Πόροι, συνολικού ύψους 26,2 δισ. ευρώ, θα διοχετευτούν στην πραγματική οικονομία κατά την επταετία 2021-2027, από το νέο ΕΣΠΑ της Ελλάδας, το οποίο κατατέθηκε και εγκρίθηκε πρώτο, μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Για την ακρίβεια, τα κονδύλια θα διανεμηθούν σε πρωτοβουλίες που αφορούν στους πέντε ευρωπαϊκούς στόχους πολιτικής, δηλαδή στον καινοτόμο και έξυπνο οικονομικό μετασχηματισμό, στην ενεργειακή μετάβαση και τις πράσινες και γαλάζιες επενδύσεις, στις υποδομές μεταφορών, στο ανθρώπινο δυναμικό και στις χωρικές επενδύσεις.
Υπενθυμίζεται πως από τα 26,2 δισ. ευρώ, τα 20,9 δισ. ευρώ είναι κοινοτική συνδρομή, ενώ τα υπόλοιπα 5,3 δισ. ευρώ αντιστοιχούν στην εθνική συνεισφορά.
Εγκαιρα
Μάλιστα, όπως κοινοποίησε ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Αδωνις Γεωργιάδης, μιλώντας, χθες, σε ραδιοφωνικό σταθμό, ακριβώς επειδή «προλάβαμε να πάρουμε την έγκριση πρώτοι και την επόμενη εβδομάδα θα καταθέσουμε -πάλι πρώτοι- το επιχειρησιακό πρόγραμμα ΕΠΑνΕΚ (σ.σ.: «Ανταγωνιστικότητα-Επιχειρηματικότητα-Καινοτομία), θα μπορέσουμε τα χρήματα για την εστίαση και τον τουρισμό, δηλαδή τα 330 και τα 350 εκατ. ευρώ που έχουμε δώσει, να τα πάρουμε μέσα στο 2021 από το ΕΣΠΑ». Οπως εξήγησε, αν δεν ερχόταν, άμεσα, η έγκριση, θα έπρεπε να καταβληθεί το ποσό, φέτος, από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, να μπουν στο έλλειμμα της χώρας και να τα διεκδικήσει η κυβέρνηση την επόμενη χρονιά.
Εκτίμησε, δε, πως τα υψηλά ποσοστά απορρόφησης που επιτεύχθηκαν πέρυσι, στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020, θα έχουν «πολύ θετική επίπτωση στο πώς μας βλέπουν οι αγορές, στην περαιτέρω μείωση των επιτοκίων δανεισμού και στην προσέλκυση νέων επενδύσεων, καθώς οι επενδυτές τώρα βλέπουν ότι υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι για να μπορούν να χρηματοδοτηθούν τα διάφορα projects». Οπως είπε, χαρακτηριστικά, «φτάσαμε να ξοδέψουμε 11 δισ. ευρώ – το απολύτως προηγούμενο ρεκόρ ήταν 5,5 δισ. ευρώ. Πήγαμε, δηλαδή, 100% πάνω από το ρεκόρ. Αυτό έδωσε για πρώτη φορά ένα στίγμα ότι, τελικά, η Ελλάδα μπορεί να απορροφήσει τους πόρους».
Αναπτυξιακό αποτύπωμα
Από την πλευρά του, ο αρμόδιος υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Γιάννης Τσακίρης, επισημαίνει: «Οι συνολικοί πόροι των 26 δισ. ευρώ θα έχουν ένα σημαντικό αναπτυξιακό αποτύπωμα στην οικονομική και κοινωνική ανάταξη της χώρας και παράλληλα θα της προσδώσουν ανθεκτικότητα και ισχυρές βάσεις για τις μελλοντικές προκλήσεις».
Χαρακτηριστικά
Από εκεί και πέρα, όσον αφορά στα βασικά χαρακτηριστικά του νέου Εταιρικού Συμφώνου Περιφερειακής Ανάπτυξης, συμπεριλαμβάνονται τα εξής:
* Διασυνδέεται με το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο και τις συστάσεις της Επιτροπής για συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα.
* Υποστηρίζει τις λοιπές Εθνικές Στρατηγικές και τα Εθνικά Σχέδια Δράσης (Enabling Conditions).
* Υποστηρίζει το νέο Ταμείο για τη Δίκαιη Μετάβαση (λιγνιτικές περιοχές και νησιά).
