Οι αεροπορικές επιδρομές του Ισραήλ τα ξημερώματα του Σαββάτου δεν κατέστρεψαν μόνο κρίσιμες στρατιωτικές υποδομές του Ιράν, έπληξαν επίσης τη φήμη του ρωσικού στρατιωτικού εξοπλισμού, το γόητρο του οποίου είχε ήδη πληγεί από τις κακές επιδόσεις κατά την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία.
Όπως αναφέρει σε ανάλυσή της, η Wall Street Journal, ο ρωσικός εξοπλισμός αεράμυνας του Ιράν αναχαίτισε ελάχιστους από τους πυραύλους που εκτόξευσε το Ισραήλ, σύμφωνα με Αμερικανούς και Ισραηλινούς αξιωματούχους. Μεταξύ των απωλειών του Ιράν στις επιδρομές ήταν τα τρία ρωσικά συστήματα αεράμυνας S-300, ενώ τον Απρίλιο το Ισραήλ είχε καταστρέψει άλλο ένα.
Το ίδιος σκηνικό καταστροφής παρατηρήθηκε και στις επιθέσεις στους S-300 από ουκρανικές δυνάμεις που πολεμούν τη Ρωσία, γεγονός που εντείνει το πλήγμα στο γόητρο της Μόσχας. Το Κίεβο έχει χτυπήσει πιο προηγμένα συστήματα S-400, ενώ σε επιθέσεις τον Μάιο και τον Αύγουστο κατέστρεψε εξαρτήματα ή ολόκληρα συστήματα αναχαίτισης αέρος.
Ο S-400, που αναπτύχθηκε για πρώτη φορά το 2007, είναι ο πιο εξελιγμένος εξοπλισμός αεράμυνας της Ρωσίας, καθώς αποτελεί την απάντηση στο αμερικανικό σύστημα Patriot. Οι δυτικοί πολεμικοί αναλυτές ανησυχούν εδώ και χρόνια ότι αποδυναμώνει σημαντικά τη μακροχρόνια αεροπορική υπεροχή των χωρών του ΝΑΤΟ και των συμμάχων τους. Το σύστημα S-300 έχει επανειλημμένα αναβαθμιστεί από την εισαγωγή τους στα τέλη της δεκαετίας του 1970.
Και τα δύο ρωσικά συστήματα χρησιμοποιούνται από ορισμένους από τους στενότερους συμμάχους της Μόσχας, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας και της Λευκορωσίας, και των μεγαλύτερων πελατών όπλων της, όπως είναι η Ινδία, το Βιετνάμ και η Αλγερία.
Αυτές οι χώρες δεν αντιμετωπίζουν απαραίτητα πιθανούς εχθρούς των οποίων οι επιθετικές ικανότητες είναι αντίστοιχες με αυτές του Ισραήλ, εξηγεί το αμερικανικό μέσο. Η ακρίβεια των επιθέσεων του Ισραήλ το Σαββατοκύριακο κατά των συστημάτων S-300 και κρίσιμων τμημάτων των εγκαταστάσεων παραγωγής πυραύλων της Τεχεράνης κατέδειξε για άλλη μια φορά τη βαθιά διείσδυση πληροφοριών του Ισραήλ στο Ιράν, η οποία υπογραμμίστηκε επίσης από τη δολοφονία του πολιτικού αρχηγού της Χαμάς στην Τεχεράνη τον Αύγουστο, αλλά και από προηγούμενα χτυπήματα στο το πυρηνικό της πρόγραμμα.
Καμία αντιπυραυλική ασπίδα δεν είναι αδιαπέραστη. Η Ρωσία έχει χτυπήσει τουλάχιστον ένα σύστημα Patriot στην Ουκρανία. Το Ισραήλ διαθέτει το πιο προηγμένο σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας στον κόσμο, ωστόσο το Ιράν και οι σύμμαχοί του κατάφεραν να το παρακάμψουν κατά τη διάρκεια της επίθεσης με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη φέτος.
Η απόδοση των ρωσικών συστημάτων είναι επίσης απίθανο να έχει άμεσο αντίκτυπο στις στρατιωτικές εξαγωγές της Μόσχας, επειδή χρησιμοποιεί η ίδια τα όπλα που παράγει, απογοητεύοντας μάλιστα κάποιους πελάτες. Οι ρωσικές εξαγωγές όπλων έχουν υποχωρήσει μετά τη μεγάλης κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία το 2022, σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης.
Οι πωλήσεις όπλων της Μόσχας μειώθηκαν κατά 52% πέρυσι από το 2022, σύμφωνα με το SIPRI, με βάση τους δικούς του υπολογισμούς για τις εξαγωγικές αξίες. Ένας χαμηλός όγκος εκκρεμών παραγγελιών «υποδηλώνει ότι οι ρωσικές εξαγωγές όπλων είναι πιθανό να παραμείνουν πολύ κάτω από το επίπεδο του 2014-18, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα», ανέφερε έκθεση του SIPRI.
«Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ήταν μια καταστροφή για τις δημόσιες σχέσεις για την αμυντική της βιομηχανία», δήλωσε ο Ian Storey, ανώτερος συνεργάτης στο Ινστιτούτο ISEAS-Yusof Ishak, ένα tank στη Σιγκαπούρη. «Οι παραδοσιακοί πελάτες της Ρωσίας έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους στην αμυντική βιομηχανία της χώρας και αναζητούν νέους προμηθευτές», είπε.
Οι μεγαλύτεροι πελάτες της Ρωσίας έχουν λίγες βραχυπρόθεσμες εναλλακτικές λύσεις, επομένως πιέζουν τη Μόσχα για λεπτομέρειες σχετικά με τις παραδόσεις, αναφέρουν αναλυτές.
«Θα κάνετε ερωτήσεις στον προμηθευτή σας» σχετικά με τα επίπεδα απόδοσης και τα μέτρα για τη βελτίωσή της, είπε ο Ντάγκλας Μπάρι, ανώτερος συνεργάτης για τη στρατιωτική αεροδιαστημική στο Διεθνές Ινστιτούτο Μελετών Ασφάλειας, ένα think tank στο Λονδίνο.
Οι πιθανοί ωφελούμενοι από τα προβλήματα της Ρωσίας είναι η Νότια Κορέα, το Ισραήλ, οι ΗΠΑ και η Κίνα, λένε οι αναλυτές.
Μεταξύ των πιο κρίσιμων πελατών της Ρωσίας -και των πιο εκτεθειμένων- είναι η Ινδία, η οποία αντιπροσώπευε περισσότερο από το ένα τρίτο των στρατιωτικών αγορών της Ρωσίας μεταξύ 2019 και πέρυσι, σύμφωνα με το SIPRI. Η Ινδία ήταν μεταξύ των κορυφαίων πελατών της Μόσχας από τον Ψυχρό Πόλεμο, όταν οι σχέσεις με τη Σοβιετική Ένωση ήταν στενές.
Η Ινδία έχει λάβει τρία συστήματα S-400 από τα πέντε που παρήγγειλε. Οι παραδοθείσες μονάδες είναι εγκατεστημένες κατά μήκος των συνόρων με το Πακιστάν και την Κίνα.
Η ινδική Πολεμική Αεροπορία αναμένει από τη Ρωσία να παραδώσει τα υπόλοιπα δύο συστήματα μέχρι το τέλος του επόμενου έτους. Οι ινδικές αρχές έχουν πιέσει τη Μόσχα σε πολλές περιπτώσεις να επιταχύνει την παράδοση του συστήματος, το οποίο αξιωματούχοι λένε ότι έχει καθυστερήσει λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Ινδοί αξιωματούχοι είπαν ότι δεν εκτιμούν το χτύπημα του Ισραήλ στο Ιράν ως προειδοποίηση για αυτούς.
«Δεν υπάρχει σύγκριση των S-400 με οποιοδήποτε άλλο σύστημα αεράμυνας στον κόσμο», δήλωσε ένας εν ενεργεία αξιωματούχος ασφαλείας της Ινδίας. «Αυτό που έχει το Ιράν είναι μια κατώτερη εκδοχή. Δεν υπάρχει καμία ανησυχία για εμάς σχετικά με την προηγμένη τεχνολογία ή τις επιδόσεις του», είπε ο αξιωματούχος για τους S-400.
Ωστόσο, η Ινδία έχει μειώσει τα τελευταία χρόνια τις αγορές ρωσικών όπλων και έχει εστιάσει στην ανάπτυξη δικών της συστημάτων, ανεξάρτητα και σε συνεργασία με άλλες χώρες. Οι ινδικές εισαγωγές ρωσικού στρατιωτικού εξοπλισμού κατά την περίοδο από το 2019 έως το 2023 μειώθηκαν κατά 34% από την προηγούμενη πενταετία, σύμφωνα με το SIPRI.
Η Ινδία βασίζεται στους S-400 ως σύστημα αναχαίτισης μεγάλης εμβέλειας. Για συστήματα μικρής και μεσαίας εμβέλειας χρησιμοποιεί εξοπλισμό που αναπτύχθηκε εγχώρια και ορισμένα σε συνεργασία με το Ισραήλ.
Οι ινδικές αρχές αναπτύσσουν επίσης τοπικά ένα σύστημα πυραύλων εδάφους-αέρος μεγάλου βεληνεκούς που αναμένεται να έχει βεληνεκές παρόμοιο με το σύστημα S-400, σύμφωνα με αξιωματούχους ασφαλείας.
Το χτύπημα του Ισραήλ στο Ιράν σημειώνεται στην Ινδία, δήλωσε άλλος αξιωματούχος ασφαλείας. «Όμως, όσον αφορά την Ινδία, δεν εξαρτάται αποκλειστικά από τη ρωσική τεχνολογία».
