Περίπου στις 23.30 το βράδυ της Πέμπτης ολοκληρώθηκε η διάσκεψη για το Κυπριακό στη Γενεύη, με τον Κύπριο κυβερνητικό εκπρόσωπο Νίκο Χριστοδουλίδη, να τονίζει σε δήλωσή του πως οι διαβουλεύσεις θα συνεχιστούν στις 18 Ιανουαρίου, σε επίπεδο τεχνοκρατών.
Στις διαβουλεύσεις των τεχνοκρατών θα τεθούν επί τάπητος τα θέματα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, ενώ εφόσον ολοκληρωθεί επιτυχώς αυτός ο γύρος συνομιλιών, θα συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις σε πολιτικό επίπεδο.
Σύμφωνα με το ΚΥΠΕ, ο κ. Χριστοδουλίδης ανέφερε επίσης ότι ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης αποφάσισε να εκπροσωπηθεί στη διάσκεψη των τεχνοκρατών από τον διαπραγματευτή της ελληνοκυπριακής πλευράς στις συνομιλίες για το Κυπριακό, Ανδρέα Μαυρογιάννη.
Ο Κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος επεσήμανε εξάλλου ότι συνεχίζεται ο δικοινοτικός διάλογος στην Κυπρο για τα θέματα που άπτονται της εσωτερικής πτυχής του Κυπριακού.
Κάνοντας μια πρώτη αξιολόγηση της Διάσκεψης, ο κ. Χριστοδουλίδης χαρακτήρισε επιτυχία το γεγονός ότι ξεκίνησε η συζήτηση για το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, ενώ είπε ότι «η πρόταση Αναστασιάδη για κατάργηση των εγγυήσεων έθεσε το πλαίσιο στη συζήτηση».
ΟΗΕ: Δέσμευση των συμμετεχόντων για συνολική λύση
Στη δέσμευση των συμμετεχόντων να υποστηρίξουν τη διαδικασία προς μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού, στέκονται σε ανακοίνωσή τους τα Ηνωμένα Έθνη.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, στις συζητήσεις υπογραμμίστηκε η πρόθεση των συμμετεχόντων για την εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτών λύσεων σχετικά με την ασφάλεια και τις εγγυήσεις.
Παράλληλα, οι συμμετέχοντες στη διάσκεψη στάθηκαν στην ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι παραδοσιακές ανησυχίες για την ασφάλεια των δύο κοινοτήτων.
Οι κοινοί στόχοι, προσθέτει η ανακοίνωση, θα απαιτήσουν συντονισμένες προσπάθειες από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη κατά τη διάρκεια των επόμενων ημερών.
Ως εκ τούτου, για το σκοπό αυτό, η Διάσκεψη θα συνεχιστεί, με τα ακόλουθα βήματα:
- Τη δημιουργία μιας ομάδας εργασίας σε επίπεδο αντιπροσώπευσης. Η ομάδα αυτή θα αρχίσει τις εργασίες της στις 18 Ιανουαρίου και καθήκον της θα είναι να προσδιοριστούν συγκεκριμένα θέματα και εργαλεία που απαιτούνται για την αντιμετώπισή τους.
- Παράλληλα, οι διαπραγματεύσεις για τα εκκρεμή ζητήματα στα υπόλοιπα κεφάλαια θα συνεχιστούν μεταξύ των δύο πλευρών στην Κύπρο.
- Η Διάσκεψη θα συνεχιστεί σε πολιτικό επίπεδο αμέσως μετά, αφού θα επανεξεταστούν τα αποτελέσματα της ομάδας εργασίας.
Μιλώντας στο Reuters, ο γ. γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε βέβαιος πως οι συμμετέχοντες στη διάσκεψη ήταν αποφασισμένοι να κάνουν μία «τελευταία προσπάθεια», προκειμένου να βρεθεί λύση.
Τι έγινε στις διαπραγματεύσεις
Η 12η Ιανουαρίου 2017 θα καταγραφεί στην Ιστορία ως η ημερομηνία κατά την οποία άρχισε στη Γενεύη η Διάσκεψη για την επίλυση του Κυπριακού.