* Ακολουθεί το Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων και Σχέδιο Ανάπτυξης για την Ελληνική Οικονομία (Εκθεση Επιτροπής Πισσαρίδη).
* Ακολουθεί τους περιορισμούς των Ευρωπαϊκών Κανονισμών για τις θεματικές συγκεντρώσεις και ξεπερνά τα κατώτατα ποσοστά.
Οι αλλαγές
Συγκρίνοντας το νέο ΕΣΠΑ με αυτό της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου (2014-2020) εντοπίζονται αλλαγές, τουλάχιστον σε οκτώ βασικά σημεία. Κατ’ αρχάς, στο ΕΣΠΑ 2021-2027 υπάρχει διακριτό Πρόγραμμα για τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό, με ενισχυμένους πόρους και νέα Διαχειριστική Αρχή. Αντίστοιχα προβλέπονται ξεχωριστά Προγράμματα για την Πολιτική Προστασία, για τη Δίκαιη Μετάβαση, για Περιβάλλον, Κλιματική Αλλαγή και Ενέργεια, αλλά και νέο Πρόγραμμα για την Ανταγωνιστικότητα, με δράσεις στήριξης των επιχειρήσεων. Πρόσθετα, ενισχύεται κι αναβαθμίζεται το Πρόγραμμα Τεχνικής Υποστήριξης για τη θεσμική και διαχειριστική ικανότητα των δικαιούχων και των φορέων υλοποίησης (Capacity Building), ενώ βελτιώνεται το πλαίσιο διαχείρισης και συντονισμού για τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα.
Οι στόχοι
Ειδικότερα σε σχέση με τους στόχους -που προαναφέρθηκαν- και τις κύριες επιλογές πολιτικής αυτών, κατά την τρέχουσα προγραμματική περίοδο, αξίζει να επισημανθεί πως προσβλέπουν στα εξής:
- Μια εξυπνότερη Ευρώπη, μέσω της ενίσχυσης της καινοτόμου επιχειρηματικότητας και των παραγωγικών επενδύσεων με έμφαση στον ψηφιακό μετασχηματισμό. Το 20% των συνολικών πόρων θα διατεθεί για την υλοποίηση αυτού του στόχου (4,077 δισ. ευρώ η ενωσιακή στήριξη).
Κύριες επιλογές πολιτικής:
- I) Επιχειρηματικότητα
* Ενίσχυση της καινοτόμου επιχειρηματικότητας και της επιχειρηματικής καινοτομίας, με την παροχή κινήτρων για αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων και νέων ιδεών από υφιστάμενες και νεοφυείς επιχειρήσεις.
* Στρατηγική επένδυση στο τουριστικό οικοσύστημα, με βάση την εθνική και τις συμπληρωματικές περιφερειακές στρατηγικές για τον τουρισμό.
- II) Ψηφιακός Μετασχηματισμός
* Ενίσχυση παραγωγικών επενδύσεων, με έμφαση στον ψηφιακό μετασχηματισμό (Industry 4.0) και σε φιλικές προς το περιβάλλον διαδικασίες και προϊόντα.
* Ενίσχυση της συνδεσιμότητας, με ευρυζωνική πρόσβαση υψηλών ταχυτήτων.
* Ψηφιακός μετασχηματισμός δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και επέκταση ψηφιακών υπηρεσιών προς πολίτες και επιχειρήσεις μέσω εργαλείων της Ε.Ε. και την υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών σε όλα τα στάδια υλοποίησης.
III) Διασύνδεση επιχειρήσεων
* Προσαρμογή δεξιοτήτων ανθρώπινου δυναμικού στο πλαίσιο της Στρατηγικής Εξυπνης Εξειδίκευσης.
* Στήριξη της επιχειρηματικής καινοτομίας, της βιομηχανικής μετάβασης, ψηφιακού μετασχηματισμού και της κυκλικής οικονομίας.
* Δημιουργία υποδομών και μηχανισμών στήριξης της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας (π.χ. Innovation Agency).
* Αύξηση του μέσου μεγέθους των ελληνικών επιχειρήσεων, προώθηση συνεργασιών (clusters).
- IV) Υποστήριξη δημόσιων υπηρεσιών
* Παρεμβάσεις σε δημόσιες υπηρεσίες με βάση τις αρχές του σχεδίου δράσης της Επιτροπής Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης.
