Ποιος είπε ότι οι Νεάντερταλ δεν είχαν καλαισθησία; Μια εντυπωσιακή ανακάλυψη στην ισπανική Σεγκόβια ταράζει τα νερά της Αρχαιολογίας, αλλάζοντας πολλά από αυτά που ξέραμε έως τώρα – αποδίδει κατ’ αρχάς τη γνώση των τεχνών στους προγενέστερους των Sapiens, τους Νεάντερνταλ. Σε έναν τόπο γνωστό για την παρουσία ομάδων Νεάντερταλ, ερευνητές έφεραν στο φως βότσαλο που στο κέντρο φέρει κόκκινη κουκκίδα και -το σημαντικότερο- το αρχαιότερο πλήρες αποτύπωμα ανθρώπινου δακτύλου που έχει βρεθεί ποτέ!
Η ανακάλυψη έγινε στο Σαν Λάζαρο. Μεγάλο γρανιτένιο βότσαλο, θαμμένο σε στρώμα εδάφους 1,5 μέτρο κάτω από την επιφάνεια της γης, που χρονολογείται στα 43.000 έτη, ξεχώριζε ανάμεσα στις άλλες πέτρες της σπηλιάς του Σαν Λάζαρο στην κεντρική Ισπανία. Μοιάζει με μακρόστενο πρόσωπο, με παράξενη κόκκινη κηλίδα στη θέση της μύτης. Όταν καθαρίστηκε, οι αρχαιολόγοι παρατήρησαν μια κόκκινη κουκκίδα που θύμιζε μύτη σε ανθρώπινο πρόσωπο. Η χρωστική ουσία, όπως έδειξε η φασματική ανάλυση, ήταν κόκκινη ώχρα, υλικό που δεν απαντάται φυσικά στην περιοχή, κάτι που δείχνει ότι μεταφέρθηκε εκεί σκόπιμα.
Η ακαδημαϊκός Μαρία ντε Αντρές-Χερέρο
Έπειτα από ενδελεχή ανάλυση του αποτυπώματος, η επιστημονική ομάδα κατέληξε στο ότι ο καλλιτέχνης ήταν μάλλον δεξιόχειρας και σίγουρα ενήλικας. Είναι πεπεισμένοι πως η ενέργεια αυτή δεν ήταν τυχαία ή τυπική για την επιβίωση, αλλά «αποτελούσε συνειδητή πράξη καλλιτεχνικής έκφρασης. Ήταν η πρώτη φορά που μέλος της ομάδας αυτής ένιωσε την ανάγκη να αποτυπώσει κάτι συμβολικό, κάτι πέρα από τη χρηστικότητα», τονίζει η ακαδημαϊκός Μαρία ντε Αντρές-Χερέρο από το Πανεπιστήμιο Complutense της Μαδρίτης. «Δεν είχε πρακτικό σκοπό, αλλά ήταν δημιουργία τέχνης. Μια πράξη με νόημα, μια μορφή πρωτογενούς έκφρασης που ξεπερνά τα σύνορα του χρόνου». Ο Ισπανός αξιωματούχος Γκονζάλο Σαντόντζα, πάλι, από την πλευρά του το χαρακτήρισε ως «το αρχαιότερο δείγμα φορητής τέχνης στην Ευρώπη, ζωγραφισμένο από Νεάντερταλ. Μέχρι σήμερα, τέτοια έργα αποδίδονταν αποκλειστικά στον Homo Sapiens. Η ανακάλυψη αυτή ανατρέπει τα στερεότυπα, επανατοποθετώντας τους Νεάντερταλ στο προσκήνιο της ανθρώπινης δημιουργικότητας».
