Η σεξουαλική δραστηριότητα συνδέεται εδώ και χρόνια με σημαντικά οφέλη: μειώνει τα επίπεδα στρες, ενισχύει το ανοσοποιητικό και συμβάλλει στην καλή καρδιαγγειακή λειτουργία. Παρ’ όλα αυτά, αρκετοί άνθρωποι φαίνεται πως δεν απολαμβάνουν αυτά τα οφέλη, είτε επειδή επιλέγουν συνειδητά την αποχή είτε επειδή η ζωή τούς οδηγεί σε πιο ήρεμες περιόδους.
Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έρευνα «National Survey of Sexual Attitudes and Lifestyles (2023)» στο Ηνωμένο Βασίλειο, το 16% των ανδρών και το 22% των γυναικών ηλικίας 16 έως 74 ετών δήλωσαν σεξουαλικά ανενεργοί.
Ταυτόχρονα, όλο και περισσότεροι διάσημοι μιλούν δημόσια για τις περιόδους αποχής τους. Η Khloé Kardashian αποκάλυψε πρόσφατα ότι έχει να κάνει σεξ πάνω από τρία χρόνια.
Είναι λοιπόν ξεκάθαρο ότι η σεξουαλική αποχή δεν αποτελεί πλέον ταμπού. Το ερώτημα, όμως, παραμένει: τι επιπτώσεις έχει στο σώμα και στην ψυχολογία μας όταν απέχουμε από το σεξ για μεγάλο χρονικό διάστημα;
Βελτίωση της συναισθηματικής ευεξίας
Η αποχή από το σεξ μπορεί να λειτουργήσει απροσδόκητα θετικά στην ψυχική υγεία. Όπως εξηγεί στη Metro η Annabelle Knight, ειδική σε θέματα σεξ και σχέσεων της Lovehoney, η παύση στο σεξ μπορεί να προσφέρει χώρο για ενδοσκόπηση και προσωπική ανάπτυξη.
«Η αποχή σου δίνει τη δυνατότητα να επανασυνδεθείς με το σώμα σου και να κατανοήσεις καλύτερα τα όριά σου και τις ανάγκες σου», αναφέρει. «Πολλοί άνθρωποι βιώνουν αυτή την περίοδο σαν έναν χρόνο ανανέωσης – όπου αναπτύσσουν αυτοπεποίθηση και βρίσκουν απόλαυση με νέους τρόπους».
Η έλλειψη πίεσης για σεξ μπορεί να μειώσει το άγχος και να ενισχύσει την αίσθηση αυτονομίας. Για ορισμένους, αποτελεί μια «επαναφορά» που φέρνει ξεκάθαρη σκέψη, καλύτερη διάθεση και πιο υγιείς συναισθηματικές ισορροπίες.
Κολπική ξηρότητα και δυσφορία κατά το σεξ
Για τις γυναίκες, η μακρά σεξουαλική αποχή μπορεί να οδηγήσει σε κολπική ξηρότητα, η οποία κάνει το σεξ πιο δύσκολο όταν αυτό επιστρέψει στη ζωή τους.
Η Δρ. Bhavini Shah από το LloydsPharmacy Online Doctor εξηγεί ότι η ξηρότητα αυτή μπορεί να οδηγήσει σε δυσπαρευνία, δηλαδή πόνο πριν, κατά ή μετά τη σεξουαλική επαφή.
Αν και η αποχή δεν είναι η μόνη αιτία – ορμονικές αλλαγές, η εμμηνόπαυση και οι λοιμώξεις μπορούν επίσης να συμβάλουν – η μείωση της τακτικής διέγερσης και της λίπανσης παίζει ρόλο. Για πολλές γυναίκες, η επιστροφή στη σεξουαλική δραστηριότητα απαιτεί χρόνο, χρήση λιπαντικών ή ακόμη και ιατρική συμβουλή.
Αυτόματες και νυχτερινές στύσεις: τι σημαίνουν στην αποχή
Οι αυτόματες στύσεις δεν σταματούν απλώς επειδή κάποιος απέχει από το σεξ. Αντίθετα, όπως εξηγεί η Knight, πρόκειται για έναν μηχανισμό φυσικής συντήρησης του σώματος – ένα «check-up» του οργανισμού για να διατηρείται η καλή αιμάτωση των ιστών.