* Υπηρεσίες ψηφιακές που παρέχονται σύμφωνα με την αρχή once-only principle, προσβάσιμες, ανοιχτές και διαφανείς, διασυνοριακές, διαλειτουργικές, αξιόπιστες και ασφαλείς
* Ενδυνάμωση του οικοσυστήματος έρευνας και καινοτομίας.
2 Μια πιο πράσινη Ευρώπη από την προώθηση καθαρής και δίκαιης ενεργειακής μετάβασης, των πράσινων και γαλάζιων επενδύσεων (27% των συνολικών πόρων, 5,655 δισ. ευρώ).
Κύριες επιλογές πολιτικής:
- I) Τομέας ενέργειας
* Προώθηση της αυτονομίας, με χρήση των ΑΠΕ για αυτοπαραγωγή και συστημάτων αποθήκευσης.
* Μετάβαση των νησιών σε καθαρές μορφές ενέργειας.
* Πρωτοβουλία GReco Islands.
* Ενίσχυση διασυνοριακών έργων διασύνδεσης.
* Εκσυγχρονισμός και ενίσχυση των οδικών αστικών συγκοινωνιών και μετάβαση των νησιών σε καθαρές μορφές ενέργειας.
- II) Αντιμετώπιση κινδύνων και καταστροφών
* Ιεράρχηση και προτεραιότητες που θέτουν η Εθνική Στρατηγική Διαχείρισης Κινδύνων και η Εθνική Στρατηγική Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή.
* Στρατηγική για τα δάση και άλλα σχέδια διαχείρισης κινδύνων.
* Αποτελεσματικότερη διακυβέρνηση και διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών και του δικτύου NATURA 2000, υποστήριξη του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού.
III) Μονάδες Ανάκτησης και Ανακύκλωσης
* Επεξεργασία διακριτών συλλεγόμενων βιολογικών και ανακυκλώσιμων αποβλήτων.
* Αναβάθμιση Μονάδων Επεξεργασίας Αποβλήτων για την μετατροπή τους σε Μονάδες Ανάκτησης και Ανακύκλωσης.
* Λήψη μέτρων για τη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων.
* Δράσεις ενημέρωσης για τη διαλογή στην πηγή, για την ανακύκλωση, για την κυκλική οικονομία και τον περιορισμό της χρήσης πλαστικών.
* Ευαισθητοποίηση του πληθυσμού σχετικά με την προστασία και διατήρηση των οικοσυστημάτων.
- IV) Υδάτινοι πόροι
* Ορθολογική και βιώσιμη διαχείριση των υδάτινων πόρων.
* Καθολική πρόσβαση σε επαρκές και καλής ποιότητας νερό, συμπεριλαμβανομένων των απομακρυσμένων περιοχών και μικρών νησιών.
* Αναβάθμιση και ανάπτυξη υποδομών.
* Ενίσχυση δράσεων εξοικονόμησης νερού, μέσω νέων τεχνολογιών και
* προώθηση της επανάχρησης νερού, κυρίως για άρδευση.
- Μια πιο διασυνδεδεμένη Ευρώπη, μέσα από την ανάπτυξη προσβάσιμων, υψηλής ποιότητας, πολυτροπικών, έξυπνων και βιώσιμων υποδομών και συστημάτων μεταφορών (8% των συνολικών πόρων, 1,637 δισ. ευρώ).
Κύριες επιλογές πολιτικής
- I) Οδικές μεταφορές
* Ολοκλήρωση/αναβάθμιση υποδομών του βασικού και αναλυτικού Διευρωπαϊκού Οδικού Δικτύου (ΔΟΔ) στην ηπειρωτική και νησιωτική χώρα.
* Διαπεριφερειακές συνδέσεις.
* Ολοκλήρωση των διασυνοριακών συνδέσεων και συνδέσεις με το ΔΟΔ Περιφερειακών αστικών κέντρων.
* Κατασκευή νέων ή/και αναβάθμιση τμημάτων οδικού δικτύου εκτός ΔΟΔ.
* Παρεμβάσεις οδικής ασφάλειας εκτός ΔΟΔ και αξιοποίηση ΤΠΕ και ευφυών συστημάτων μεταφορών.
- II) Σιδηροδρομικές μεταφορές
* Ανάπτυξη ασφαλούς, συνεκτικού, πολυτροπικού και διαλειτουργικού συστήματος υψηλής ποιότητας σε όλο τον άξονα του ΠΑΘΕ/Π.
