Το Κίεβο εκδικήθηκε τη Μόσχα, αλλά και την Τεχεράνη, πλήττοντας τα ζωτικής σημασίας συμφέροντά τους στη Μέση Ανατολή. Όπως επισημαίνει στη Washington Post ο Ντέιβιντ Ιγκνάτιους, οι Σύροι αντάρτες που ανήλθαν στην εξουσία στη Δαμασκό το περασμένο Σαββατοκύριακο είχαν λάβει drones, και όχι μόνο, από Ουκρανούς πράκτορες πληροφοριών που προσπαθούσαν να υπονομεύσουν τη Ρωσία και τους Σύρους συμμάχους της, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν τις ουκρανικές στρατιωτικές δραστηριότητες στο εξωτερικό. Παράλληλα, επλήγη και το Ιράν, που με τη σειρά του είχε στηρίξει τη Ρωσία, στέλνοντας κατά των Ουκρανών drones και άλλο εξοπλισμό.
Η ουκρανική υπηρεσία πληροφοριών έστειλε περίπου 20 έμπειρους χειριστές drone και περίπου 150 drones FPV (θέασης πρώτου προσώπου) στο αρχηγείο των ανταρτών στην Ιντλίμπ της Συρίας, πριν από τέσσερις έως πέντε εβδομάδες για να βοηθήσουν την ισλαμιστική Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), τη σημαντικότερη ομάδα ανταρτών που εδρεύει εκεί, ανέφεραν ενημερωμένες πηγές.
Το κρυφό πρόγραμμα βοήθειας της Ουκρανίας στη Συρία ήταν κοινό μυστικό
Η βοήθεια από το Κίεβο δεν διαδραμάτισε κορυφαίο ρόλο στην ανατροπή του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ, πιστεύουν δυτικές πηγές πληροφοριών. Αλλά ήταν αξιοσημείωτη, ως μέρος μιας ευρύτερης ουκρανικής προσπάθειας να χτυπήσει κρυφά τις ρωσικές επιχειρήσεις στη Μέση Ανατολή, την Αφρική και μέσα στην ίδια τη Ρωσία.
Το κρυφό πρόγραμμα βοήθειας της Ουκρανίας στη Συρία ήταν… κοινό μυστικό, αν και ανώτεροι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Μπάιντεν είπαν δηλώσει επανειλημμένα ότι δεν το γνώριζαν. Το κίνητρο της Ουκρανίας είναι προφανές: αντιμετωπίζοντας μια ρωσική επίθεση στο εσωτερικό της χώρας της, η ουκρανική υπηρεσία πληροφοριών έχει αναζητήσει άλλα μέτωπα όπου μπορεί να «ματώσει τη μύτη» της Ρωσίας και να υπονομεύσει τους πελάτες της.
Όχι ότι οι Ουκρανοί δεν είχαν διαφημίσει τις προθέσεις τους. Η ουκρανική εφημερίδα Kyiv Post σε άρθρο της 3ης Ιουνίου επικαλέστηκε μια πηγή της ουκρανικής στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών, γνωστή ως GUR, η οποία είπε στην εφημερίδα ότι «από την αρχή του έτους, οι [Σύροι] αντάρτες, υποστηριζόμενοι από Ουκρανούς πράκτορες, έχουν προκαλέσει πολλά χτυπήματα σε ρωσικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις που εκπροσωπούνται στην περιοχή».
Αυτή η ιστορία, που δημοσιεύτηκε στο διαδίκτυο, περιελάμβανε έναν σύνδεσμο που οδηγούσε σε βίντεο που έδειχνε επιθέσεις σε ένα καταφύγιο, σε ένα λευκό βαν και άλλους στόχους που σύμφωνα με τη GUR είχαν χτυπηθεί από αντάρτες που υποστηρίζονται από την Ουκρανία εντός της Συρίας. Η εφημερίδα ανέφερε ότι η επιχείρηση στη Συρία διεξήχθη από μια ειδική μονάδα γνωστή ως «Khimik» εντός των κόλπων της GUR, «σε συνεργασία με τη συριακή αντιπολίτευση».
Ρώσοι αξιωματούχοι διαμαρτύρονταν εδώ και μήνες για την ουκρανική παραστρατιωτική επιχείρηση στη Συρία. Ο Αλεξάντερ Λαβρέντιεφ, ειδικός αντιπρόσωπος της Ρωσίας για τη Συρία, δήλωσε σε συνέντευξή του τον Νοέμβριο στο TASS: «Έχουμε πράγματι πληροφορίες ότι Ουκρανοί ειδικοί από την Κύρια Διεύθυνση Πληροφοριών της Ουκρανίας βρίσκονται στο έδαφος της Ιντλίμπ».
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ είχε προβεί σε παρόμοιο ισχυρισμό τον Σεπτέμβριο σχετικά με «απεσταλμένους των ουκρανικών μυστικών υπηρεσιών» στην Ιντλίμπ. Ισχυρίστηκε ότι διεξήγαν «βρόμικες επιχειρήσεις», σύμφωνα με τη συριακή εφημερίδα Al-Watan, η οποία υποστήριξε ότι ο υποστράτηγος Κίριλο Μπουτάνοφ, επικεφαλής του GUR, είχε προσωπική επαφή με την HTS.
