Είναι γνωστό ότι η διατροφή και οι ουσίες που καταναλώνουμε καθημερινά επηρεάζουν την υγεία μας. Ωστόσο, αυτό που ίσως δεν είναι ευρέως γνωστό είναι ότι ορισμένες τροφές και φάρμακα μπορούν να αλλάξουν ακόμα και το χρώμα του δέρματός μας και, μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις αυτές οι αλλαγές μπορεί να είναι μόνιμες, δίνοντας σάρκα και οστά στο γνωστό ρητό «είμαστε ό,τι τρώμε». Από μεταλλικά στοιχεία που συσσωρεύονται στους ιστούς μας μέχρι φυσικές χρωστικές που αποθηκεύονται στο σώμα, αυτές οι αλλαγές δείχνουν τη βαθύτερη και πιο περίπλοκη σχέση ανάμεσα στο ανθρώπινο σώμα και τις ουσίες που εισέρχονται σε αυτό.
Η Michelle Spear, Καθηγήτρια Ανατομίας, Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ σε άρθρο της στο The Conversation εξετάζει πώς συγκεκριμένες ουσίες, από τον άργυρο και το χρυσό μέχρι τα καροτενοειδή των τροφών, μπορούν να μεταμορφώσουν το δέρμα μας, και μας δίνει μια συναρπαστική ματιά στην αλληλεπίδραση του οργανισμού μας με το περιβάλλον.
Η επίδραση του αργύρου
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της επίδρασης που μπορεί να έχει η κατανάλωση συγκεκριμένων ουσιών στο δέρμα προέρχεται από την περίπτωση ενός 84χρονου άνδρα από το Χονγκ Κονγκ. Όταν επισκέφθηκε το νοσοκομείο λόγω διογκωμένου προστάτη, οι γιατροί διαπίστωσαν ότι το δέρμα του -ακόμη και το λευκό των ματιών του- είχε αποκτήσει μια ασημί-γκρι απόχρωση. Η αιτία ήταν η συσσώρευση αποθεμάτων αργύρου στους ιστούς του.
Αυτή η κατάσταση, γνωστή ως αργυρία (argyria), συμβαίνει όταν ιόντα αργύρου κυκλοφορούν στο αίμα και αποθηκεύονται στη δερμίδα, το στρώμα του δέρματος όπου επίσης «εγκαθίστανται» οι χρωστικές των τατουάζ. Το σώμα αδυνατεί να απομακρύνει το ασήμι από τη δερμίδα, προκαλώντας αλλαγές που είναι συχνά μη αναστρέψιμες, όπως συνέβη με τον Paul Karason. Ο Karason, που απεβίωσε το 2013, άρχισε να λαμβάνει μια σπιτική θεραπεία με κολλοειδή άργυρο και να αλείφεται με ένα παρασκεύασμα αργύρου, στην προσπάθεια να αντιμετωπίσει σειρά προβλημάτων του, όπως ιγμορίτιδα, δερματίτιδα και γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
Παρόμοια αποτελέσματα έχουν παρατηρηθεί και από τη χρήση χρυσού σε θεραπείες κατά το παρελθόν. Η κατάσταση, γνωστή ως χρυσίαση (chrysiasis), προκαλεί αποχρωματισμό του δέρματος σε γκρι ή μοβ αποχρώσεις όταν χρυσός συσσωρεύεται στους ιστούς μετά από φαρμακευτικές θεραπείες
Πώς οι τροφές μπορούν να χρωματίσουν το δέρμα μας
Οι τροφές με έντονα χρώματα, όπως πορτοκαλί, κόκκινο και κίτρινο, μπορούν επίσης να επηρεάσουν το χρώμα του δέρματος. Αυτό συμβαίνει λόγω της παρουσίας καροτενοειδών, φυσικών χρωστικών που βρίσκονται σε φυτά όπως τα καρότα, οι γλυκοπατάτες και οι κολοκύθες.
Τα καροτενοειδή είναι λιποδιαλυτές χρωστικές που απορροφώνται στο λεπτό έντερο και αποθηκεύονται στους λιπώδεις ιστούς, συμπεριλαμβανομένου του υποδόριου στρώματος του δέρματος. Η υπερβολική κατανάλωση αυτών των τροφών μπορεί να δώσει στο δέρμα μια χρυσαφένια ή πορτοκαλί απόχρωση, ειδικά σε σημεία με παχύτερη επιδερμίδα, όπως οι παλάμες και τα πέλματα.
Η πιο γνωστή χρωστική αυτής της κατηγορίας είναι η β-καροτίνη. Αν και ένα μέρος της μετατρέπεται σε βιταμίνη Α, οι υπερβολικές ποσότητες αποθηκεύονται ως χρωστική, δίνοντας μια χαρακτηριστική πορτοκαλί απόχρωση στο δέρμα.
Η β-καροτίνη, λόγω της μοριακής της δομής, απορροφά το μπλε φως και αντανακλά το πορτοκαλί, δημιουργώντας αυτή την οπτική επίδραση. Άλλες καροτενοειδείς χρωστικές, όπως η λουτεΐνη και η ζεαξανθίνη που βρίσκονται στα πράσινα λαχανικά, έχουν λιγότερο έντονη επίδραση στο δέρμα.
Χρωστικές που φεύγουν γρήγορα από το σώμα
Άλλες φυσικές χρωστικές, όπως οι ανθοκυανίνες και οι μπεταλαΐνες, δεν προκαλούν μακροχρόνιες αλλαγές στο χρώμα του δέρματος. Οι ανθοκυανίνες, οι οποίες χαρίζουν το βαθύ κόκκινο, μοβ και μπλε χρώμα που συναντάμε σε μούρα και κόκκινο λάχανο, είναι υδατοδιαλυτές και απομακρύνονται γρήγορα από τον οργανισμό. Αντίστοιχα, οι μπεταλαΐνες, που βρίσκονται στα παντζάρια και δίνουν κόκκινες και κίτρινες αποχρώσεις, μπορεί να επηρεάσουν το χρώμα των ούρων και των κοπράνων, αλλά δεν αφήνουν ορατά ίχνη στο δέρμα