Με την κατάθεση χαρτών στο εδαφικό από την ε/κ και την τ/κ πλευρά, άνοιξε επίσημα πλέον ο δρόμος για τη Διάσκεψη για το Κυπριακό, η οποία άρχισε το πρωί της Πέμπτης, 12 Ιανουαρίου, στις 10.30 ώρα Γενεύης. Οι εμπλεκόμενοι στην πολυμερή Διάσκεψη κρατούν χαμηλούς τόνους προσδοκιών διαμηνύοντας ότι δεν πρέπει να αναμένονται θαύματα άμεσων λύσεων. Ωστόσο, διαβεβαιώνουν ότι εφόσον η Διάσκεψη καταλήξει σε κάποια λύση, αυτή θα τεθεί υπόψιν των λαών των δύο κοινοτήτων. Με άλλα λόγια, Ελληνοκύπριοι και Τουρκούπριοι θα κληθούν να αποφανθούν μέσω δημοψηφισμάτων για την τελική πρόταση των ηγετών.
Το Κυπριακό έκλεισε, αλλά «μην περιμένετε θαύματα» δήλωσε από τη Γενεύη ο ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες, παρουσία του Κύπριου Προέδρου Νίκου Αναστασιάδη και του τουρκοκύπριου ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί.
Σε κρίσιμη καμπή βρίσκεται το Κυπριακό. Μετά την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης της σημερινής διάσκεψης και του γεύματος εργασίας, ακολούθησαν δηλώσεις του ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες. Αποδίδοντας τα εύσημα στους κυρίους Αναστασιάδη και Ακιντζί, τους «απένειμε» χαριτολογώντας βραβείο πρώτου ανδρικού ρόλου και κράτησε εκείνο του δεύτερου ρόλου για τον εαυτό του. Ο ΓΓ του ΟΗΕ εξέπεμπε αισιοδοξία στη διάρκεια των δηλώσεών του, δεν παρέλειψε να σημειώσει ότι στόχος είναι να βρεθεί βιώσιμη λύση που θα ικανοποιεί και την ελληνοκυπριακή και την τουρκοκυπριακή πλευρά.
Μεταξύ άλλων, ο κ.Γκουτιέρες είπε:
«Να επισημάνω το θάρρος των δύο ηγετών. Ιστορικά και για πρώτη φορά πρέπει να πω ότι είδαμε στο ίδιο τραπέζι, όχι μόνο τους πρωταγωνιστές, αλλά και τις εγγυήτριες δυνάμεις.
Είχαμε επικοιδομητικό διάλογο. Μια ανταλλαγή απόψεων, ώστε να ταυτοποιήσουμε όχι μόνο την πρόοδο στις διαπραγματεύσεις, αλλά και να ταυτοποιήσουμε τα σημεία που πρέπει να διευκρινιστούν. Πρέπει να φτάσουμε σε ένα σαφές συμπέρασμα, που θέλουμε να φτάσουμε, να υπάρχουν οι απαραίτητες διαβεβαιώσεις που θα καθησυχάζουν τις ανησυχίες των δύο πλευρών. Θα συνεχίσουμε το απόγευμα σήμερα. Δεν μπορούμε να περιμένουμε θαύματα άμεσων λύσεων. Δεν θέλουμε λύση που να μπαλώνει τα πράγματα, αλλά μια βιώσιμη λύση.
Εμείς δεν έχουμε καμία ατζέντα, αλλά επιδιώκουμε τη συμφιλίωση των δύο μερών. Θέλουμε να αδράξουμε την ευκαιρία ώστε το συμβούλιο Ασφαλείας να σημάνει συγκεκριμένα αποτελέσματα αυτού του συνεδρίου. Δεν είμαστε εδώ για μπαλώματα, αλλά για μια λύση, βιώσιμη για την Κύπρο. Μια λύση που θα είναι σύμβολο ελπίδας για έναν κόσμο που είναι γεμάτος θολά σημεία».
Απαντώντας σε ερωτήσεις, ο ΓΓ του ΟΗΕ σημείωσε ότι αναζητούνται απαντήσεις σε όλα τα ανοιχτά ζητήματα. Ετέθησαν, είπε, πολλές προτάσεις επί τάπητος. Πρέπει να βρούμε τα κατάλληλα εργαλεία, πρέπει να εργαστούμε να ορίσουμε αυτά τα εργαλεία, που πρέπει να ικανοποιούν τις δικλείδες ασφαλείας των δύο κοινοτήτων στην Κύπρο. Ας μη λησμονούμε το εξής: Δεν θα πρόκειται για συμφωνία ηγετών, αλλά για συμφωνία που θα ορισθεί από τους λαούς, μέσω δημοψηφίσματος. Είτε θα έχουμε μια συμπαγή λύση που θα γίνει αποδεκτή και από τους λαούς, ή δεν θα μπορέσουμε να φτάσουμε σε επιτυχία. Θα εργαστούμε σκληρά και εντός του απαραίτητου χρονικού πλαισίου, ώστε και οι δύο κοινότητες να αποδεκτούν τη λύση.