* Εγκατάσταση ηλεκτροκίνησης και λειτουργία αναβαθμισμένων συστημάτων ERTMS.
* Υλοποίηση έργων αναβάθμισης του υφιστάμενου δικτύου και διασυνοριακών συνδέσεων .
* Ανάπτυξη και αξιοποίηση του προαστιακού δικτύου.
* Αποτελεσματική και οικονομικά αποδοτική σύνδεση σιδηροδρομικών κόμβων με δίκτυα μεταφορών .
III) Θαλάσσιες μεταφορές
* Διασύνδεση μεταξύ των νησιών και με την ηπειρωτική χώρα.
* Εξασφάλιση σταθερών, διαρκών και αξιόπιστων συνδέσεων για τις άγονες γραμμές – Παρεμβάσεις σε επιλεγμένα λιμάνια.
* Εγκατάσταση συστημάτων και εφαρμογών για την ασφάλεια ναυσιπλοΐας και την εξυπηρέτηση των χρηστών.
* Χρήση καθαρών καυσίμων.
* Εγκατάσταση πληροφοριακών συστημάτων.
* Λειτουργική διαχείριση των λιμένων.
- IV) Εναέρια κυκλοφορία
* Επενδύσεις σε συστήματα διαχείρισης ασφάλειας.
* Σύστημα SESAR.
- V) ΑμεΑ
* Ισότιμη πρόσβαση σε ΑμεΑ και άτομα μειωμένης κινητικότητας.
- Μια πιο κοινωνική Ευρώπη, επενδύοντας στο ανθρώπινο δυναμικό και διασφαλίζοντας ισότιμη πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες και αγαθά (30% των συνολικών πόρων, 6,219 δισ. ευρώ).
Κύριες επιλογές πολιτικής:
- I) Ανθρώπινο δυναμικό
* Αύξηση της απασχόλησης του ανθρώπινου δυναμικού και βελτίωση της απασχολησιμότητας.
* Παρεμβάσεις για τη διευκόλυνση της πρόσβασης στην αγορά εργασίας.
* Μείωση της αναντιστοιχίας μεταξύ προσφοράς και ζήτησης.
* Εμφαση σε: NEETs 15-29, ανέργους και ιδιαίτερα μακροχρόνια ανέργους, μετανάστες και δικαιούχους διεθνούς προστασίας, ΑμεΑ.
- II) Εκπαίδευση
* Αύξηση της συμμετοχής των ενηλίκων στη μαθησιακή διαδικασία.
* Αναβάθμιση της ποιότητας και ενίσχυση της εξωστρέφειας και της συνάφειας της εκπαίδευσης.
* Χρήση εργαλείων που βασίζονται στις εξατομικευμένες ανάγκες των ενηλίκων.
* Βελτίωση των επιδόσεων των μαθητών ιδιαίτερα σε σύγχρονες γνώσεις και δεξιότητες.
* Αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών.
* Ενίσχυση των υπηρεσιών επαγγελματικού προσανατολισμού.
* Βελτίωση της ποιότητας προγραμμάτων σπουδών
III) Κοινωνική αλληλεγγύη
* Αναβάθμιση και εκσυγχρονισμός των θεσμών και μηχανισμών κοινωνικής αλληλεγγύης, ανισότητας και διακρίσεων.
* Περιορισμό της εισοδηματικής ανισότητας.
* Μείωση της παιδικής φτώχειας.
* Μετάβαση από την ιδρυματική φροντίδα στη φροντίδα σε επίπεδο κοινότητας.
* Κοινωνική ένταξη περιθωριοποιημένων πολιτών μέσω της αντιμετώπισης των εις βάρος τους διακρίσεων, της επισφαλούς στέγασης και της ένταξής τους στην εκπαίδευση.
- IV) Υγειονομική κάλυψη
* Εμφαση στην πρόληψη.
* Θεσμοθετημένη μέριμνα για ευάλωτες και ευπαθείς ομάδες.
* Ψυχική Υγεία με έμφαση στο παιδί και τους ηλικιωμένους.
* Πρόληψη της ασυλοποίησης.
* Αναβάθμιση δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού.
* Νέες υπηρεσίες μακροχρόνιας φροντίδας.
* Προσαρμογή υπηρεσιών, υποδομών και ανθρώπινου κεφαλαίου.
