«Γεια σας παιδιά! Σήμερα θα κάνουμε κάτι πολύ basic στο youtube. Θα δοκιμάσουμε ιαπωνικά σνακ. Πρώτα θα ανοίξω αυτή τη συσκευασία. Είναι καλαμπόκι με φράουλα και σοκολάτα. Δείτε το, είναι πολύ cute! OMG! Ενα 10 στα 10 από εμένα γιατί είναι τέλειο!».
Η Νεφέλη Π. είναι youtuber. Δεκαπέντε χρόνων, δημιούργησε το δικό της κανάλι, με το όνομα Feneli, και μέσα από αυτό απευθύνεται στα παιδιά της ηλικίας της, παρουσιάζοντας διάφορα βίντεο, όπως για παράδειγμα τη δοκιμή πρωτότυπων σνακ μπροστά στην κάμερα και τη βαθμολογία του καθενός από αυτά. Μέσα σε έναν χρόνο κατάφερε να αποκτήσει 30.000 συνδρομητές και τα βίντεό της μετρούν αρκετές χιλιάδες views. Οπως και οι άλλοι youtubers, έτσι και η Νεφέλη ακολουθεί τις τάσεις τoυ διαδικτυακού μέσου, παρουσιάζοντας βίντεο που εξιτάρουν την περιέργεια των εφήβων. Απευθυνόμενη στη δική τους «γλώσσα», στέκεται μπροστά στην κάμερα και με την άνεση ενός έμπειρου παρουσιαστή, αναλύει κάθε φορά ένα διαφορετικό θέμα.
«Είμαι μία από τις νεαρότερες youtubers στην Ελλάδα και όταν ξεκίνησα το κανάλι δεν πίστευα πως αυτό θα έβρισκε μεγάλη ανταπόκριση. Οσο περνούσε ο καιρός όμως, διαπίστωνα ότι υπάρχουν άνθρωποι που τους αρέσει το υλικό που παρουσιάζω και αυτό με ενθάρρυνε όχι μόνο να το συνεχίσω, αλλά και να θέτω συνεχώς νέους στόχους», τονίζει η Νεφέλη στην Kαθημερινή και προσθέτει πως οι γονείς της επικροτούν το εγχείρημά της. «Δεν είχαν καμία αντίρρηση. Με στηρίζουν από την αρχή και μάλιστα μου λένε την άποψή τους για κάθε νέο βίντεο που ετοιμάζω», εξηγεί.
Αυτό που γρήγορα διαπιστώνει κανείς, όταν συζητάει με εφήβους είναι ότι αναλώνουν ένα μεγάλο μέρος του ελεύθερου χρόνου τους στο youtube. Κι αν όχι πάντα ως παρουσιαστές, όπως η Νεφέλη, τις περισσότερες φορές ως θεατές. Οι προτιμήσεις τους είναι συγκεκριμένες και πολύ συχνά περιστρέφονται γύρω από το «unboxing». Παρακολουθούν δηλαδή το άνοιγμα κουτιών και τη λεπτομερή «αποκάλυψη» του περιεχομένου τους. Ενα από τα μεγαλύτερα ενδιαφέροντά τους, σε αυτή την κατηγορία, είναι τα ιαπωνικά κουτιά με τα «εξωτικά» σνακ που περιέχουν. «Δείτε το! Μοιάζει με μεγάλο γαριδάκι με γεύση πίτσας», λέει στο κοινό της η Νεφέλη, σαν να προσπαθεί εκείνη τη στιγμή να μεταδώσει τη γεύση του.
«Θυμάμαι την πρώτη φορά που άνοιξα ένα τέτοιο κουτί να έχω εντυπωσιαστεί από την ευρηματικότητα και την καινοτομία του Ιάπωνα. Δεν ήταν μόνο οι γεύσεις, αλλά και ο τρόπος που τις λανσάρουν, όπως για παράδειγμα κάποια ζελεδάκια που πρέπει να τα συναρμολογήσεις πριν τα φας, ακολουθώντας τις οδηγίες», λέει η Βίκυ που έχει κι εκείνη το δικό της κανάλι στο youtube, με την ονομασία Vickissme. Ασχολείται με το vlogging, καταγράφει δηλαδή σε βίντεο τις σκέψεις και τις εμπειρίες που ζει στην καθημερινότητα ή στα ταξίδια της, και σε αυτές περιλαμβάνει και τη δοκιμή των πρωτότυπων σνακ. «Η κάμερα είναι η προέκταση του χεριού μου. Κάθε ενδιαφέρουσα εικόνα που πέφτει στο μάτι μου θέλω να τη μοιραστώ. Και η αποδοχή που παίρνω από τον κόσμο είναι ό,τι πιο σημαντικό. Μιλάω κυρίως με κορίτσια, τα οποία με ευχαριστούν για τη βοήθεια ή τις συμβουλές μου», εξηγεί.