-Είμαστε σε αφετηρία. Τα μέρη συζήτησαν για την ασφάλεια και τις εγγυήσεις. Είμαστε στην αφετηρία. Αντιμετωπίζουμε τόσες δύσκολες καταστάσεις που χρειαζόμαστε έναν φάρο ελπίδας. Η Κύπρος μπορεί να γίνει αυτός ο φάρος ελπίδας για τον κόσμο.
Τι προηγήθηκε των δηλώσεων Γκουτιέρες, στο πρώτο μέρος της Συνόδου
Ολοκληρώθηκε λίγα λεπτά μετά τις 13:30 το μεσημέρι (ώρα Ελλάδας) η πρώτη Σύνοδος στο πλαίσιο της Διάσκεψης για το Κυπριακό, στη Γενεύη. Η διάσκεψη λαμβάνει χώρα σε αίθουσα στο Παλάτι των Εθνών «με τη συμμετοχή της Αυτού Εξοχότητας Νίκου Αναστασιάδη, της Αυτού Εξοχότητας Μουσταφά Ακιντζί, του Ειδικού Συμβούλου του ΓΓ του ΟΗΕ για την Κύπρο Έσπεν Μπαρθ Έιντε και των εκπροσώπων των εγγυητριών δυνάμεων, Ελλάδας, Τουρκίας και Ηνωμένου Βασιλείου. Η ΕΕ θα συμμετέχει επίσης ως παρατηρητής/ενδιαφερόμενο μέρος». Συγκεκριμένα παρόντες είναι επίσης ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο γγ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες, η ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Φεντερίκα Μονγκερίνι, ο βρετανός υπουργός Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς και ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μ. Τσαβούσογλου. Εν τω μεταξύ στη Γενεύη υπάρχουν πληροφορίες για ενδεχόμενη μετάβαση στη Γενεύη του Τούρκου Πρωθυπουργού κ. Γιλντιρίμ.
Οι εισαγωγικές παρεμβάσεις που έγιναν από όλους όσοι έλαβαν το λόγο κινήθηκαν στο γνωστό πλαίσιο όπως αυτό κατ` επανάληψη έχει εκφραστεί μέσα από τις δημόσιες τους δηλώσεις.
Στην πρότασή του για το θέμα της ασφάλειας αναφέρθηκε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης στην ομιλία του κατά την έναρξη της Διάσκεψης για την Κύπρο, στο Παλάτι των Εθνών στη Γενεύη, ξεκαθαρίζοντας παράλληλα μέσω της παρέμβασής του πως συμμετέχει σε αυτήν με διττή ιδιότητα, δηλαδή και ως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας και ως ηγέτης της ελληνοκυπριακής κοινότητας, σύμφωνα με πληροφορίες που μεταδίδει το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Η Διάσκεψη ξεκίνησε με ομιλία του ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. Στη συνέχεια έλαβε το λόγο ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης και ακολούθως μίλησε ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί. Ακολούθησε ο υπουργός εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, ο οποίος αναφέρθηκε και στην πρότασή του για το σύμφωνο φιλίας. Στη συνέχεια, έλαβε το λόγο ο Τούρκος υπουργός εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου και ακολούθως ο Βρετανός υπουργός εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον. Στη συνέχεια μίλησε ο Πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.
Θα ακολουθήσει δεξίωση για όλους τους συμμετέχοντες και στη συνέχεια γεύμα εργασίας στο οποίο θα παρακαθίσουν τρία άτομα από κάθε αντιπροσωπεία.
