Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb κατέγραψε μια σειρά από εντυπωσιακές εικόνες οι οποίες απεικονίζουν με αξιοσημείωτη λεπτομέρεια 19 σπειροειδείς γαλαξίες, προσφέροντας νέα στοιχεία για τον σχηματισμό αστέρων καθώς και για τη γαλαξιακή δομή και εξέλιξη. Οι σπειροειδείς γαλαξίες, οι οποίοι μοιάζουν με τεράστιους τροχούς, είναι ένας κοινός τύπος γαλαξιών. Ο Γαλαξίας μας είναι ένας από αυτούς.
Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb (JWST) εκτοξεύτηκε το 2021 και άρχισε να συλλέγει δεδομένα το 2022. Οι εικόνες δημοσιοποιήθηκαν τη Δευτέρα (29/1) από μια ομάδα επιστημόνων που συμμετέχουν στο πρόγραμμα Physics at High Angular resolution in Nearby GalaxieS (PHANGS), το οποίο λειτουργεί σε διάφορα μεγάλα αστρονομικά παρατηρητήρια. Ο πιο κοντινός από τους 19 γαλαξίες ονομάζεται NGC5068 και βρίσκεται σε απόσταση περίπου 15 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη. Ο πιο μακρινός, ο NGC1365, βρίσκεται σε απόσταση περίπου 60 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη. Ένα έτος φωτός είναι η απόσταση που διανύει το φως σε ένα έτος- 9,5 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα.
Οι νέες εικόνες τραβήχτηκαν με την κάμερα εγγύς υπέρυθρης ακτινοβολίας (NIRCam) και το όργανο μέσης υπέρυθρης ακτινοβολίας (MIRI) του τηλεσκοπίου. Δείχνουν περίπου 100.000 αστρικά σμήνη και εκατομμύρια ή ίσως δισεκατομμύρια μεμονωμένα αστέρια.
«Αυτά τα δεδομένα είναι σημαντικά, καθώς μας δίνουν μια νέα άποψη για την πρώιμη φάση του σχηματισμού των άστρων», δήλωσε στο Reuters ο αστρονόμος του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης Τόμας Γουίλιαμς, ο οποίος ηγήθηκε της ομάδας επεξεργασίας δεδομένων των φωτογραφιών.
«Τα αστέρια γεννιούνται βαθιά μέσα σε σκονισμένα νέφη που αποκλείουν εντελώς το φως στα ορατά μήκη κύματος – στα οποία είναι ευαίσθητο το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble – αλλά αυτά τα νέφη φωτίζονται στα μήκη κύματος του JWST. Δεν γνωρίζουμε πολλά για αυτή τη φάση, ούτε καν πόσο διαρκεί, και έτσι αυτά τα δεδομένα θα είναι ζωτικής σημασίας για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο γεννιούνται τα αστέρια στους γαλαξίες», πρόσθεσε.
Οι εικόνες επιτρέπουν στους επιστήμονες για πρώτη φορά να αναλύσουν σε υψηλό επίπεδο λεπτομέρειας τη δομή των νεφών σκόνης και αερίου από τα οποία σχηματίζονται τα αστέρια και οι πλανήτες σε γαλαξίες πέρα από το Μεγάλο και το Μικρό Νέφος του Μαγγελάνου, δύο γαλαξίες που θεωρούνται δορυφόροι του δικού μας.
«Οι εικόνες δεν είναι μόνο αισθητικά εντυπωσιακές, αλλά αφηγούνται επίσης μια ιστορία για τον κύκλο του σχηματισμού των άστρων και της ανατροφοδότησης, δηλαδή της ενέργειας και της ορμής που απελευθερώνεται από τα νεαρά άστρα στο χώρο μεταξύ των άστρων», εξήγησε η αστρονόμος Τζάνις Λι από το Επιστημονικό Ινστιτούτο Διαστημικού Τηλεσκοπίου στη Βαλτιμόρη και επικεφαλής ερευνήτρια των νέων δεδομένων.
«Με το Hubble βλέπαμε το φως των άστρων από τους γαλαξίες, αλλά μέρος του φωτός εμποδιζόταν από τη σκόνη των γαλαξιών», δήλωσε ο αστρονόμος Έρικ Ροσολόφσκι του Πανεπιστημίου της Αλμπέρτα. «Αυτό καθιστούσε δύσκολη την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο ένας γαλαξίας λειτουργεί ως σύστημα. Με το Webb μπορούμε να κοιτάξουμε μέσα από αυτή τη σκόνη και να δούμε τα αστέρια πίσω από αυτή», κατέληξε ο αστρονόμος.
