Με το χαρακτήρα του επείγοντος έχει ξεκινήσει μια έντονη συζήτηση γύρω από το σύστημα συντάξεων της Γερμανίας, καθώς το πολιτικό σύστημα και οι ειδικοί εκφράζουν αυξανόμενες ανησυχίες για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά του.
Οι πρόσφατες συζητήσεις ανέδειξαν τον αντίκτυπο των δημογραφικών αλλαγών στα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης της χώρας, προκαλώντας εκκλήσεις για βαθιές μεταρρυθμίσεις προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι αυξανόμενες οικονομικές πιέσεις.
Κάτι σαν την… αποτυχημένη μεταρρύθμιση Γιαννίτση στην Ελλάδα, που όλοι γνωρίζουμε που οδήγησε.
Η Γερμανία αντιμετωπίζει σήμερα το πρόβλημα της γήρανσης του πληθυσμού, με τον αριθμό των συνταξιούχων να αυξάνεται σταθερά, ενώ το εργατικό δυναμικό που στηρίζει το σύστημα συνεχίζει να μειώνεται.
Αυτή η δημογραφική τάση αναμένεται να ασκήσει σημαντική πίεση στη δομή της απονομής συντάξεων της χώρας, καθώς η αναλογία συνεισφερόντων προς δικαιούχους θα επιδεινόνεται τα επόμενα χρόνια.
Οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι, εκτός αν εφαρμοστούν ουσιαστικές αλλαγές, το χρηματοδοτικό κενό στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης θα διευρυνθεί, απειλώντας ενδεχομένως τη σταθερότητά του.
Το κρυφό «κρυφό διαρθρωτικό ζήτημα»
Οι αναλυτές έχουν παρομοιάσει την κατάσταση με ένα «κρυφό διαρθρωτικό ζήτημα», το οποίο μπορεί να μην είναι άμεσα ορατό, αλλά θα μπορούσε να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες αν μείνει χωρίς αντιμετώπιση.
Η σταδιακή διάβρωση της οικονομικής βάσης που στηρίζει τις συντάξεις και άλλα κοινωνικά επιδόματα έχει γίνει θέμα δημόσιας συζήτησης, με διάφορα πολιτικά κόμματα να προτείνουν διαφορετικές λύσεις.
Σε πρόσφατες πολιτικές συζητήσεις, οι κυβερνητικοί ηγέτες έχουν τεθεί υπό έλεγχο για τη μη λήψη αποφασιστικών μέτρων για την αντιμετώπιση της αναμενόμενης αύξησης του κόστους των συντάξεων.
Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι τα προηγούμενα μέτρα δεν έχουν αντιμετωπίσει επαρκώς τις ρίζες του προβλήματος, όπως είναι η μειωμένη γεννητικότητα και η αύξηση του προσδόκιμου ζωής.
Χωρίς στρατηγική προσέγγιση, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι οι οικονομικές προκλήσεις θα μπορούσαν να ενταθούν, ασκώντας περαιτέρω πίεση στα δημόσια οικονομικά και στις μελλοντικές γενιές.
Οι προτάσεις για μεταρρύθμιση του συστήματος συντάξεων περιλαμβάνουν την αύξηση του ηλικιακού ορίου συνταξιοδότησης, την τροποποίηση των ποσοστών εισφορών και την εισαγωγή επιπλέον κινήτρων για ιδιωτικές αποταμιεύσεις.
Ωστόσο, αυτές οι επιλογές συχνά αντιμετωπίζουν αντίσταση λόγω ανησυχιών σχετικά με την κοινωνική δικαιοσύνη, τον οικονομικό αντίκτυπο και την πολιτική δυνατότητα να εφαρμοσθούν οι μεταρρυθμίσεις.
Η συζήτηση επεκτείνεται επίσης στις ευρύτερες συνέπειες για την οικονομία της Γερμανίας. Ένα ισχυρό και αξιόπιστο συνατξοδοτικό σύστημα θεωρείται απαραίτητο για τη κοινωνική συνοχή και τη σταθερότητα της οικονομίας.
Οποιαδήποτε σημαντική διαταραχή θα μπορούσε να επηρεάσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών, τη συμπεριφορά αποταμίευσης και τις μακροπρόθεσμες επενδυτικές αποφάσεις.