Προκλήσεις
Μία από τις τελευταίες τάσεις στη δημοφιλή διαδικτυακή πλατφόρμα, είναι τα «challenges» ή αλλιώς οι προκλήσεις. «Challenge μπορεί να γίνει οτιδήποτε. Από το να παρακολουθήσεις ένα αστείο βίντεο και να προσπαθήσεις να μη γελάσεις μέχρι το να επιχειρήσεις να φας κάτι φοβερά καυτερό, αλλά και ό,τι άλλο φαντάζεστε», μας λέει η Μαρία Κέλλα ή αλλιώς Miss Madden, που είναι μία από πρώτες youtubers στη χώρα μας, και μετρά περισσότερους από 89.000 συνδρομητές.
Εξι χρόνια μετά το ξεκίνημα του καναλιού της, έχει πλέον αποκτήσει χορηγούς, και χρησιμοποιεί αρκετά από τα χρήματα που κερδίζει για την ανανέωση του εξοπλισμού της. Η Miss Madden, στα 25 της χρόνια έχει επενδύσει το μέλλον της στο youtube, προσπαθώντας όπως λέει να το εξελίσσει συνεχώς με ιδέες που αναζητεί κατά βάση στην Αμερική. Πλέον συγκαταλέγεται στους «influencers», σε εκείνους δηλαδή που επηρεάζουν το κοινό τους, προωθώντας την αναγνωρισιμότητα κάποιων brands. «Μέσω του youtube έχω κάνει το χόμπι μου δουλειά», μας λέει, επισημαίνοντας ωστόσο ότι το εισόδημα της δεν είναι πολύ υψηλό, αλλά ούτε και σταθερό.
«Χρειάζεται μέτρο»
Τι είναι όμως, αυτό, που κάνει τους εφήβους να παρακολουθούν με τόση μανία τέτοιου είδους βίντεο; Πώς η εικόνα κάποιου που δοκιμάζει σνακ στο youtube μπορεί να είναι καθηλωτική; «Φαίνονται τόσο ξεχωριστά που σε κάνουν να θέλεις να τα δοκιμάσεις ακόμη κι αν ορισμένα μοιάζουν απαίσια», απαντά η Ελενα Σ., μαθήτρια της Β΄ Γυμνασίου που παρακολουθεί φανατικά βίντεο «unboxing» στο youtube. Αυτές τις μέρες, περιμένει το δικό της κουτί που έρχεται κατευθείαν από την Ιαπωνία. «Ανυπομονώ να το πάρω στα χέρια μου. Παρότι αυτά τα κουτιά στοιχίζουν αρκετά, ωστόσο το θέαμα είναι τόσο δελεαστικό που θέλεις πολύ να τα αποκτήσεις», λέει. Το συγκεκριμένο κουτί τής κόστισε 30 ευρώ, αλλά στην αγορά υπάρχουν και ακριβότερα.
«Τα παιδιά επηρεάζονται από το περιβάλλον και την πίεση που τους ασκεί – ιδιαίτερα στο Διαδίκτυο, λόγω της συναρπαστικής του φύσης, της ιδιωτικότητας και της επανάληψης ερεθισμάτων», εξηγεί η Αρτεμις Τσίτσικα, επιστημονική υπεύθυνη της Μονάδας Εφηβικής Υγείας στο Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού». «Πολλά από τα ερεθίσματα είναι ωφέλιμα και προάγουν τη δημιουργικότητα. Το ζήτημα, ωστόσο, είναι το μέτρο και η ανάπτυξη κριτικής σκέψης και αυτά καλλιεργούνται με την επικοινωνία στην οικογένεια, τον διάλογο, αλλά και την εφαρμογή προγραμμάτων ψηφιακής παιδείας στα σχολεία».
