Το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε συνταγματικό τον νόμος 5094/24 που φέρει την υπογραφή του υπουργού Κυριάκου Πιερρακάκη για τα μη κρατικά πανεπιστήμια. Η απόφαση του ΣτΕ απορρίπτει τις αιτήσεις ακυρώσεως που είχαν καταθέσει η ΠΟΣΔΕΠ, επτά πανεπιστημιακοί και ο πρώην υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Κατρούγκαλος.
Ο Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας εξέδωσε ανακοίνωση σχετικά με το αποτέλεσμα των διασκέψεων που πραγματοποιήθηκαν στις 11 Απριλίου 2025 στην Ολομέλεια. Οι υποθέσεις αφορούσαν την εγκατάσταση και λειτουργία στην Ελλάδα Παραρτημάτων και Νομικών Προσώπων Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΝΠΠΕ).
Σύμφωνα με το άρθρο 34 παρ. 8 του π.δ. 18/1989, όπως προστέθηκε με το άρθρο 25 του ν. 4786/2021, η Ολομέλεια του ΣτΕ συνήλθε σε διασκέψεις στις 2.6.2025 και 13.6.2025 για υποθέσεις σχετικές με τα μη κρατικά πανεπιστήμια.
Τα βασικά σημεία της απόφασης για τον νόμο Πιερρακάκη
Το Δικαστήριο έκρινε ότι οι διατάξεις των παραγράφων 5 και 8 του άρθρου 16 του Συντάγματος ερμηνεύονται σε αρμονία με το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η απόφαση τονίζει ότι σκοπός των διατάξεων είναι η παροχή υψηλού επιπέδου ανώτατης εκπαίδευσης, σε συνδυασμό με την κατοχύρωση της ελευθερίας της εκπαίδευσης και της ακαδημαϊκής ελευθερίας.
Το ΣτΕ αναφέρει ότι οι συνταγματικές διατάξεις ερμηνεύονται ενόψει των νεότερων νομοθετικών και νομολογιακών δεδομένων του ευρωπαϊκού δικαίου που αφορούν:
• Την παροχή ανώτατης εκπαίδευσης (άρθρο 165 ΣΛΕΕ)
• Την ελευθερία εγκατάστασης (άρθρο 49 ΣΛΕΕ)
• Το θεμελιώδες δικαίωμα ίδρυσης εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με σεβασμό των δημοκρατικών αρχών
Απόρριψη των αιτήσεων ακυρώσεως
Κατά πλειοψηφία απορρίφθηκαν τρεις αιτήσεις ακυρώσεως που είχαν ασκηθεί από Καθηγητές ΑΕΙ και την ΠΟΣΔΕΠ. Το Δικαστήριο έκρινε ότι δεν αποκλείεται κατά το Σύνταγμα η ίδρυση και λειτουργία παραρτημάτων αλλοδαπών πανεπιστημίων από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή από χώρα συμβεβλημένη στην GATS.
Επιπλέον, το σύστημα του νόμου Πιερρακάκη, όσον αφορά τους όρους αδειοδότησης και λειτουργίας, δεν εισάγει υπέρμετρους περιορισμούς στην ελευθερία εγκατάστασης σύμφωνα με το άρθρο 49 ΣΛΕΕ. Για αυτό τον λόγο απορρίφθηκε κατά πλειοψηφία και η αίτηση ακυρώσεως των κολλεγίων.
Η απόφαση του ΣτΕ για τον νόμος των μη κρατικών πανεπιστημίων διασφαλίζει υψηλό επίπεδο σπουδών και προστατεύει την ακαδημαϊκή ελευθερία, όπως προβλέπει ο ειδικός νόμος.
