Σημαντικά ευρήματα που αφορούν την τραγωδία των Τεμπών περιλαμβάνονται σε έκθεση του Γενικού Χημείου του Κράτους, που η παράδοσή της στη Δικαιοσύνη συνέπεσε με την ολοκλήρωση της ανακριτικής διαδικασίας.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα larissanet.gr, η έκθεση του Γενικού Χημείου του Κράτους αναφέρει ότι σε 12 από τα 28 δείγματα που συνολικά ελήφθησαν από διάφορα συντρίμμια των αμαξοστοιχιών στο Κουλούρι, εντοπίστηκαν ίχνη ξυλολίου – και άλλοι αρωματικοί υδρογονάνθρακες- με το ΓΧΚ στις σημειώσεις του να αναφέρει για κάθε δείγμα ξυλολίου μεταξύ άλλων πως υφίσταται συνήθως ως οργανικός διαλύτης και αποτελεί παραπροϊόν καύσης των πολυεστερικών ρητινών και ως ενδιάμεσο προϊόν για την παραγωγή χρωστικών.
Σημειώνεται ότι δεν είναι η πρώτη φορά που το Γενικό Χημείο του Κράτους ανιχνεύει τη συγκεκριμένη ουσία σε δείγματα που εξέτασε στο πλαίσιο των ερευνών για τη σιδηροδρομική τραγωδία.
Συγκεκριμένα, αυτή τη φορά το Γενικό Χημείο του Κράτους εκλήθη με το κλιμάκιο της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού (ΔΑΕΕ) της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας από τον εφέτη ειδικό ανακριτή Σωτήρη Μπακαΐμη, προκειμένου να μεταβεί τον περασμένο Μάρτιο – όπως και έγινε – στο Κουλούρι, για να προχωρήσει σε δειγματοληψία και στη συνέχεια να συντάξει έκθεση με τα ευρήματα. Στο πλαίσιο των ερευνών το Γενικό Χημείο του Κράτους εξέτασε από το Κουλούρι 28 δείγματα, από σημεία της πρώτης και της δεύτερης ηλεκτράμαξας της εμπορικής αμαξοστοιχίας, αλλά και από το κυλικείο της επιβατικής αμαξοστοιχίας, καθ’ υπόδειξη της ΔΑΕΕ.
Η έκθεση αυτοψίας της ΔΑΕΕ
Πέντε μήνες μετά, όπως λένε πηγές που έχουν γνώση της δικογραφίας, σύμφωνα με την εφημερίδα “Τα ΝΕΑ”, η έκθεση αυτοψίας της ΔΑΕΕ παραδόθηκε στον δικαστικό λειτουργό στις 28 Αυγούστου, ενώ μία ημέρα αργότερα, στις 29 Αυγούστου, παραδόθηκε και η έκθεση του Γενικού Χημείου του Κράτους. Η διαβίβαση της επίμαχης έκθεσης συνέπεσε με την ημέρα που ο ανακριτής περαίωσε τη δικογραφία σηματοδοτώντας το τέλος του κύκλου των ανακρίσεων.
Όπως εκτιμούν οι ίδιες πηγές η ΔΑΕΕ πιθανόν δεν γνώριζε το περιεχόμενο της έκθεσης του Γενικού Χημείου του Κράτους.
Έπειτα από αυτή την εξέλιξη το ερώτημα είναι αν θα χρειαστεί να γίνουν και ποιες άλλες ενέργειες από την πλευρά της Δικαιοσύνης στο παρόν δικονομικό στάδιο ή αν όλα αυτά τα στοιχεία αξιολογηθούν και μπουν στον ζυγό της Θέμιδας κατά τη διάρκεια της δίκης που θα ακολουθήσει.
Είχε εντοπιστεί και παλαιότερα ξυλόλιο
Όπως είχε αποκαλύψει το enikos.gr, το Γενικό Χημείο του Κράτους είχε εντοπίσει την ουσία αυτή και σε παλαιότερες δειγματοληψίες όπως τον Μάρτιο, τον Απρίλιο και τον Μάιο του 2023, από δείγματα που συνέλεξε τόσο από τον χώρο του δυστυχήματος όσο και από το ιδιωτικό οικόπεδο στο οποίο είχαν μεταφερθεί τα χώματα από τον τόπο του δυστυχήματος. Μάλιστα, σχετική αναφορά κάνει στην πραγματογνωμοσύνη του και ο καθηγητής του ΕΜΠ Δημήτρης Καρώνης, το πόρισμα του οποίου περιλαμβάνεται στο σώμα της δικογραφίας.
Το Γενικό Χημείο σχετικά με την ουσία ξυλόλιο αναφέρει ότι «αυτή συνήθως υφίσταται ως μείγμα διαφόρων ισομερών και χρησιμοποιείται ως οργανικός διαλύτης. Επίσης χρησιμοποιείται, μεταξύ άλλων, στην παραγωγή τερεφθαλικού οξέος και των πολυεστερικών ρητινών, ενώ αποτελεί και παραπροϊόν της καύσης των πολυεστερικών ρητινών».