Η πολιτική τάξη καλείται, επομένως, να δώσει προτεραιότητα σε μεταρρυθμίσεις που εξασφαλίζουν τόσο την οικονομική «υγεία» του συστήματος συντάξεων όσο και την οικονομική ανάπτυξη.
Καθώς η Γερμανία προετοιμάζεται να αντιμετωπίσει αυτές τις δημογραφικές και οικονομικές προκλήσεις, η έμφαση παραμένει στην εύρεση βιώσιμων λύσεων που θα ισορροπούν τα συμφέροντα όλων των γενεών
. Οι προσεχείς μήνες αναμένεται να φέρουν συνεχιζόμενες συζητήσεις και ενδεχόμενες πολιτικές πρωτοβουλίες με στόχο την προστασία της βάσης του κοινωνικού ασφαλιστικού δικτύου της χώρας.
Τι αποκαλύπτουν οι αριθμοί
Το ένα τρίτο όλων των φορολογικών εσόδων στον επόμενο ομοσπονδιακό προϋπολογισμό της Γερμανίας θα διατεθεί για την ασφάλιση συντάξεων
Σύμφωνα με μελέτη του ifo Institute, η οποία εξετάζει το κυβερνητικό σχέδιο για τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό του 2026, το 33,3% των φορολογικών εσόδων θα δαπανηθεί για την ασφάλιση συντάξεων.
Στο σύνολο, προϋπολογίζονται 127,8 δισεκατομμύρια ευρώ για ομοσπονδιακές επιχορηγήσεις για την υποχρεωτική συνταξιοδοτική ασφάλιση.
«Χωρίς δομικές μεταρρυθμίσεις, η γερμανική κυβέρνηση θα παρέχει μόνιμα περισσότερα χρήματα για το συνταξιοδοτικό σύστημα.
Αυτό περιορίζει το περιθώριο για μελλοντικά προσανατολισμένες δαπάνες στον κανονικό προϋπολογισμό», δηλώνει η ερευνήτρια του ifo, Emilie Höslinger.
Συνολικά, οι καταβολές για συντάξεις (κοινωνικές μεταβιβάσεις στην τεχνική ορολογία) αντιστοιχούν σε λίγο κάτω από το ένα τέταρτο του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού.
Δομικά, τα περισσότερα κονδύλια κατανέμονται στο Ομοσπονδιακό Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, το οποίο είναι επίσης υπεύθυνο για τις πληρωμές των συντάξεων.
Πριν από την πανδημία, ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης των δαπανών για το υπουργείο αυτό κυμαινόταν κατά μέσο όρο στο 1,37% (προσαρμοσμένο για τον πληθωρισμό) μεταξύ 2016 και 2019. Μεταξύ 2024 και 2026, ο ρυθμός φτάνει στο 2,27%.
Η αναγκαστική υπερχρέωση
Το μερίδιο του χρέους στα συνολικά έσοδα του βασικού προϋπολογισμού αυξάνεται περίπου στο 19%, με αποτέλεσμα το μερίδιο των φόρων να φτάνει περίπου το 74%. Πριν από την πανδημία του κορωνοϊού, το μερίδιο αυτό κυμαινόταν μεταξύ 90% και 93%.
Με άλλα λόγια, το μερίδιο των φορολογικών εσόδων είναι σήμερα σχεδόν 20 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερο από το επίπεδο προ της κρίσης.
«Το νέο χρέος θα μεταφέρει τα μη επιλυμένα χρηματοδοτικά προβλήματα κυρίως στο μέλλον. Ταυτόχρονα, το αυξημένο επίπεδο χρέους επιβαρύνει τις μελλοντικές γενιές με πληρωμές αποπληρωμής και τόκους», τονίζει η Höslinger.
Η μελέτη εξετάζει τον βασικό προϋπολογισμό της γερμανικής κυβέρνησης.
Το σχέδιο προϋπολογισμού της γερμανικής κυβέρνησης για το 2026 περιλάμβανε συνολικά 520,5 δισεκατομμύρια ευρώ για τον βασικό προϋπολογισμό, καθώς και δαπάνες ύψους 119,96 δισεκατομμυρίων ευρώ για διάφορα ειδικά ταμεία.
Η «συνετή» Γερμανία μάλλον θα πρέπει να ακούσει τα μαθήματα δημοσιονομικής πειθαρχίας που παρέδιδε ο Wolfgang Schäuble στη Ελλάδα κατά την περίοδο της χρήσης χρέους και να… προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις.
bankingnews.gr
