Πριν λίγες µέρες ο Έλληνας πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης υποδέχθηκε στο Μέγαρο Μαξίµου τον πρόεδρο της Οµοσπονδιακής Δηµοκρατίας της Γερµανίας και µεταξύ άλλων του είπε χαρακτηριστικά: «Το ζήτηµα των επανορθώσεων και ειδικά το 0αναγκαστικό κατοχικό δάνειο, αυτά τα θέµα είναι ακόµα πολύ ζωντανά και ελπίζουµε ότι κάποια στιγµή θα τα επιλύσουµε».
Είχε προηγηθεί η συνάντηση Σταϊνµάιερ – Σακελλαροπούλου κατά την οποία ο Γερµανός πρόεδρος υπογράµµισε ότι «η νοµική µας θέση για τις επανορθώσεις διαφέρει, το γνωρίζετε, για εµάς νοµικά το θέµα θεωρείται λήξαν».
Πριν προχωρήσουµε παρακάτω ας θυµηθούµε πρώτα την ιστορία που έχουν οι γερµανικές αποζηµιώσεις – επανορθώσεις.
Ως γνωστό κατά τον β’ παγκόσµιο πόλεµο η χώρα µας δέχτηκε εισβολή από την Γερµανία και ως αποτέλεσµα της ναζιστικής κατοχής µεγάλο µέρος της Ελλάδας υπέστη τεράστιες καταστροφές. Το 80% της εγχώριας βιοµηχανίας καταστράφηκε, όπως επίσης και το 28% των υποδοµών. Ζηµιές υπέστη τεράστιο ποσοστό των λιµανιών, των δρόµων, των σιδηροδρόµων και των γεφυρών στην Ελλάδα, όπως επίσης και το 25% των φυσικών πόρων της χώρας. Η πραγµατική τραγωδία ωστόσο είναι ότι εκατοντάδες χιλιάδες άµαχοι έχασαν τη ζωή τους, καθώς τα χρόνια της κατοχής πέθαναν 273.000 – 747.000 Έλληνες, ή το 3,7%-10,2% του προπολεµικού πληθυσµού.
Το δάνειο
Επιπλέον το 1942, η Ελληνική Κεντρική Τράπεζα αναγκάστηκε από το κατοχικό καθεστώς να δανείσει 476 εκατοµµύρια Ράιχσµαρκ µε επιτόκιο 0% στη ναζιστική Γερµανία.
Μετά την λήξη του πολέµου, το 1946 στην Διάσκεψη των Παρισίων, είχε προσδιορισθεί ένα κατά προσέγγιση ποσό τέτοιων αποζηµιώσεων προς την Ελλάδα ύψους 7,18 δισ. δολαρίων.
Η Ελλάδα έλαβε ένα πολύ µικρό µέρος τους, συνολικές αποζηµιώσεις µε τη µορφή χρηµάτων και βιοµηχανικών αγαθών αξίας περίπου µόλις 25 εκατοµµυρίων δολαρίων.
Το 1960, η Γερµανία υπέγραψε συνθήκη µε την ελληνική κυβέρνηση για αποζηµίωση των οικογενειών θυµάτων, η οποία ανήλθε σε 115 εκατοµµύρια γερµανικά µάρκα. Οι µεταγενέστερες ελληνικές κυβερνήσεις επιµένουν ότι αυτή ήταν µόνο µια προκαταβολή και ότι πρέπει να γίνουν περαιτέρω πληρωµές. Τα παραπάνω ποσά αποδεικνύουν ότι ένα µικρό µέρος των αποζηµιώσεων εισπράχθηκε και ένα ακόµα µεγάλο µέρος του οφείλεται στην Ελλάδα.
Σύµφωνα λοιπόν µε το γερµανικό περιοδικό Spiegel, το χρέος της Γερµανίας προς την Ελλάδα έφτανε τα 162 δις ευρώ. Συγκεκριµένα 108 δισ. ευρώ για την ανοικοδόµηση κατεστραµµένων υποδοµών και 54 δισ. ευρώ για το κατοχικό δάνειο, που αναγκάστηκε να δώσει η ελληνική κυβέρνηση την περίοδο 1942-1944.
Το συνολικό ποσό των 162 δις ευρώ αντιστοιχεί στο 80% του σηµερινού ΑΕΠ της Ελλάδας και σε περίπτωση που θα καταβάλλονταν, θα κάλυπτε το µεγαλύτερο µέρος του δηµόσιου χρέους της χώρας!