Κατά την αποχή, αυτές οι στύσεις μπορεί να λειτουργούν μάλιστα ως καθησυχαστικό σημάδι ότι όλα λειτουργούν φυσιολογικά. Δεν αποτελούν απαραίτητα ένδειξη σεξουαλικής απογοήτευσης ή συσσωρευμένης επιθυμίας.
Μερικοί άνδρες μπορεί να παρατηρήσουν μείωση στη συχνότητά τους, αλλά αυτό είναι προσωρινό και συνδέεται περισσότερο με τον γενικό ρυθμό διέγερσης παρά με κάποια παθολογία.
Αλλαγές στη libido
Ένα από τα μεγαλύτερα στερεότυπα είναι ότι η έλλειψη σεξ οδηγεί αυτόματα σε αυξημένη επιθυμία. Στην πραγματικότητα, η libido επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες πέρα από το ίδιο το σεξ.
Η Knight τονίζει ότι οι μεταβολές στην επιθυμία οφείλονται κυρίως σε παράγοντες όπως:
- η διάθεση
- η εικόνα σώματος
- η ποιότητα σχέσεων
- το επίπεδο άγχους
- η αίσθηση ασφάλειας και άνεσης
Για ορισμένους, η αποχή μειώνει την επιθυμία. Για άλλους, δημιουργεί «κύματα» libido. Υπάρχουν και εκείνοι που παρότι απέχουν για χρόνια, βιώνουν ξαφνικές εκρήξεις επιθυμίας. Το σεξουαλικό σύστημα του εγκεφάλου δεν «κλείνει» – απλώς αντιδρά διαφορετικά στα ερεθίσματα.
Μικρότερη καταπόνηση στο ανοσοποιητικό
Αν και συχνά αναφέρεται ότι το σεξ ενισχύει το ανοσοποιητικό, η αποχή μπορεί κι αυτή να προσφέρει κάποιο όφελος: ξεκούραση στο σώμα.
Ο ψυχοσεξουαλικός θεραπευτής Silva Neves εξηγεί ότι:
- το συχνό σεξ συνδέεται με αυξημένα επίπεδα ανοσοσφαιρίνης
- η συχνή εκσπερμάτιση μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου του προστάτη
- η σεξουαλική δραστηριότητα βοηθά στη μείωση της αρτηριακής πίεσης
Ωστόσο, όπως τονίζει η Knight, η αποχή δίνει στον οργανισμό χρόνο να «επαναφέρει ισορροπίες». Η μείωση της έντονης διέγερσης βοηθά στη χαλάρωση, στη βαθύτερη ανάπαυση, καθώς και στη συνολική πνευματική και σωματική αποφόρτιση.
Πολλοί παρατηρούν ότι κοιμούνται καλύτερα, έχουν πιο καθαρή σκέψη και νιώθουν περισσότερη ενέργεια.
Οφέλη πέρα από τα σωματικά
Αν και η συζήτηση για την αποχή συχνά επικεντρώνεται στα σωματικά αποτελέσματα, η επίδρασή της στη συνολική καθημερινότητα είναι εξίσου σημαντική. Η αποχή:
- μειώνει την πίεση που μπορεί να δημιουργεί η σεξουαλική προσδοκία
- δίνει χρόνο για συναισθηματική ηρεμία
- ενισχύει την προσωπική αυτονομία
- επιτρέπει μεγαλύτερη συγκέντρωση σε άλλους τομείς (δουλειά, χόμπι, στόχους)
Για πολλούς ανθρώπους, αποτελεί μια αναγκαία περίοδο επανεκκίνησης – είτε διαρκεί μερικούς μήνες είτε αρκετά χρόνια.
Με λίγα λόγια, η αποχή από το σεξ δεν είναι ούτε «καλή», ούτε «κακή», από μόνη της. Είναι μια ουδέτερη κατάσταση που επηρεάζει τον καθένα διαφορετικά. Για ορισμένους, αποτελεί πηγή ελευθερίας και ψυχικής ηρεμίας. Για άλλους, μπορεί να συνοδεύεται από σωματικές αλλαγές που χρειάζονται προσοχή.
Σε κάθε περίπτωση, δεν υπάρχει «σωστός» ή «λάθος» χρόνος αποχής. Το σημαντικό είναι ο καθένας να σέβεται τις ανάγκες του σώματός του και τις προσωπικές του επιθυμίες.
