Σε δημόσια διαβούλευση από σήμερα, το νομοσχέδιο για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής το οποίο μεταξύ των άλλων καθιερώνει ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα για τους ελεύθερους επαγγελματίες το οποίο προσδιορίζεται στο ύψος του εισοδήματος του μισθωτού που πληρώνεται με τον κατώτατο μισθό. Σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκο Παπαθανάση, ενδέχεται να υπάρξουν αλλαγές σε σημεία, κατά τη συζήτηση στη Βουλή που διαρκεί ως τις 27 Νοεμβρίου. Τα νέα δεδομένα αφορούν 735.000 ελεύθερους επαγγελματίες και ατομικές επιχειρήσεις από την 1η ιΙνουαρίου του 2024, αλλά και συναλλαγές με μετρητά, Αirbnb και ελέγχους.
«Aπαλλαγή ή κούρεμα του τέλους επιτηδεύματος»
Καθιερώνεται το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα αλλά και η μείωση έως 50% του τέλους επιτηδεύματος. Το τέλος επιτηδεύματος, 650 ευρώ το λιγότερο, μειώνεται από το 2024 κατά 50% για όσους είναι πάνω από το τεκμήριο και κατά 25% που είναι κάτω από το τεκμήριο (10.920 ευρώ), όπως είχε δηλώσει και ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης.
Παράδειγμα:
Αν το 2024 φορολογηθούν για τεκμαρτό εισόδημα 10.920 ευρώ, θα πληρώσουν 1.427 ευρώ φόρο (δηλαδή 1.102 ευρώ φόρο εισοδήματος και 325 ευρώ για τέλος επιτηδεύματος). Η επιβάρυνση δεν ξεπερνά τα 147 ευρώ.
Το εγχείρημα στηρίζεται στο νέο σύστημα «ελάχιστης αμοιβής» που μπορεί να αμφισβητηθεί από τον φορολογούμενο εφόσον μπορεί να αποδείξει με βάση πραγματικά στοιχεία (λόγοι ανωτέρας βίας, στρατιωτική θητεία, νοσηλεία, κ.λπ.) ότι τα κέρδη του ήταν λιγότερα.
Για λόγους φορολογικής δικαιοσύνης προβλέπεται μείωση της ελάχιστης αμοιβής σε αρκετές περιπτώσεις.
- Για παράδειγμα στους ελεύθερους επαγγελματίες με αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80% (μείωση 50%)
- και σε εκείνους που ασκούν δραστηριότητα και έχουν την κύρια κατοικία τους σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά κάτω από 3.100 κατοίκους (επίσης μείωση 50%).
- Τονίζεται ότι σε επαγγελματίες με νεοσύστατη επιχειρηματική δραστηριότητα παρέχεται πλήρης απαλλαγή από το νέο σύστημα για τα τρία πρώτα χρόνια, μείωση κατά 67% τον τέταρτο και 33% τον πέμπτο.
Tο νομοσχέδιο προβλέπει αύξηση του τεκμηρίου της ελάχιστης αμοιβής σε συνάρτηση με τον τζίρο, τον αριθμό των υπαλλήλων και την παλαιότητα της δραστηριότητας.
Αν έκαναν πρώτη έναρξη αργότερα, για τα πρώτα πέντε χρόνια θα είναι μικρότερο ή μηδενικό, ενώ αν έχουν από επτά και πάνω (έναρξη πριν από το 2016) αυξάνεται σε 12.012-14.196 ευρώ τον χρόνο. Το ποσό αυτό μπορεί να αυξομειώνεται ανάλογα με οικονομικά ή κοινωνικά κριτήρια, αλλά όχι πάνω από 50.000 ευρώ.