Τα ερωτήματα του ανακριτή στον Δημήτρη Καρώνη
Σημειώνεται ότι τα ευρήματα από τις αναλύσεις του ΓΧΚ αποτέλεσαν αντικείμενο των ερωτημάτων που είχε θέσει ο εφέτης ανακριτής τον Μάρτιο του 2024 στον καθηγητή χημικό-μηχανικό του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Δημήτρη Καρώνη στο πλαίσιο της δικαστικής πραγματογνωμοσύνης που θα προετοίμαζε ο τελευταίος.
Στην πραγματογνωμοσύνη του που παραδόθηκε στον εφέτη ανακριτή τον Μάιο του 2025 ανέφερε αρχικά πως «Έγινε προσπάθεια σχολιασμού των αποτελεσμάτων του ΓΧΚ σε σχέση με ευρήματα από τη βιβλιογραφία , όσο αυτό ήταν εφικτό…είναι τρομερά δύσκολο να βρεθούν βιβλιογραφικά δεδομένα που να έχουν άμεση συσχέτιση με τις συνθήκες που επικράτησαν στο τραγικό συμβάν, επομένως σε αρκετές περιπτώσεις μπορούν να θεωρηθούν ως ένδειξη και τίποτε περισσότερο» και στη συνέχεια προχωρούσε σε σχολιασμό των ευρημάτων του ΓΧΚ.
Ακολούθως ο κ. Καρώνης απαντά στα έξι ερωτήματα που θέτει ο ανακριτής με τα τέσσερα εξ αυτών να αφορούν τις αναλύσεις του ΓΧΚ.
Στην πρώτη ερώτηση: «Δικαιολογούνται τα ευρήματα των αναλύσεων του ΓΧΚ από την ίδια τη σύσταση των υλικών των δειγμάτων που αναλύθηκαν;» ο κ. Καρώνης αναφέρει πως υπάρχει δυσκολία να υπάρξει μια σαφής απάντηση στο ερώτημα καθώς δεν υπάρχει διεθνή βιβλιογραφία για κάποια από τα δείγματα. «Για παράδειγμα, τα διμεθυλοσιλοξάνια μπορούν εύκολα να συσχετιστούν με το έλαιο σιλικόνης που διέρρευσε στο έδαφος μετά τη ρήξη του περιβλήματος των μετασχηματιστών λόγω της πρόσκρουσης. Αυτό το εύρημα, όμως, δεν σχετίζεται με τη φυσιολογική σύσταση ενός δείγματος πάνω στο οποίο βρέθηκε έλαιο σιλικόνης, είτε αυτό είναι χώμα, είτε ξύλο, είτε μέταλλο. Μονοαρωματικοί υδρογονάνθρακες βρέθηκαν σε δείγματα εδάφους και σε διάφορα αντικείμενα που αναλύθηκαν κατά τη διάρκεια της διερεύνησης. Μονοαρωματικοί υδρογονάνθρακες μπορεί να σχηματιστούν κατά τη διάρκεια της καύσης και να βρεθούν στο έδαφος, αλλά μπορεί επίσης να προέρχονται και από βιολογική δραστηριότητα. Σε δείγματα ξύλου ανιχνεύθηκαν ενώσεις που αποτελούν φυσικά συστατικά του ξύλου, αλλά και ενώσεις που χαρακτηρίζονται ως ρυπαντές (π.χ. μονοαρωματικοί υδρογονάνθρακες σε κάποιες περιπτώσεις)» αναφέρει ο κ. Καρώνης.
Στην ερώτηση «αν δικαιολογούνται τα ευρήματα των αναλύσεων του ΓΧΚ από τα φορολογικά και λοιπά στοιχεία-έγγραφα φόρτωσης της εμπορικής αμαξοστοιχίας» απαντά πως: «λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω και κυρίως το γεγονός ότι πλην ενός όλα τα εμπορευματοκιβώτια βρέθηκαν σφραγισμένα και επίσης κανένα από τα εμπορευματοκιβώτια δεν έχει ίχνη φωτιάς, τα αποτελέσματα των αναλύσεων του ΓΧΚ δεν μπορούν να συσχετιστούν με το περιεχόμενο της εμπορικής αμαξοστοιχίας». Να σημειωθεί πως τα εμπορευματοκιβώτια αποσφραγίστηκαν παρουσία Αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας και όπως αναφέρεται στην σχετική έκθεση αυτοψίας περιείχαν ζωοτροφές, αντιβιοτικό ζωοτροφών, φρούτα, μπύρες, ηλεκτρολογικό υλικό ενώ τα δύο τελευταία ήταν κενά. Το εμπορευματοκιβώτιο που υπέστη υλικές ζημιές είχε επίσης ζωοτροφές.
