσσερα επιδόματα, το ανεργίας, το επίδομα παιδιού, το στεγαστικό επίδομα και το εγγυημένο εισόδημα δρομολογεί η κυβέρνηση.
Το σχέδιο των αλλαγών περιλαμβάνει:
1. Επίδομα ανεργίας: Γίνεται ανταποδοτικό και εμπροσθοβαρές. Θα καταβάλλονται αυξημένο στους πρώτους 3 μήνες και μειούμενο στη συνέχεια, ενώ θα δίδεται και έξτρα ποσό ανάλογα με τα χρόνια ασφάλισης των ανέργων, το ύψος του μισθού και το είδος της απασχόλησης.
Σήμερα ένας εργαζόμενος με 30 χρόνια και ένας με μόλις 125 ημέρες εργασίας αν μείνουν άνεργοι θα πάρουν το ίδιο επίδομα με 509 ευρώ το μήνα και με διάρκεια επιδότησης 5 ως 12 μήνες. Με το νέο σύστημα ο στόχος είναι να μπει φρένο στην καταχρηστική λήψη του επιδόματος από ανέργους που συμπληρώνουν τις ελάχιστες προϋποθέσεις (125 ημέρες ασφάλισης για τους μισθωτούς και 100 ημέρες για τους οικοδόμους στο τελευταίο 14μηνο) και στη συνέχεια απασχολούνται χωρίς να το δηλώνουν.
Παράλληλα, ο άνεργος που θα έχει περισσότερα χρόνια εργασίας θα επιδοτείται με ένα επιπλέον ποσό επιδόματος το οποίο θα είναι μεταβλητό, δηλαδή θα αυξάνεται όσο περισσότερα είναι τα χρόνια που είχε ως εργαζόμενος και ανάλογα με τον μισθό. Το ανώτατο ύψος του επιδόματος (βασικό ποσό και έξτρα επίδομα ανάλογα με τα χρόνια) θα έχει πλαφόν περίπου στα 1.100 ευρώ.
Οι αλλαγές θα ξεκινήσουν πιλοτικά σε 10.000 με 15.000 ανέργους και εντός του 2025, θα ισχύσουν για όλους τους ανέργους που λαμβάνουν επίδομα. Από τους περίπου 848.000 εγγεγραμμένους ανέργους της ΔΥΠΑ για τον Ιούλιο του 2024, οι 139.000 παίρνουν επίδομα.
2. Νέα αυστηρότερα κριτήρια σε τρία βασικά κοινωνικά επιδόματα του ΟΠΕΚΑ, το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, το επίδομα στέγασης, και το επίδομα παιδιού, ώστε οι ενισχύσεις να κατευθύνονται στους πραγματικά ευάλωτους, οι οποίοι θα παίρνουν και υψηλότερα ποσά.
Εντός του 2025 θα εφαρμοστεί η προπληρωμμένη κάρτα ώστε το 50% των επιδομάτων να είναι κλειδωμένο για την πληρωμή συγκεκριμένων υπηρεσιών (λογαριασμοί, κλπ.) και το άλλο 50% θα το παίρνει ο δικαιούχος. Με την προπληρωμένη κάρτα οι υπηρεσίες θα γνωρίζουν και τι πληρώνουν αλλά και ποιοι τα παίρνουν. Η κάρτα θα είναι ονομαστική, που σημαίνει ότι δεν θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί από κανέναν άλλον παρά μόνον από τον κάτοχό της. Με το νέο σύστημα πληρωμών θα αποκαλυφθούν και πολλές περιπτώσεις “κατ΄επάγγελμα” επιδοματούχων που δηλώνουν πολύ χαμηλά εισοδήματα με στόχο να εισπράττουν ταυτόχρονα και τα 3 επιδόματα (εγγυημένο εισόδημα, επίδομα στέγασης, επίδομα παιδιού).
Ένα από τα κόλπα των επιτηδείων δήθεν δικαιούχων, είναι να εμφανίζονται ως φιλοξενούμενοι σε δήλωση συγγενών τους που επίσης παίρνουν επιδόματα και έτσι να εισπράττονται εις διπλούν επιδόματα από άτομα της ίδιας οικογένειας. Για παράδειγμα με εισόδημα στο όριο των 1.000, ή 2.000 ευρώ ετησίως, με νοίκι και με δυο ή περισσότερα τέκνα, ο ΟΠΕΚΑ χορηγεί στον δικαιούχο τρία επιδόματα:
*Το στεγαστικό επίδομα, από 70 ευρώ ως τα 210 ευρώ τον μήνα ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών.
*Το εγγυημένο εισόδημα, που είναι 200 ευρώ για τον αιτούντα σύν 100 ευρώ για κάθε ενήλικο μέλος και συν 50 ευρώ για κάθε ανήλικο μέλος της οικογένειας του αιτούντος.
*Το επίδομα παιδιού που για τα εισοδήματα ως 10.000 ευρώ ξεκινά από 70 ευρώ τον μήνα στο ένα παιδί πάει στα 140 ευρώ με δυο, στα 280 ευρώ με τρία παιδιά και 420 ευρώ τον μήνα με τέσσερα.
Σε τέτοιες περιπτώσεις τα ποσά που καταβάλλονται μπορεί να ξεπερνούν και τα 1.100 ευρώ τον μήνα! Για παράδειγμα οικογένεια με τέσσερα ανήλικα που μένει σε νοίκι, δικαιούται επίδομα στέγασης 210 ευρώ τον μήνα, εγγυημένο εισόδημα, 550 ευρώ τον μήνα και επίδομα τέκνων 420 ευρώ τον μήνα, δηλαδή συνολικά 1.180 ευρώ.
Με το νέο μηχανισμό θα υπάρξουν νέα κριτήρια ώστε οι πραγματικοί δικαιούχοι να συνεχίσουν να λαμβάνουν τα επιδόματα και μάλιστα αυξημένα σε σχέση με τα σημερινά ποσά.