Το 2013, η επιτροπή εµπειρογνωµόνων µε επικεφαλή τον κ. Παναγιώτη Καρακούση είχε λάβει εντολή από τον τότε αναπληρωτή υπουργό Οικονοµικών, Χρήστο Σταϊκούρα, να διερευνήσει πιθανή αξίωση καταβολής αποζηµιώσεων από την Γερµανία. Και κατέληξε σε πόρισµα των 80 σελίδων. Όµως το πόρισµα χαρακτηρίστηκε «άκρως µυστικό». Το οποίο, σύµφωνα µε το Spiegel, έφτασε στα χέρια του ίδιου του πρωθυπουργού, Αντώνη Σαµαρά.
Από τότε και µέχρι σήµερα δεν έγινε απολύτως τίποτα και µάλιστα σε µια περίοδο όπου η χώρα µας υπέφερε από τα µνηµόνια.
Αποζηµειώσεις
Να σηµειωθεί ότι τον Απρίλιο του 2015, η Ελλάδα αξιολόγησε τις πολεµικές αποζηµιώσεις σε 278,7 δισ. ευρώ, δηλαδή εποχή µε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ όπου ο κ. Τσίπρας έσκιζε µνηµόνια, παραδόξως δεν απαίτησε την επίλυση του ζητήµατος.
Εµείς απαντάµε πως για την Ελλάδα υπάρχει ανοικτό ζήτηµα, το οποίο θα πρέπει να διευθετηθεί άµεσα. Όπως η Γερµανία µας καλούσε να πληρώσουµε τα χρέη µας τα χρόνια των µνηµονίων, τώρα και η Ελλάδα καλεί την Γερµανία να ξεπληρώσει τα δικά της χρέη προς την χώρα µας.
Αρκετές είναι οι χώρες που ήδη έχουν λάβει Γερµανικές Αποζηµιώσεις, όπως για παράδειγµα:
- Η Σοβιετική Ένωση έλαβε ως αποζηµίωση το 1947 σε τρόφιµα, βιοµηχανικά προϊόντα, καταναλωτικά αγαθά και κυρίως ολόκληρα εργοστάσια, που αποσυναρµολογήθηκαν στη Γερµανία και στάλθηκαν σε κοµµάτια στην ΕΣΣΔ.
- Η Γιουγκοσλαβία έλαβε βιοµηχανικό εξοπλισµό από τα διαλυµένα γερµανικά εργοστάσια αξίας 36 δισεκατοµµυρίων δολαρίων.
- Οι πληρωµές στο Ισραήλ µέχρι το 1987 ανήλθαν σε περίπου 14 δισεκατοµµύρια δολάρια, που ισοδυναµούν µε 36,5 δισεκατοµµύρια δολάρια το 2022.
- Το 1992, η Γερµανία πλήρωσε σε Πολωνούς ένα ποσό που το 2022 ισοδυναµούσε µε περίπου 8 δισ. δολάρια.
Όσον αφορά στη χώρα µας, η διεκδίκηση των επανορθώσεων θα πρέπει να αντιµετωπιστεί ως δύο ξεχωριστά αιτήµατα, το πρώτο να αφορά την επιστροφή του κατοχικού δανείου και το δεύτερο τις πολεµικές αποζηµιώσεις. Θα πρέπει η κυβέρνηση να κινηθεί µεθοδικά και για τα δύο ζητήµατα, ενώ το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους σε συνεργασία µε την Τράπεζα της Ελλάδος θα πρέπει να εκτιµήσει τα ποσά απαιτήσεων σε σηµερινές τιµές.
Οι επανορθώσεις που διεκδικεί η χώρα µας, θα πρέπει να εγγραφούν ως απαιτήσεις από το Γερµανικό Κράτος και να περιληφθούν στον επόµενο Ισολογισµό και των λοιπών Χρηµατοοικονοµικών Καταστάσεων που θα κυρωθούν µε επόµενη απόφαση της Βουλής.
Η εγγραφή των επανορθώσεων ως απαιτήσεις από την χώρα µας µε επίσηµη διαδικασία, θα προκαλέσει συζητήσεις σε επίπεδο ΕΕ, καθώς θα πρέπει να υπάρχουν αναγνωρισµένες αντίστοιχες υποχρεώσεις στις Χρηµατοοικονοµικές Καταστάσεις του Γερµανικού Κράτους.
Πιστεύουµε ότι είναι ένα δίκαιο αίτηµα που θα στηριχθεί από όλα τα κόµµατα της Βουλής, οπότε καλούµε την Κυβέρνηση να προχωρήσει σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες και διαδικασίες για την διεκδίκηση από το Γερµανικό Κράτος των πολεµικών αποζηµιώσεων και το αναγκαστικό δάνειο της Κατοχής.
* Βουλευτής Δυτικού Τοµέα Αθηνών – ΝΙΚΗ