- Μια Ευρώπη πιο κοντά στους πολίτες της, μέσω της στήριξης τοπικών πρωτοβουλιών (6% των συνολικών πόρων, 1,190 δισ. ευρώ).
Κύριες επιλογές πολιτικής:Βιώσιμη ανάπτυξη
* Διασφάλιση ποιοτικών συνθηκών διαβίωσης.
* Επενδύσεις υποδομών προσβασιμότητας και συνδεσιμότητας.
* Εφαρμογή ολιστικών παρεμβάσεων.
* Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις (ΟΧΕ).
Εφαρμόσιμες περιοχές με:
* Αναπτυξιακή υστέρηση, μείωση πληθυσμού και ύπαρξη σημαντικών εμποδίων ανάπτυξης.
* Περιορισμένες διασυνδέσεις.
* Προϋποθέσεις για ανάπτυξη δικτύων οικονομικών δραστηριοτήτων.
* Αξιόλογους πολιτιστικούς και φυσικούς πόρους.
Αστικές περιοχές
Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις σε αστικές περιοχές και συγκεκριμένα στις:
* Αστικές περιοχές με πρόβλεψη για ολοκληρωμένες αστικές παρεμβάσεις από Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια.
* Οικιστικές ενότητες ή πόλεις που αναπτύσσονται σε μία ή περισσότερες Δημοτικές Ενότητες με πληθυσμό >50.000 κατοίκους.
* Πόλεις-έδρες Περιφερειακών Ενοτήτων που δεν καλύπτονται από τα παραπάνω, με σημαίνοντα λειτουργικό ρόλο αστικού κέντρου.
Αγροτικές και νησιωτικές περιοχές
* Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις στις αγροτικές περιοχές, με έμφαση σε ορεινές, νησιωτικές και παράκτιες περιοχές.
* Σε νησιωτικές περιοχές θα ληφθεί υπόψη η πρωτοβουλία για τα «GReco Islands».
* Προώθηση συνεργασίας των παρεμβάσεων από όλα τα προγράμματα
1,375 δισ. € για απολιγνιτοποίηση
Παράλληλα, υπάρχει κι ένας ειδικός στόχος, με τίτλο: «Δίκαιη Μετάβαση», ο οποίος περιλαμβάνει στοχευμένες δράσεις για την απεξάρτηση από το λιγνίτη στις περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας, τη Μεγαλόπολη και τα νησιά (7% των συνολικών πόρων, 1,375 δισ. ευρώ), ενώ 750 εκατ. ευρώ θα διατεθούν στην Τεχνική Βοήθεια.
Στο στόχο της «Δίκαιης Μετάβασης», οι προγραμματισμένες παρεμβάσεις απορρέουν από τα εδαφικά σχέδια δίκαιης μετάβασης και παρέχουν στοιχεία για τις ανάγκες οικονομικής διαφοροποίησης, απόκτησης νέων δεξιοτήτων και περιβαλλοντικής αποκατάστασης.
Οι προτεινόμενες επιλογές πολιτικής αφορούν στους τομείς της ενέργειας, της έρευνας και της καινοτομίας, καθώς επίσης της προστασίας οικοσυστημάτων και φυσικού περιβάλλοντος, αλλά και στην αποκατάσταση ορυχείων και αλλαγή των χρήσεων γης, στην ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος, στην ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού και στην ανάπτυξη υποστηρικτικών ψηφιακών υποδομών και υπηρεσιών ευφυούς πόλης.
Στα δε επιδιωκόμενα αποτελέσματα, συγκαταλέγονται: η δημιουργία θέσεων εργασίας, η αύξηση του ΑΕΠ, με την ίδρυση νέων επιχειρήσεων, η υποστήριξη της διαφοροποίησης και του εκσυγχρονισμού των υφιστάμενων επιχειρήσεων, η προσέλκυση μεγάλων παραγωγικών επενδύσεων, η ενίσχυση ερευνητικών κέντρων και εμβληματικών επενδύσεων σε τομείς υψηλής τεχνολογίας και η δημιουργία εκκολαπτηρίων και νεοφυών και καινοτόμων επιχειρήσεων.
8,1 δισ. € στις 13 Περιφέρειες
Η «μερίδα του λέοντος» στο ΕΣΠΑ 2021-2027 ανήκει στα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΠΕΠ). Συγκεκριμένα, θα λάβουν 8,1 δισ. ευρώ από τη «πίτα» των 26,2 δισ. ευρώ, ενώ την επταετία 2014-2020 ο προϋπολογισμός τους ανερχόταν σε 5,9 δισ. ευρώ.
