Συνεχώς αυξανόμενα είναι τα τελευταία χρόνια τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, τα οποία στη συντριπτική τους πλειοψηφία αφορούν γυναίκες, σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας (ΕΛΑΣ).
Ενδεικτικό είναι ότι το 2020 σημειώθηκαν 5.413 περιστατικά, ενώ από την 1η Ιανουαρίου μέχρι και 30 Οκτωβρίου του 2023 έχουν καταγγελθεί στις αρχές 9.860 περιστατικά σε όλη την Ελλάδα, εκ των οποίων 8.409 αφορούν γυναίκες.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, καθώς και τα ανησυχητικά, αυξανόμενα κρούσματα περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας, το Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων μίλησε με τον προϊστάμενο του τμήματος αντιμετώπισης ενδοοικογενειακής βίας του Αρχηγείου της ΕΛΑΣ Ανέστη Σαπουνά Αστυνόμο Β’, ο οποίος ανέλυσε τι δείχνουν τα σχετικά στοιχεία της ΕΛΑΣ για αυτό το θλιβερό φαινόμενο, καθώς και τις ενέργειες της Αστυνομίας για την αντιμετώπιση του.
Σύμφωνα με τον κ. Σαπουνά τα παραπάνω στοιχεία δεν σημαίνουν απαραίτητα ότι σημειώνονται περισσότερα περιστατικά κακοποίησης, αλλά δείχνουν ότι όλο και περισσότερες γυναίκες βρίσκουν το θάρρος και τη δύναμη να προχωρήσουν σε καταγγελία εις βάρους του δράστη.
Όπως τόνισε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Σαπουνάς το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας έχει ένα «πολύ μεγάλο σκοτεινό αριθμό», καθώς αρκετά είναι τα περιστατικά τα οποία δεν γνωστοποιούνται ποτέ στην Αστυνομία. «Είναι ένα έγκλημα το οποίο γίνεται στο σπίτι και το θύμα νιώθει φόβο και πολλές φορές νιώθει και ενοχές να καταγγείλει ένα άλλο μέλος της οικογενείας του» υπογράμμισε χαρακτηριστικά.
Αυτός ήταν ένας από τους λόγους που η Αστυνομία προχώρησε το 2021 στην ίδρυση των γραφείων ενδοοικογενειακής βίας, αρχικά με έξι γραφεία και στη συνέχεια το 2022 προστέθηκαν ακόμα 12. Συνολικά υπάρχουν 72 επιτελικά γραφεία σε όλη την Ελλάδα και 18 επιχειρησιακά γραφεία σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και άλλες μεγάλες πόλεις της Ελλάδας, τα οποία είναι τα γραφεία όπου απευθύνονται τα θύματα.
Όλοι οι αστυνομικοί που υπηρετούν στα επιχειρησιακά γραφεία έχουν περάσει ειδικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα πάνω στην αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας, ενώ το προσωπικό είναι κυρίως γυναίκες.
«Προτιμήσαμε η στελέχωση να γίνει με επαγγελματίες, οι οποίοι είναι κάτοχοι πτυχίων ανθρωπιστικών σπουδών, όπως ψυχολογία και κοινωνιολογία, ενώ φυσικά γίνονται συνεχώς επιμορφώσεις» όπως ανέφερε ο κ. Σαπουνάς.
Σε ερώτηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ για το πώς εξελίσσεται αυτή η πρωτοβουλία της Αστυνομίας ο κ. Σαπουνάς σημείωσε: «Βλέπουμε ότι υπάρχει ανταπόκριση καθώς τα γραφεία είναι έτσι διαμορφωμένα ώστε να προσφέρουν γαλήνη και ασφάλεια στο θύμα. Επίσης επειδή τα στελέχη των γραφείων είναι κυρίως γυναίκες και τα περισσότερα θύματα των υποθέσεων ενδοοικογενειακής βίας είναι επίσης γυναίκες, νιώθουν περισσότερη ασφάλεια να απευθυνθούν στα γραφεία αυτά ξέροντας ότι το προσωπικό εκεί είναι εξειδικευμένο».