Πότε το ελάχιστο ετήσιο κέρδος μπορεί να αμφισβητηθεί από τον φορολογούμενο
Εφόσον αποδεικνύεται από τον υπόχρεο με βάση πραγματικά περιστατικά ή στοιχεία ότι:
- υπηρετούν τη στρατιωτική θητεία τους στις Ένοπλες Δυνάμεις,
- είναι φυλακισμένοι,
- νοσηλεύονται σε νοσοκομείο ή κλινική,
- βρίσκονται σε αδυναμία άσκησης δραστηριότητας λόγω εγκυμοσύνης ή λοχείας με βάση την εργατική νομοθεσία,
- έχουν αποδεδειγμένα πληγεί από εκτεταμένες φυσικές καταστροφές που κατέστησαν αδύνατη, συνολικά ή μερικά, την άσκηση της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής τους δραστηριότητας,
- τελούν υπό ανάκληση της άδειας λειτουργίας της ατομικής τους επιχείρησης ή της άδειας άσκησης επαγγέλματός τους,
- τελούν υπό απαγόρευση λειτουργίας του καταστήματος ή άλλου χώρου άσκησης της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής τους δραστηριότητας σε εφαρμογή απόφασης δημόσιας αρχής για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας ή άλλου λόγου που υπαγορεύει το δημόσιο συμφέρον,
- προσκομίζουν στοιχεία από τα οποία αποδεικνύεται ότι για λόγους ανωτέρας βίας δεν ασκούσαν επιχειρηματική δραστηριότητα για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Οι πιθανές αλλαγές στο πλαίσιο της διαβούλευσης – Ποιοι εξαιρούνται από το τεκμαρτό εισόδημα
Σύμφωνα με πληροφορίες, μετά τη διαβούλευση και πριν κατατεθούν οι τελικές διατάξεις στη Βουλή δεν αποκλείονται αλλαγές που να οδηγούν:
- Σε διεύρυνση των περιπτώσεων για τις οποίες το τεκμαρτό εισόδημα θα είναι μαχητό, πέραν της στρατιωτικής θητείας, της νοσηλείας και των φυσικών καταστροφών.
- Στην αντιμετώπιση ειδικών περιπτώσεων, όπως για παράδειγμα συνταξιούχων οι οποίοι συνεχίζουν να εργάζονται ή όσων βρίσκονται κοντά στο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης.
- Στη διεύρυνση των παραμέτρων που θα καθορίζουν τη λεγόμενη ελάχιστη αμοιβή, ή το τεκμαρτά ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα. Με βάση τα όσα είναι μέχρι σήμερα γνωστά, θα αθροίζονται στο ελάχιστο ποσό τυχόν εισοδήματα από μισθούς. Εξετάζεται να αθροίζονται και τα εισοδήματα από τόκους, μερίσματα και ενοίκια.
- Σε αλλαγές στους συντελεστές προσαύξησης του ελάχιστου εισοδήματος με βάση τα χρόνια δραστηριότητας, το κόστος μισθοδοσίας και το τζίρο.
Όπως έχει διευκρινιστεί από στελέχη του υπουργείου Οικονομικών:
- Στην περίπτωση ζευγαριών που είναι και οι δυο ελεύθεροι επαγγελματίες το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα θα υπολογίζεται χωριστά για τον καθένα και σε καμία περίπτωση το εισόδημα του ενός δεν θα καλύπτει το εισόδημα του άλλου εάν είναι μικρότερο του ελάχιστου εισοδήματος καθώς δεν πρόκειται για τεκμήρια διαβίωσης αλλά και για τεκμαρτό εισόδημα.
- Εξαιρούνται από το τεκμαρτό εισόδημα όσοι αμείβονται με «μπλοκάκι» και οι αγρότες.