Διάλειμμα Γιούνκερ-Αναστασιάδη για τσιγάρο
Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης και ο Πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ μετά τη λήξη του πρώτου μέρους της διάσκεψης στη Γενεύη βγήκαν στο μπαλκόνι του Παλατιού των Εθνών για να συζητήσουν… αλλά και για να καπνίσουν ένα τσιγάρο
Μπροστά από όσους συμμετέχουν στη διάσκεψη στη Γενεύη υπάρχουν ταμπέλες που απλώς αναφέρουν το όνομα του καθενός με τον τίτλο «εξοχότητα». Η πρακτική αυτή βάζει τέλος στη συζήτηση για το αν ο κ. Αναστασιάδης συμμετέχει ως εκπρόσωπος της ελληνοκυπριακής κοινότητας ή Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ο κ. Αναστασιάδης με επιστολή του στον ΓΓ του ΟΗΕ είχε δηλώσει πως στη Γενεύη βρίσκεται τόσο ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας αλλά και ως ηγέτης της ελληνοκυπριακής κοινότητας.
Σε μια άλλη εξέλιξη ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος ανακοίνωσε πως δεν θα λάβει μέρος στη διάσκεψη διαφωνώντας με τη διαδικασία. Εκτός από τον πρόεδρο του ΔΗΚΟ Νικόλα Παπαδόπουλο, στη δεξίωση που θα γίνει για τη διάσκεψη στη Γενεύη ανακοίνωσαν ότι δεν θα μεταβούν επίσης οι πρόεδροι της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος και ο Πρόεδρος των Οικολόγων Γ. Περδίκης. Η πρόεδρος της «Αλληλεγγύης» Ελένη Θεοχάρους ανακοίνωσε ότι αποχωρεί από τη Γενεύη διαμαρτυρόμενη για τη διαδικασία.
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι στο πλευρό των Κυπρίων», ανέφερε ο εκπρόσωπος του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτης Σχοινάς. Σε ανάρτησή του στο Twitter, ο κ. Σχοινάς αναφέρεται στην άφιξη του προέδρου της Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ στη Γενεύη και σημειώνει “η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμπαραστέκεται στο λαό της Κύπρου”.
Ο χάρτης που κατατέθηκε από τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί, ναι μεν πληροί τα κριτήρια που είχαν τεθεί στις συνομιλίες του Μον Πελεράν, ωστόσο δεν ικανοποιεί την ελληνοκυπριακή πλευρά, καθώς δεν προνοεί επιστροφή περιοχών που θεωρούνται ειδικού ενδιαφέροντος. Όπως ανέφεραν στο protothema.gr πηγές της ελληνοκυπριακής αντιπροσωπείας, «είναι προφανές ότι ο Μουσταφά Ακιντζί θέλει να συνεχίσει το παζάρι για να επιτύχει ανταλλάγματα στα θέματα διακυβέρνησης όπως η εκ περιτροπής προεδρία».
Ο Κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος Νίκος Χριστοδουλίδης αρνήθηκε χθες να αναφερθεί σε περιοχές που επιστρέφονται σύμφωνα με τον χάρτη των Τουρκοκυπρίων σημειώνοντας πως η διαπραγμάτευση για το εδαφικό θα συνεχιστεί.
Νίκος Αναστασιάδης: Σταθμός η κατάθεση χαρτών
Ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης με ανάρτηση του στο twitter χαρακτήρισε «σταθμό στην ιστορία του Κυπριακού» την κατάθεση των χαρτών σημειώνοντας πως «συνεχίζουμε με συνέπεια την προσπάθεια ικανοποίησης των προσδοκιών του κυπριακού λαού».
Από τη πλευρά του, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Νίκος Χριστοδουλίδης δήλωσε ότι ο τουρκοκυπριακός χάρτης πληροί τα κριτήρια που είχαν τεθεί στο Μον Πελεράν και βρίσκεται εντός των ορίων για ποσοστό εδάφους 29,2% που θα ελέγχεται από τη τουρκοκυπριακή συνιστώσα πολιτεία. Ο κ. Χριστοδουλίδης είπε ότι «είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι από το 1976 έχουμε μια τέτοια εξέλιξη. Είναι θετικό το γεγονός ότι κυμαίνεται στο πλαίσιο του τι έχει συμφωνηθεί. Από κει και πέρα δεν είναι το τέλος του δρόμου, είναι η αρχή μιας διαπραγμάτευσης σε ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο του Κυπριακού».
