Πριν κάνει ένα διάλειμμα για να περάσει λίγο χρόνο με την οικογένειά της, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα ζητήσει από τις εθνικές κυβερνήσεις της ΕΕ να στείλουν τα ονόματα των «εκλεκτών» τους για την επόμενη ομάδα επιτρόπων. Όπως προκύπτει όμως από άρθρο του Politico, σε πολλές περιπτώσεις, και για ποικίλους λόγους, η επιλογή των επόμενων Ευρωπαίων Επιτρόπων αποτελεί «παζλ για δυνατούς λύτες».
Κάθε χώρα έχει έναν επίτροπο. Η φον ντερ Λάιεν είναι επιλογή της Γερμανίας, και η Κάγια Κάλας, υποστηριζόμενη από τους ηγέτες της ΕΕ για να είναι η επόμενη επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής, θα είναι εκπρόσωπος της Εσθονίας (ο επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής διορίζεται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αλλά είναι αντιπρόεδρος της Επιτροπής). Η φον ντερ Λάιεν ζητά από κάθε κράτος – μέλος να της παρουσιάσει τα ονόματα ενός άνδρα και μιας γυναίκας, εκτός από τις περιπτώσεις που δεν αλλάζει ο επίτροπος.
Ποιοι θα είναι οι επόμενοι επίτροποι της Ευρώπης;
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα λάβει υποψηφιότητες για τα πιθανά μέλη της επόμενης εκτελεστικής εξουσίας της ΕΕ και από τις 27 χώρες. Κάθε χώρα θα έχει έναν επίτροπο. Πατήστε σε κάθε χώρα του χάρτη του Politico για λεπτομέρειες:
Ποιος απομένει;
Αρκετές κυβερνήσεις επέλεξαν να αποφύγουν μια δυσάρεστη εσωτερική διαμάχη κρατώντας τον σημερινό τους πρόσωπο στο Μέγαρο Berlaymont, τα κεντρικά γραφεία της Επιτροπής. Εξάλλου, η εμπειρία και η προσωπική τους σχέση με τη φον ντερ Λάιεν θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη δημιουργία ενός καλύτερου χαρτοφυλακίου. Ο Μάρος Σέφκοβιτς (Σλοβακία) και ο Βάλντις Ντομπρόβσκις (Λετονία), για παράδειγμα, γνωστοί ως δύο σταθερά χέρια, θα προσθέσουν άλλα πέντε χρόνια στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο βιογραφικό τους. Το ίδιο πιθανότατα ισχύει και για την Ντουμπράβκα Σουίτσα (Κροατία), αν και δεν έχει ακόμη προταθεί επίσημα από την κυβέρνησή της. Ο Ολλανδός επίτροπος, Βόπκε Χούξτρα, εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Οκτώβριο ως αντικαταστάτης του «τσάρου» του κλίματος Φρανς Τίμερμανς και επιστρέφει για άλλα πέντε χρόνια, παρόλο που το κόμμα του δεν βρίσκεται στην ολλανδική κυβέρνηση. Δεν είναι ακόμη σαφές εάν ο Γάλλος και ο Έλληνας ηγέτης (Μακρόν και Μητσοτάκης) θα αποφασίσουν να κρατήσουν τους σημερινούς επιτρόπους τους, Τιερί Μπρετόν και Μαργαρίτη Σχοινά.
Ποια νέα ονόματα πρέπει να μάθουμε να… προφέρουμε από σήμερα;
Ένας αυξανόμενος αριθμός χωρών έχουν αρχίσει να προβάλλουν ονόματα, ακόμη και πριν η πρόεδρος της Κομισιόν στείλει το επίσημο αίτημά της. Η Ισπανία ελπίζει να εξασφαλίσει το χαρτοφυλάκιο ενέργειας και κλίματος για την υπουργό Οικολογικής Μετάβασης Τερέζα Ριμπέρα. Η Σουηδία στέλνει την υπουργό της ΕΕ Τζέσικα Ρόσγουολ, η Φινλανδία στέλνει την ευρωβουλευτή Χένα Βίρκουνεν, η Σλοβενία έστειλε τον πρώην πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου Τόμαζ Βέσελ, η Ιρλανδία πρότεινε τον υπουργό Οικονομικών Μάικλ ΜακΓκράθ και η Τσεχία όρισε υποψήφιο τον υπουργό Βιομηχανίας και Εμπορίου Τζότζεφ Σικέλα.