Εκτός από τα ΠΕΠ, το νέο ΕΣΠΑ απαρτίζεται από οκτώ Τομεακά Προγράμματα: Ανταγωνιστικότητα (3,885 δισ. ευρώ), Ανθρώπινο Δυναμικό και Κοινωνική Συνοχή (4,162 δισ. ευρώ), Ψηφιακός Μετασχηματισμός (943 εκατ. ευρώ), Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή (3,607 δισ. ευρώ), Μεταφορές (2,224 δισ. ευρώ), Πολιτική Προστασία (714 εκατ. ευρώ), Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση (1,629 δισ. ευρώ) και Τεχνική Βοήθεια και Υποστήριξη Δικαιούχων (504 εκατ. ευρώ). Στα παραπάνω έρχεται να προστεθεί το Πρόγραμμα «Αλιεία, Υδατοκαλλιέργεια και Θάλασσα» (455 εκατ. ευρώ).
Υπενθυμίζεται πως βάσει κανονιστικού πλαισίου, η επίσημη υποβολή των νέων Προγραμμάτων (Περιφερειακά και Τομεακά) πρέπει να γίνει από το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων έως τις 12 Οκτωβρίου, μέσω της πλατφόρμας SFC2021 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Περιφερειακά
Τα ΠΕΠ, των 8,1 δισ. ευρώ, έχουν τους εξής πέντε στρατηγικούς στόχους: 1. Ενίσχυση και διαφοροποίηση της περιφερειακής οικονομίας, μέσω της αξιοποίησης της έρευνας και της καινοτομίας. 2. Ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και του ανθρώπινου δυναμικού. 3. Προώθηση της αειφορίας, της ορθολογικής και αποδοτικής διαχείρισης των φυσικών πόρων – Αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. 4. Ενίσχυση της κινητικότητας. 5. Στήριξη της βιώσιμης και ολοκληρωμένης χωρικής ανάπτυξης.
Τομεακά Προγράμματα
Οι κύριοι στόχοι, ανά Τομεακό Πρόγραμμα, αφορούν στα παρακάτω:
* «Ανταγωνιστικότητα» (3,885 δισ. ευρώ): Το πρόγραμμα αποτελεί το εργαλείο υλοποίησης της στρατηγικής της Εξυπνης Εξειδίκευσης, που συνδέει την έρευνα και την καινοτομία με την επιχειρηματικότητα και την ενίσχυση των εθνικών και περιφερειακών πλεονεκτημάτων.
Για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της ελληνικής οικονομίας κατά την προγραμματική περίοδο 2021-2027, θα χρειαστούν ολοκληρωμένες πρωτοβουλίες στήριξης προκειμένου να καλυφθεί όλο το εύρος των αναγκών των επιχειρήσεων σε επίπεδο πληροφόρησης, ενίσχυσης συνεργασιών, ανάπτυξης νέων επιχειρηματικών προτύπων και εύρεσης τεχνολογικών, ανθρώπινων και επενδυτικών πόρων.
Σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα στόχος του προγράμματος είναι η μετατροπή των ελληνικών επιχειρήσεων από εσωστρεφείς σε εξωστρεφείς.
* «Ανθρώπινο Δυναμικό και Κοινωνική Συνοχή» (4,162 δισ. ευρώ): Το πρόγραμμα στοχεύει στη βελτίωση της πρόσβασης στην απασχόληση και στην ενίσχυση της απασχολησιμότητας του συνόλου του ανθρώπινου δυναμικού, με ιδιαίτερη έμφαση στους νέους έως 29 ετών εκτός Απασχόλησης, Εκπαίδευσης & Κατάρτισης (ΕΑΕΚ), στην προώθηση ίσης πρόσβασης σε ποιοτική και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευση, κατάρτιση και διά βίου μάθηση, στην αντιμετώπιση της υλικής στέρησης, στην εξασφάλιση ίσης πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας, στην προώθηση της κοινωνικής ένταξης.