Ακόμα ένας λόγος που όλο και περισσότερα θύματα κακοποίησης προβαίνουν σε καταγγελίες είναι οι όλο και πιο συχνές δράσεις πρόληψης και ευαισθητοποίησης που κάνουν οι συναρμόδιοι κρατικοί και μη κρατικοί φορείς, που όπως υπογράμμισε ο κ. Σαπουνάς «βοηθούν τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας να μιλούν περισσότερα και έτσι να γίνονται περισσότερες καταγγελίες».
Παράλληλα πολύ σημαντικό ρόλο στην αύξηση του αριθμού του γυναικών που προχωρούν σε σχετικές καταγγελίες είναι, όπως τόνισε ο κ. Σαπουνάς, ότι «τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολλές προσπάθειες από τους κρατικούς φορείς να διασφαλιστεί ότι μια γυναίκα που θα βγει από το κύκλο της βίας θα προστατευτεί πολύπλευρα. Όταν μια γυναίκα δεν το γνωρίζει αυτό προφανώς δεν μπορεί να καταγγείλει καθώς φοβάται το αβέβαιο μέλλον. Όταν όμως υπάρχει εξειδικευμένη υπηρεσία αντιμετώπισης ενδοοικογενειακής βίας από την ελληνική αστυνομία, υπάρχουν μετά οι δομές της γενικής γραμματείας Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για ψυχολογική υποστήριξη καθώς και ξενώνες όπου μπορούν να φιλοξενηθούν κακοποιημένες γυναίκες, αλλά ακόμα και μη κρατικοί φορείς που θα βοηθήσουν το θύμα. Μια γυναίκα παίρνει δύναμη και μπορεί να καταγγείλει την κακοποίηση της».
Σχετικά με το κουμπί πανικού (panic button) ο κ. Σαπουνάς εξήγησε ότι είναι ένα εργαλείο τεχνολογίας πρόληψης της δευτερογενούς θυματοποίησης, καθώς η εφαρμογή εγκαθίσταται στα κινητά γυναικών που έχουν πέσει θύμα κακοποίησης και έχουν κάνει σχετική καταγγελία στην Αστυνομία. Ουσιαστικά το panic button βοηθάει τα θύματα να νιώσουν μια ασφάλεια και να μην ξαναγίνει δεύτερο περιστατικό εξηγεί ο κ. Σαπουνάς.
Αναφορικά με τη λειτουργία του ο κ. Σαπουνάς τόνισε ότι μόλις το πατήσει μια γυναίκα ένα ειδικό μήνυμα στέλνεται στις υπηρεσίες άμεσης δράσης όπου αυτές σπεύδουν να βοηθήσουν το θύμα όπου και να βρίσκεται. Σημειώνεται ότι μέχρι στιγμής η εφαρμογή του panic button είναι διαθέσιμη μόνο για Αθήνα και Θεσσαλονίκη, αλλά θα επεκταθεί σταδιακά και στην υπόλοιπη Ελλάδα.
Από τον Μάρτιο του 2023 που ξεκίνησε η διάθεση του panic button 738 γυναίκες-θύματα ενδοοικογενειακής βίας έχουν εγγραφεί στην εφαρμογή και μέχρι στιγμής έχει ενεργοποιηθεί 120 φορές.
Όπως τόνισε ο κ. Σαπουνάς από την Ελληνική Αστυνομία τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πάρα πολλές προσπάθειες πρόληψης του φαινομένου της κακοποίησης γυναικών και ενδοοικογενειακής βίας, αλλά και αντιμετώπισής του. «Πλέον αυτά είναι εμφανές και στους πολίτες καθώς πέρα από τις εξειδικευμένες υπηρεσίες όπως τα γραφεία ενδοοικογενειακής βίας και το panic button, γίνονται και σχετικές ομιλίες σε σχολεία. Επίσης κάνουμε πάρα πολλές συνεργασίες και δράσεις και με άλλους φορείς γιατί το πιο σημαντικό πράγμα είναι η διατομεακότητα και αυτή προσπαθούμε συνεχώς να πετύχουμε και βάσει αυτής εργαζόμαστε».
«Είναι ένα φαινόμενο πολύπλευρο στο όποιο θα πρέπει και η γυναίκα να έχει αντίστοιχα πολύπλευρη στήριξη. Δεν είναι μόνο η Αστυνομία είναι όλοι οι κρατικοί φορείς και μη που πρέπει να επέμβουν για να έχουμε μια ουσιαστική απεμπλοκή από τον κύκλο της βίας» σημείωσε κλείνοντας ο κ. Σαπουνάς.