«Αγνοούνται» οι επίτροποι για περισσότερες από 12 χώρες…
Πολλά από τα κομμάτια του παζλ έχουν παραμείνει κενά, παρά το γεγονός ότι οι… φήμες «εργάζονται υπερωρίες» στις Βρυξέλλες. Όλο και περισσότερες χώρες θα ανακοινώσουν τις προτάσεις τους τις επόμενες εβδομάδες.
Μέχρι στιγμής, κανείς δεν έχει παρουσιάσει δημόσια δύο υποψηφίους, όπως ζητήθηκε. Αλλά οι Ευρωπαίοι ηγέτες γνωρίζουν καλά ότι η φον ντερ Λάιεν επιδιώκει μια άλλη Επιτροπή με ισορροπία μεταξύ των φύλων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, θα υπάρχουν στα παρασκήνιο παζάρια για ονόματα και χαρτοφυλάκια πριν κοινοποιηθεί κάτι επίσημα, για να αποφευχθεί η πολιτική ζημιά σε έναν υποψήφιο που μπορεί να απορριφθεί.
Σε άλλες περιπτώσεις, σημειώνονται εσωτερικές συγκρούσεις για την υποψηφιότητα. Στη Λιθουανία, ο πρωθυπουργός και ο πρόεδρος τσακώνονται ανοιχτά για τον υποψήφιο. Στην Πολωνία υπάρχει μια κεκλεισμένων των θυρών διελκυστίνδα. Άλλες χώρες, όπως η Βουλγαρία και το Βέλγιο, βρίσκονται εν μέσω σχηματισμού νέων κυβερνήσεων, γεγονός που καθιστά δύσκολη την απόφαση για το όνομα.
Ποια είναι τα «μεγάλα έπαθλα» της Κομισιόν;
Δεν είναι μυστικό ότι η Γαλλία οραματίζεται ένα οικονομικό «σούπερ χαρτοφυλάκιο» που θα βοηθήσει στην καθοδήγηση της βιομηχανικής ατζέντας του μπλοκ απέναντι στον ανταγωνισμό από τις
ΗΠΑ και την Κίνα — ενδεχομένως με επίβλεψη τομέων όπου οι Βρυξέλλες έχουν ισχύ: το εμπόριο και ο ανταγωνισμός. Αλλά και η Ιταλία επίσης εποφθαλμιά αυτόν τον ρόλο. Ένα κρίσιμο ερώτημα είναι εάν η φον ντερ Λάιεν θα αποφασίσει να κρατήσει «κοντά της» την ακροδεξιά ηγέτιδα Τζόρτζια Μελόνι με κορυφαίο πόστο για έναν Ιταλό από το στρατόπεδό της ή θα την αφήσει με το πιο συμβολικό νέο χαρτοφυλάκιο της Μεσογείου.
Η θέση του επιτρόπου για τη διεύρυνση θα είναι ένα χαρτοφυλάκιο ανώτατου επιπέδου, επειδή οι διαπραγματεύσεις για την επέκταση της ΕΕ ώστε να συμπεριλάβει την Ουκρανία θα είναι ένα από τα πιο ευαίσθητα πολιτικά ζητήματα της Επιτροπής.
Ο Επίτροπος για τη Γεωργία είναι επίσης ένα χαρτοφυλάκιο με μεγάλη σημασία, δεδομένου του υπερμεγέθους ρόλου της ΕΕ στον τομέα της γεωργίας και των τροφίμων. Είναι επίσης ένα πόστο που αποκαλύπτει πόσο δύσκολο είναι να οικοδομηθεί μια πολιτικά ισορροπημένη Επιτροπή.
Ποιες είναι οι «συναρπαστικές νέες θέσεις εργασίας» που προσφέρονται;
Η φον ντερ Λάιεν θα αναζητήσει έναν επίτροπο για τη Μεσόγειο, κάτι που ακούγεται ειδυλλιακό, αλλά είναι πιθανώς μια «σκληροπυρηνική» δουλειά που εξετάζει τη μετανάστευση και την κάκιστη κατάσταση ασφαλείας στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Η Κύπρος έχει εκφράσει εξ αρχής ενδιαφέρον για αυτό το χαρτοφυλάκιο.