* «Ψηφιακός Μετασχηματισμός» (943 εκατ. ευρώ): Βασικός στόχος του προγράμματος είναι η παροχή νέων και αναβαθμισμένων δημόσιων ψηφιακών υπηρεσιών και εφαρμογών προς τις επιχειρήσεις και τους πολίτες, με ταυτόχρονη διασφάλιση της ιδιωτικότητας και της προστασίας δεδομένων, καθώς και της προσβασιμότητας, τηρώντας την αρχή του καθολικού σχεδιασμού, στη διασφάλιση της διαλειτουργικότητας ψηφιακών συστημάτων και υπηρεσιών, στην ανάπτυξη ψηφιακών πλατφορμών για την υποστήριξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας, στην εξασφάλιση συνδεσιμότητας υπερυψηλής ταχύτητας και στην κάλυψη των αναγκών σε ψηφιακές δεξιότητες στο πλαίσιο της υποστήριξης του ψηφιακού μετασχηματισμού της χώρας, εστιάζοντας στην αξιοποίηση και ενσωμάτωση τεχνολογιών αιχμής.
* «Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή» (3,607 δισ. ευρώ): Το πρόγραμμα αποσκοπεί στην υλοποίηση της αναπτυξιακής στρατηγικής της χώρας στους θεματικούς τομείς: α) περιβάλλον και β) προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και ενέργεια.
* «Μεταφορές» (2,224 δισ. ευρώ): Το πρόγραμμα αποσκοπεί στην ασφαλή, ομαλή και οικονομικά αποτελεσματική λειτουργία των μεταφορών και στην ενίσχυση της ανάπτυξης προσβάσιμων, υψηλής ποιότητας, πολυτροπικών, ανθεκτικών στην κλιματική αλλαγή, έξυπνων και βιώσιμων υποδομών και συστημάτων μεταφορών.
* «Πολιτική Προστασία» (714 εκατ. ευρώ): Κύρια στρατηγική του προγράμματος είναι η δημιουργία ενός σύγχρονου και αποτελεσματικού μηχανισμού πολιτικής προστασίας που εστιάζει στην πρόληψη, στην ετοιμότητα ανταπόκρισης και επέμβασης με στόχο την προστασία της ζωής, της υγείας και της περιουσίας των πολιτών, του περιβάλλοντος, της πολιτιστικής κληρονομιάς, των υποδομών, των πλουτοπαραγωγικών πηγών, των υπηρεσιών ζωτικής σημασίας, των υλικών και άυλων αγαθών από φυσικές και τεχνολογικές καταστροφές και λοιπές απειλές συναφούς προέλευσης, που προκαλούν ή ενδέχεται να προκαλέσουν καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης.
* «Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση» (1,629 δισ. ευρώ): Το πρόγραμμα σε μια οικονομία κλιματικά ουδέτερη στη Δυτική Μακεδονία και στην ευρύτερη περιοχή της Μεγαλόπολης εστιάζει στην αναδιάρθρωση του παραγωγικού συστήματος, στην υποστήριξη του ανθρώπινου δυναμικού και των κοινοτήτων που πλήττονται από την απολιγνιτοποίηση, και στην άμβλυνση των αρνητικών συνεπειών στο περιβάλλον από την εξόρυξη και την παραγωγή ενέργειας από το λιγνίτη, την υγεία και την ασφάλεια, καθώς και την πρόληψη της δημιουργίας νέων παραγόντων ρύπανσης.
* «Τεχνική Βοήθεια και Υποστήριξη Δικαιούχων» (504 εκατ. ευρώ): Κεντρικός στρατηγικός στόχος του προγράμματος είναι η διαμόρφωση και συνεχής εξασφάλιση των κατάλληλων οργανωτικών και λειτουργικών συνθηκών που θα συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων πολιτικής του ΕΣΠΑ 2021-2027 και των επιμέρους προγραμμάτων.
* «Αλιεία, Υδατοκαλλιέργεια και Θάλασσα» (455 εκατ. ευρώ): Το πρόγραμμα έχει ως όραμα τη «Μετάβαση σε μια βιώσιμη, ανταγωνιστική, γαλάζια και παράλληλα φιλική προς το περιβάλλον οικονομία, με έμφαση στη λήψη αποφάσεων που βασίζεται στη γνώση, στην εισαγωγή καινοτομίας και στην αξιοποίηση της τεχνολογικής ανάπτυξης στους τομείς της αλιείας και των υδατοκαλλιεργειών, και στην ενδυνάμωση των τοπικών κοινωνιών ώστε να επωφελούνται από τις ευκαιρίες που προσφέρει η βιώσιμη γαλάζια οικονομία»
