Σε νέα μελέτη που δημοσιεύεται στο Cerebral Cortex αναφέρεται ότι η καθημερινή κατανάλωση καφέ μειώνει την ποσότητα της φαιάς ουσίας του εγκεφάλου. Τα ευρήματα δεν αποδεικνύουν ότι η καφεΐνη έχει συνολικά αρνητική επίδραση στον εγκέφαλο, αλλά δείχνουν ξεκάθαρα ότι επηρεάζει την πλαστικότητα των νεύρων.
Η φαιά ουσία αποτελείται από τα σώματα των νευρικών κυττάρων και τις συνάψεις ενώ η λευκή ουσία είναι οι δέσμες που συνδέουν τα νευρικά κύτταρα. Στο παρελθόν διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι η καφεΐνη προστατεύει από νευροεκφυλιστικές ασθένειες όπως το Αλτσχάιμερ και η ασθένεια του Πάρκινσον, αλλά και ότι συνδέεται με τη μείωση της φαιάς ουσίας.
Πώς διεξήχθη η έρευνα
Στην έρευνα συμμετείχαν 20 εθελοντές που πήραν 3 ταμπλέτες καφεΐνης για 10 μέρες και στη συνέχεια εικονικό φάρμακο για άλλες 10 μέρες. Στο τέλος κάθε 10ημέρου μετρήθηκε η ποσότητα της φαιάς ουσίας με λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI) και η δραστηριότητα του ύπνου αργών κυμάτων (SWS) μέσω ηλεκτροεγκεφαλογραφίας.
Ποια ήταν τα ευρήματα
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η φαιά ουσία μειώθηκε σημαντικά μετά από 10 μέρες χορήγησης καφείνης, κάτι που δεν παρατηρήθηκε μετά τη χορήγηση εικονικού φαρμάκου. Παράλληλα δεν βρέθηκε διαφορά στη δραστηριότητα του ύπνου αργών κυμάτων (SWS). Αυτό υποδηλώνει ότι οι αλλαγές δεν οφείλονται σε διαταραχές του ύπνου αλλά είναι μία παρενέργεια της καφεΐνης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι μεγαλύτερες μεταβολές στη μάζα της φαιάς ουσίας παρατηρήθηκαν στον δεξιό μεσαίο κροταφικό λοβό που περιλαμβάνει τον ιππόκαμπο. Αυτή η περιοχή του εγκεφάλου ευθύνεται για τη μνήμη και την αντίληψη του χώρου. Αυτό επιβεβαιώνει και έρευνα του 2022 σε ποντίκια που έδειξε ότι η κατανάλωση καφεΐνης προκάλεσε μοριακές αλλαγές στον ιππόκαμπο.
Tι λένε οι επιστήμονες
Τα καλά νέα είναι ότι οι αλλαγές που προκαλεί η καφεΐνη στη φαιά ουσία μπορούν να διορθωθούν, όταν σταματήσει η κατανάλωσή της. Οι επιστήμονες λένε ότι οι αλλαγές στη φαιά ουσία μοιάζουν παροδικές, αλλά δεν υπάρχει συστηματική σύγκριση μεταξύ αυτών που πίνουν καφέ και αυτών που δεν πίνουν.
Κάτι άλλο που τονίζουν είναι ότι οι αλλαγές στη φαιά ουσία δεν συνοδεύονταν με αλλοιώσεις στην γνωστική λειτουργία. Αντίθετα, σύμφωνα με άλλες μελέτες, η καφεΐνη μπορεί να λειτουργήσει προστατευτικά για τα νεύρα, μειώνοντας την γνωστική εξασθένηση που προκαλεί το Αλτσχάιμερ και το Πάρκινσον. Επομένως, αυτό στο οποίο καταλήγουν είναι ότι χρειάζονται και άλλες μελέτες για να αποδειχθεί η αρνητική επίδραση της καφεΐνης στον εγκέφαλο.