Υπάρχει επίσης η προοπτική ενός Επιτρόπου Άμυνας, που προκάλεσε από νωρίς ενθουσιασμό, έως ότου οι υποψήφιοι συνειδητοποίησαν πόσο μικρή ισχύ έχει η ΕΕ σε αυτόν τον τομέα. Οι εικασίες επικεντρώθηκαν για λίγο στον Πολωνό Υπουργό Εξωτερικών Ράντοσλαβ Σικόρσκι, μέχρι που απέκλεισε το ενδεχόμενο αυτό. Η Πολωνία μερικές φορές αναφέρεται επίσης ως πιθανή υποψήφια για το θώκο της διεύρυνσης, δεδομένης της υποστήριξης της Βαρσοβίας προς το Κίεβο, αλλά ο ρόλος θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στην εσωτερική πολιτική σκηνή, με τους Πολωνούς αγρότες να είναι λιγότερο ενθουσιώδεις για την ενσωμάτωση του τεράστιου αγροτικού τομέα της Ουκρανίας στην ΕΕ.
Ποιος παίρνει ποιο χαρτοφυλάκιο;
Αυτό εξαρτάται από τη φον ντερ Λάιεν. Πρέπει να λάβει υπόψη την ισορροπία των φύλων, την ισορροπία των πολιτικών κομμάτων και τη γεωγραφική ισορροπία. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, σε αντάλλαγμα για την υποστήριξή τους στη Γερμανίδα πολιτικό στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο παζαρεύουν χαρτοφυλάκια, ελπίζοντας να εξασφαλίσουν μια ισχυρή θέση. Θα είναι μια πρόκληση να βρεθούν αρκετές γυναίκες, έτσι οι χώρες που προτείνουν μια γυναίκα υποψήφια έχουν πλεονέκτημα έναντι εκείνων που στέλνουν έναν άνδρα. Η φον ντερ Λάιεν έχει επίσης καταστήσει πολύ σαφές στους ηγέτες ότι θέλει έμπειρους και ικανούς Επιτρόπους, ιδανικά με κάποια προηγούμενη εκτελεστική εμπειρία στις χώρες καταγωγής τους.
Τι συμβαίνει μετά την κατάθεση των υποψηφιοτήτων;
Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες έχουν προθεσμία μέχρι το τέλος Αυγούστου για να στείλουν τους υποψηφίους τους. Η φον ντερ Λάιεν θα αρχίσει να παίρνει συνεντεύξεις με τους (νέους) υποψηφίους από τα μέσα Αυγούστου και μετά θα αρχίσει να ενώνει όλα τα κομμάτια του παζλ. Άλλωστε ήταν η πρώτη που δημιούργησε μια Ευρωπαϊκή Επιτροπή με ισορροπία μεταξύ φύλων το 2019, και θέλει να το επαναλάβει αυτή τη φορά, γι’ αυτό και ζητά από τους ηγέτες να στείλουν έναν υποψήφιο από κάθε φύλο.
Μόλις ολοκληρωθεί το έργο της φον ντερ Λάιεν, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα περάσει τους νέους Επιτρόπους από ακροάσεις που πρόκειται να πραγματοποιηθούν στα τέλη Σεπτεμβρίου και τον Οκτώβριο. Το Κοινοβούλιο μπορεί να απορρίψει υποψηφίους και αρέσκεται στο να κάνει «επίδειξη δύναμης», κάνοντας συχνά ακριβώς αυτό. Σε ένα τέτοιο σενάριο, η χώρα της οποίας ο/η επίτροπος απορρίφθηκε θα πρέπει να προτείνει νέο υποψήφιο. Το 2019, οι αρχικές επιλογές επιτρόπων από τη Γαλλία, τη Ρουμανία και την Ουγγαρία πετάχτηκαν στον κάδο των απορριμμάτων.
Η ελπίδα των αξιωματούχων της ΕΕ είναι η σύνθεση της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής να έχει οριστικοποιηθεί μέχρι την 1η Νοεμβρίου.