Στην ερώτηση «αν δικαιολογούνται τα ευρήματα των αναλύσεων του ΓΧΚ απο τα υλικά κατασκευής των συγκρουσθείσων επιβαταμαξών, φορταμαξών και ηλεκτραμαξών» ο κ. Καρώνης επισημαίνει αρχικά πως δεν υπάρχει καταγραφή των υλικών κατασκευής των ηλεκτραμαξών, των επιβαταμαξών και των φορταμαξών και η κατ’εκτίμιση απάντηση του στηρίζεται με βάση τα υλικά που «λογικά υπάρχουν σε τέτοιου είδους κατασκευές». Στη συνέχεια αναφέρει πως το κύριο υλικό κατασκευής όλων των ανωτέρω είναι ο χάλυβας ο οποίος φέρει εξωτερική επίστρωση με χρώμα. «Τα χρώματα αποτελούνται από ρητίνες(ως συνδετικό υλικό), πιγμέντα(χρωστικές), διαλύτες(ως φορέα για τη χρωστική και τη ρητίνη) και πρόσθετα. Κατά την εφαρμογή του χρώματος ο διαλύτης εξατμίζεται και απομακρύνεται σχεδόν στο σύνολο του, περαν κάποιων μικροποσωτήτων που εγκλωβίζονται στη ρητίνη. Στο χώρο της ηλεκτράμαξας υπάρχουν καλωδιώσεις, διακόπτες, πλακέτες και άλλος ηλεκτρολογικός και ηλεκτρονικός εξοπλισμός που περιέχει πολυμερή υλικά…(σ.σ.στη συνέχεια αναφέρει τα υλικά της επιβατικής)…. Οι φορτάμαξες πέραν της μεταλλικής κατασκευής διαθέτουν και ξύλινες επιφάνειες. Πολλά από αυτά τα είδη και αντικείμενα συμμετείχαν στην πυρκαγιά που εκδηλώθηκε μετά τη σύγκρουση των αμαξοστοιχιών. Κατά την καύση των πολυμερών εκπέμπονται διάφορες ενώσεις της κατηγορίας των πτητικών οργανικών ενώσεων όπως μονοαρωματικοί υδρογονάνθρακες, πτητικές αλδεύδες και κετόνες όπως επίσης και πολυαρωματικοί υδρογονάνθρακες. Αντίστοιχες κατηγορίες ενώσεων έχουν ανιχνευθεί στις αναλύσεις που διεξήγαγε το ΓΧΚ, οπότε είναι πιθανόν κάποιες από τις παρατηρηθείσες ενώσεις να οφείλονται στην καύση αυτών των υλικών».
Η τέταρτη ερώτηση αφορούσε τον εντοπισμό ελαίου σιλικόνης στα δείγματα του ΓΧΚ.
Η απάντηση Κυρανάκη
«Δεν θα κάνω διερεύνηση, ούτε θα δικάσω τι έχει συμβεί ακριβώς σε επιστημονικό επίπεδο. Υπάρχουν όμως κάποια δεδομένα που είναι αδιαμφισβήτητα. Δεν υπήρχε ίχνος καύσης στις μηχανές της εμπορικής αμαξοστοιχίας. Αυτό σημαίνει ότι αυτές οι δύο οικογένειες των μηχανοδηγών που τόσο πολύ λοιδορήθηκαν ως λαθρέμποροι και από κόμματα και από πολιτικούς αρχηγούς, τώρα θα κάνουν αντεπίθεση και ήδη έχουν προαναγγείλει ότι θα κινηθούν δικαστικά εναντίον όσων διέδωσαν αυτές τις άθλιες φήμες για τα παιδιά τους που έχασαν τη ζωή τους. Και οι σοροί τους και οι μηχανές δεν έχουν ίχνη καύσης, άρα δεν μπορούσαν να συμμετείχαν σε κάποια πράξη λαθρεμπορίου με τις μηχανές τους. Τα από πίσω βαγόνια αποδείχθηκε από το βίντεο που όντως είναι γνήσιο ότι δεν είχαν κάποια δεξαμενή, όπως ζωγράφιζαν κάποιοι. Αυτοί που τις ζωγράφιζαν παραδέχθηκαν αυτές τις μέρες, μετά τα πορίσματα, ότι δεν ήταν τεκμηριωμένος ο ισχυρισμός τους για δεξαμενές ξυλολίου και οτιδήποτε άλλο» ανέφερε ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών Κωνσταντίνος Κυρανάκης μιλώντας στην εκπομπή του OPEN “Ώρα Ελλάδος”.
Το Γενικό Χημείο του Κράτους έχει βγάλει ένα πόρισμα σε επιστημονικό επίπεδο. Όποιος έχει επιστημονική γνώση για αυτό που λέει να πάρει θέση. Δεν είναι κουβέντα καφενείου, ανέφερε, σημειώνοντας ότι το δικαστήριο θα κρίνει το ζήτημα.
Υπάρχει ένα πάρα πολύ ισχυρό επιστημονικό δείγμα ότι δεν υπήρχε άγνωστο παράνομο υλικό μέσα στη μηχανή ή τα πίσω βαγόνια, τόνισε ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών, ενώ, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, απέρριψε την κριτική που ασκείται ότι έκλεισε άρον άρον η ανακριτική διαδικασία.
