Ο καθηγητής Κωνσταντίνος Φουντάς, ο νέος πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του CERN που θα αναλάβει επίσημα τα καθήκοντά του τον Ιανουάριο του 2025, μίλησε στην εκπομπή «Συνδέσεις» για τις προκλήσεις του CERN, του μεγαλύτερου Κέντρου Πυρηνικών δοκιμών, τη σημασία της φυσικής υψηλών ενεργειών, αλλά και τις δυνατότητες που προσφέρει.
«Αυτή τη στιγμή, το CERN αναβαθμίζει τον επιταχυντή του, ώστε η έντασή του να φτάσει επτά φορές περισσότερο, χωρίς να αυξηθεί η ενέργεια» τόνισε ο Έλληνας Επιστήμονας επισημαίνοντας ότι τα αποτελέσματα των ερευνών οδηγούν σε νέες τεχνολογίες και καινοτομίες.
«Αυτό που κάνει η φυσική υψηλών ενεργειών είναι να προσπαθεί να δει από τι φτιάχτηκε ο κόσμος, ποια σωματίδια είναι αυτά που έφτιαξαν τον κόσμο και πώς αλληλεπιδρούν μεταξύ τους», δήλωσε ο Κωνσταντίνος Φουντάς θέλοντας να απλοποιήσει το τι γίνεται στο κορυφαίο επιστημονικό κέντρο στο οποίο σύντομα θα προΐσταται. Mιλώντας στους δημοσιογράφους της εκπομπής, Κώστα Παπαχλιμίντζο και Χριστίνα Βίδου, εξήγησε ότι αυτή η διαδικασία επιτυγχάνεται κυρίως μέσω των επιταχυντών, ενώ σημείωσε πως υπάρχουν και πειράματα που δεν τους χρησιμοποιούν, αλλά οι επιταχυντές διευκολύνουν την έρευνα σε υψηλές ενέργειες και με μεγάλη ένταση. «Σημαίνει ότι μπορούμε να δούμε πράγματα που συμβαίνουν σπάνια», πρόσθεσε.
Μιλώντας για την προσωπική του πορεία, ο κ. Φουντάς και στο πώς έφτασε στη σημαντική διάκριση δήλωσε: «Με ενδιέφερε η φυσική από το γυμνάσιο. Σπούδασα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και στη συνέχεια έκανα το διδακτορικό μου στις ΗΠΑ και εργάστηκα στη Γερμανία». Σημείωσε παράλληλα πως η καταγωγή του από ένα περιφερειακό πανεπιστήμιο, όπως τα Ιωάννινα, δεν αποτέλεσε εμπόδιο για την καριέρα του. «Στο εξωτερικό δεν ενδιαφέρονται αν είσαι από την Αθήνα ή τα Ιωάννινα. Το σημαντικό είναι η δουλειά σου», είπε χαρακτηριστικά.
Η ανάδειξή του ως πρόεδρος του Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire, όπως είναι η πλήρης ονομασία του ερευνητικού κέντρου, ήταν αποτέλεσμα επιλογής από την επιστημονική κοινότητα και τις χώρες μέλη του οργανισμού. «Η κάθε χώρα έχει έναν επιστημονικό εκπρόσωπο, και για την Ελλάδα είμαι εγώ», εξήγησε, ενώ πρόσθεσε ότι συμμετέχει σε πολλές επιτροπές που διαμορφώνουν την πορεία του CERN.
Αναφερόμενος στη μελλοντική πορεία του CERN, που πριν λίγα χρόνια είχε κάνει το «πείραμα του αιώνα» ο κ. Φουντάς τόνισε: «Αυτή τη στιγμή, το CERN αναβαθμίζει τον επιταχυντή του, ώστε η έντασή του να φτάσει επτά φορές περισσότερο, χωρίς να αυξηθεί η ενέργεια». Όπως σημείωσε, το τρέχον πρόγραμμα αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2041. Παράλληλα, γίνεται συζήτηση για την επόμενη πρόκληση, που αφορά έναν νέο επιταχυντή, τον λεγόμενο “High Fidelity”, με περιφέρεια περίπου 90 χιλιομέτρων, δηλαδή σχεδόν τριπλάσια από τον τρέχοντα. Το CERN δεν έχει ακόμα αποφασίσει αν θα προχωρήσει με αυτό το έργο, καθώς κάποιες χώρες, όπως η Γερμανία, θεωρούν ότι είναι ακριβό, με κόστος περίπου 15 δισεκατομμύρια ευρώ», επισήμανε.
Αναφερόμενος στον ανταγωνισμό, ο Κωνσταντίνος Φούντας ανέφερε: «Αυτή τη στιγμή το CERN είναι σε συναγωνισμό με την Κίνα, η οποία κατασκευάζει έναν αντίστοιχο επιταχυντή». Παράλληλα, υπογράμμισε τη σημασία του CERN όχι μόνο για την ανακάλυψη νέων σωματιδίων, όπως το σωματίδιο Χιγκς, αλλά και για τη λειτουργία του ως «μαγνήτης για ανθρώπους που έχουν αριστεία και φιλοδοξία». Σημαντική είναι επίσης η αλληλεπίδραση του κέντρου με τη βιομηχανία, καθώς οι έρευνες οδηγούν σε νέες τεχνολογίες και καινοτομίες.
Τέλος, μιλώντας για την επιστημονική και ερευνητική κοινότητα της Ελλάδας, ο κ. Φουντάς σημείωσε ότι «έχουμε επενδύσει πολλά στην έρευνα και την καινοτομία, και είμαστε σημαντικοί παίκτες». Στάθηκε ιδιαίτερα στη νέα γενιά επιστημόνων, επισημαίνοντας την ανάγκη για υποτροφίες και στήριξη, ώστε να παραμείνουν στην Ελλάδα. «Η νέα γενιά θέλει να μείνει, απλά δεν έχει να κάνει κάτι εδώ. Πρέπει να δοθούν ερεθίσματα, όπως υποτροφίες και στήριξη για startups», τόνισε. Ερωτώμενος για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, δήλωσε πως «δεν νομίζω ότι αποτελούν απειλή για τη δημόσια εκπαίδευση. Αντίθετα, θεωρώ ότι ενισχύουν τον συναγωνισμό, κάτι που είναι θετικό».
Ο κ. Φουντάς θα αναλάβει επίσημα τα καθήκοντά του ως πρόεδρος του CERN την 1η Ιανουαρίου, με θητεία τριών ετών. «Έχουμε μπροστά μας μια συναρπαστική περίοδο και πολλές προκλήσεις», κατέληξε.