Μη ικανοποιητικός ο χάρτης των Τουρκοκυπρίων
Αν και το γεγονός της κατάθεσης χάρτη θεωρείται σημαντικό γεγονός από την ελληνοκυπριακή πλευρά, ο ίδιος ο τουρκοκυπριακός χάρτης δεν ικανοποιεί. Όπως δήλωσε ο Κύπριος εκπρόσωπος Νίκος Χριστοδουλίδης, «υπάρχουν πρόνοιες και πτυχές του χάρτη που δεν μας ικανοποιούν, δεν είναι ικανοποιητικός ως τελικό αποτέλεσμα και οι διαφωνίες έχουν υποβληθεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, και μάλιστα γραπτώς».
Δεν θέλησε να αναφερθεί και στο θέμα του αριθμού των προσφύγων που επιστρέφουν ή άλλα στοιχεία του χάρτη, επαναλαμβάνοντας ότι τα σχόλια του Προέδρου Αναστασιάδη δόθηκαν γραπτώς. Σε ερώτηση πότε θα επιστρέψουν στα σημεία που δεν είναι ικανοποιητικά για συζήτηση, ο Κύπριος εκπρόσωπος είπε ότι «από τη στιγμή που έχει ικανοποιηθεί το κριτήριο που ήταν συμφωνημένο, φυσικά και προχωρά η Διάσκεψη» σήμερα και το εδαφικό όπως όλα τα άλλα κεφάλαια που αφορούν την εσωτερική πτυχή, θα συνεχίσουν να βρίσκονται υπό διαπραγμάτευση.
Σημείωσε πως εξ’ όσων γνώριζε δεν υπήρξε κατάθεση γραπτώς σχολίων του Τουρκοκύπριου ηγέτη επί του ελληνοκυπριακό χάρτη.
Τουρκοκύπριος εκπρόσωπος: «Κατάλληλοι οι χάρτες»
Ο εκπρόσωπος του Μουσταφά Ακιντζί, Μπαρίς Μπουρτζού ανέφερε ότι οι χάρτες που κατατέθηκαν είναι κατάλληλοι και βρίσκονται στο πλαίσιο των ποσοστών που πρότειναν οι δύο πλευρές. Ο Μπαρίς Μπουρτζού είπε ότι παρουσία έξι ατόμων μελετήθηκαν οι χάρτες που κατατέθηκαν, προσθέτοντας ότι ήταν παρόντες οι δύο ηγέτες, ο ειδικός για τον χάρτη του ΟΗΕ, οι ειδικοί των δύο πλευρών και ο ειδικός εκπρόσωπος του ΓΓ του ΟΗΕ. Ανέφερε ότι οι ηγέτες είδαν ο ένας τον χάρτη του άλλου και ο ειδικός του ΟΗΕ μαζί με τους ειδικούς των δύο πλευρών έκαναν μια εργασία και μελέτησαν αν οι δύο χάρτες είναι στο πλαίσιο της συμφωνίας που έγινε στο Μον Πελεράν.
Απαιτήσεις Τσαβούσογλου
Σύμφωνα με πληροφορίες της τoυρκοκυπριακής ιστοσελίδα «Κίμπρις Ποστασί», στην έναρξη της διάσκεψης της Γενεύης, ο Τούρκος υπουργός εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου τόνισε το εξής: «Η διευθέτηση αυτού του ζητήματος με τρόπο που θα εξασφαλίσει την πολιτική ισότητα, τα νόμιμα δικαιώματα και την ασφάλεια της τουρκοκυπριακής πλευράς είναι από τις προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής της χώρας μας». Η ιστοσελίδα στηρίζει τις επισημάνσεις της σε πληροφορίες από «διπλωματικές πηγές». Ο κ. Τσαβούσογλου αναφέρει ότι οι παράμετροι της λύσης είναι η διζωνικότητα, η δικοινοτικότητα, η πολιτική ισότητα και η ισότητα των δυο «ιδρυτικών κρατών». «Η συμφωνία που θα επιτευχθεί θα πρέπει οπωσδήποτε να μετατραπεί σε πρωτογενές δίκαιο του Ε.Ε.», αναφέρει ο κ. Τσαβούσογλου. Ακόμη, ο κ. Τσαβούσογλου προσθέτει: «Μια άλλη προτεραιότητα σε ότι αφορά την ευρωπαϊκή πτυχή (της λύσης) είναι η εξής: Μέχρι την ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε., οι Τούρκοι πολίτες θα πρέπει να απολαμβάνουν με ίσους όρους τις τέσσερις ελευθερίες όπως συμβαίνει και στην περίπτωση των πολιτών της Ε.Ε.».