- Το νέο πλαίσιο φορολόγησης θα εφαρμοστεί και για όσους αποκτούν εισοδήματα από 3 ή περισσότερα ακίνητα τύπου Airbnb καθώς θεωρούνται επιτηδευματίες και θα πρέπει να κάνουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Προσαυξήσεις με βάση τις τριετίες
Στο προτεινόμενο σύστημα υπάρχουν και προσαυξήσεις, με βάση τριετίες και σε συνάρτηση με τις αμοιβές του απασχολούμενου προσωπικού αλλά και του μέσου τζίρου στον ΚΑΔ του κλάδου. Συγκεκριμένα:
- Tο ελάχιστο αποδεκτό όριο ετήσιου φορολογητέου εισοδήματος για κάθε αυτοαπασχολούμενο που έχει συμπληρώσει 6 έτη άσκησης του επαγγέλματός του δεν μπορεί να είναι κατώτερο από 10.920 ευρώ.
Για όσους ασκούν το επάγγελμα για περισσότερα από 6 και μέχρι 9 έτη, το ελάχιστο εισόδημα προσαυξάνεται κατά 10% και ανέρχεται σε 12.012 ευρώ.
Για όσους ασκούν το επάγγελμα για περισσότερα από 9 και μέχρι 12 έτη, η ελάχιστη αμοιβή προσαυξάνεται κατά 20% και διαμορφώνεται στις 13.104 ευρώ και για όσους ασκούν το επάγγελμα για περισσότερα από 12 έτη το ελάχιστο εισόδημα προσαυξάνεται κατά 30% και θα διαμορφώνεται στις 14.196 ευρώ. - Σε περίπτωση που ο αυτοαπασχολούμενος έχει υπαλλήλους η ελάχιστη αμοιβή προσαυξάνεται
α) Κατά το 10% του ετήσιου κόστους μισθοδοσίας του προσωπικού της επιχείρησης, με ανώτατο όριο προσαύξησης τις 15.000 ευρώ
β) Κατά 35% έως 100%, όταν ο ετήσιος τζίρος του αυτοαπασχολουμένου είναι σημαντικά μεγαλύτερος από τον μέσο όρο του ετήσιου τζίρου του Κωδικού Αριθμού Δραστηριότητας (ΚΑΔ). - Το ανώτατο όριο στο οποίο θα μπορεί να φθάσει το ελάχιστο εισόδημα είναι 50.000 ευρώ.
Ο εκσυγχρονισμός του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας
O εντοπισμός και η καταγραφή του πραγματικού τζίρου επιχειρήσεων και επαγγελματιών, η υποχρεωτικότητα ηλεκτρονικών πληρωμών, η επανεξέταση των προστίμων και οι διασταυρώσεις σε συνδυασμό με την εφαρμογή έμμεσων τεχνικών ελέγχου, είναι τα πεδία τα οποία θα αποτελέσουν τους βασικούς άξονες του νομοσχεδίου.
Ένα από τα «κλειδιά» είναι η υποχρεωτική εγκατάσταση POS σε όλες τις δραστηριότητες που σήμερα εξαιρούνται, και η υποχρεωτική διασύνδεση τους με τις ταμειακές μηχανές και το Taxis.
Όσον αφορά στην υποχρεωτικότητα ηλεκτρονικών πληρωμών, θα αποτελούν προαπαιτούμενο για την έκπτωση των δαπανών των αυτοαπασχολούμενων.
Στο μέτωπο των προστίμων για τυπικές και ουσιαστικές παραβάσεις, όπου κριθεί αναγκαίο, οι «καμπάνες» θα γίνουν πιο ηχηρές, έτσι ώστε να λειτουργούν αποτρεπτικά, ειδικά σε περιπτώσεις υποτροπής.
Με τις διασταυρώσεις και την εφαρμογή έμμεσων τεχνικών ελέγχου, προφανής στόχος είναι να εντοπιστούν κατ’ αρχάς οι αναντιστοιχίες εσόδων – εξόδων, δηλούμενων εισοδημάτων – δαπανών διαβίωσης – περιουσιακών στοιχείων.
Το πρώτο κύμα διασταυρώσεων σε χιλιάδες επαγγελματίες με δηλωθέν εισόδημα μικρότερο των 10.000 ευρώ, θα έχει ολοκληρωθεί μέσα στο μήνα.