Πριν η επίθεση της HTS ανατρέψει τον Άσαντ, Ρώσοι αξιωματούχοι είχαν υποστηρίξει ότι η σύνδεση της Ουκρανίας με την ανταρτική ομάδα ήταν μια προσπάθεια στρατολόγησης Σύρων μαχητών για τον πόλεμό της ενάντια στο Κρεμλίνο. Μια αναφορά του Σεπτεμβρίου σε έναν διαδικτυακό ιστότοπο που ονομάζεται Cradle ισχυρίστηκε ότι η Ουκρανία είχε προσφέρει 75 μη επανδρωμένα εναέρια σκάφη σε μια συμφωνία «drones-for-fighters» («drones αντί μαχητών») με τη HTS. Αλλά δεν υπάρχει κανένα ανεξάρτητο στοιχείο που να υποστηρίζει αυτόν τον ρωσικό ισχυρισμό.
Η Μόσχα έκδηλα εξεπλάγη από την ταχεία προέλαση της HTS στη Δαμασκό — αλλά έχει ενδιαφέρον ότι οι ρωσικές πηγές προσπάθησαν να ελαχιστοποιήσουν τον ουκρανικό ρόλο. Ένα άρθρο της 2ας Δεκεμβρίου στο Middle East Eye παρέθεσε έναν ρωσικό λογαριασμό στο Telegram, που λέγεται ότι αντικατοπτρίζει τις απόψεις του ρωσικού στρατού, ο οποίος απέρριψε τη βοήθεια του Κιέβου:
«Πρώτον, τα μέλη της GUR επισκέφθηκαν την Ιντλίμπ, αλλά έμειναν εκεί μόνο για λίγο — ανεπαρκής χρόνος για να εκπαιδεύσουν τους Σύρους στον εξ αρχής χειρισμό UAV». «Δεύτερον», συνέχισε το μήνυμα, «η HTS είχε από καιρό το δικό της πρόγραμμα UAV».
Η επιχείρηση στη Συρία δεν είναι το μόνο περιστατικό της ουκρανικής στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών που επιχειρούν στο εξωτερικό για να παρενοχλήσουν Ρώσους πράκτορες. Το BBC ανέφερε τον Αύγουστο ότι η Ουκρανία βοήθησε αντάρτες στο βόρειο Μάλι για να στήσουν ενέδρα σε Ρώσους μισθοφόρους της ομάδας Wagner. Η επίθεση της 27ης Ιουλίου σκότωσε 84 πράκτορες της Wagner και 47 υπηκόους Μάλι, ανέφερε το BBC.
Ο Αντρίι Γιούσοφ, εκπρόσωπος της GUR, αναφέρθηκε εμφατικά στην επιχείρηση στο Μάλι αρκετές ημέρες αργότερα, λέγοντας ότι οι αντάρτες του Μάλι «έλαβαν τις απαραίτητες πληροφορίες, και όχι απλώς πληροφορίες, που επέτρεψαν μια επιτυχημένη στρατιωτική επιχείρηση εναντίον Ρώσων εγκληματιών πολέμου», σύμφωνα με το BBC. Μετά την επίθεση, το Μάλι διέκοψε τις διπλωματικές του σχέσεις με την Ουκρανία.
Ο Μπουντάνοφ δεσμεύτηκε τον Απρίλιο του 2023 ότι η Ουκρανία θα διώξει Ρώσους ένοχους για εγκλήματα πολέμου «σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου», σύμφωνα με ρεπορτάζ. Οι επιθετικές επιχειρήσεις πληροφοριών του Μπουντάνοφ έχουν ανησυχήσει μερικές φορές την κυβέρνηση Μπάιντεν, είπαν Αμερικανοί αξιωματούχοι.
Σε ερώτηση του Ιγκνάτιους στον Μπουντάνοφ στο αρχηγείο του στο Κίεβο τον περασμένο Απρίλιο σχετικά με τις αναφερόμενες επιχειρήσεις της GUR εναντίον της Wagner στην Αφρική, ο επικεφαλής της GUR σημείωσε ότι «διεξάγουμε τέτοιες επιχειρήσεις με στόχο τη μείωση του ρωσικού στρατιωτικού δυναμικού, οπουδήποτε είναι δυνατόν». «Γιατί η Αφρική πρέπει να αποτελεί εξαίρεση;» διερωτήθηκε.
Όπως οι επεμβάσεις της Ουκρανίας στην Αφρική και η επίθεσή της στην περιοχή του Κουρσκ εντός της Ρωσίας, η μυστική επιχείρηση στη Συρία αντανακλά μια προσπάθεια διεύρυνσης του πεδίου μάχης – και να βλάψει τους Ρώσους σε περιοχές όπου είναι απροετοίμαστοι. Η βοήθεια της Ουκρανίας δεν ήταν «το drone που έδωσε το τελικό χτύπημα». Βοήθησε όμως, τουλάχιστον σε μικρό βαθμό, στην πτώση του πιο σημαντικού πελάτη της Ρωσίας στη Μέση Ανατολή.
Και όπως το Ισραήλ απέτυχε να προβλέψει το κύμα της Χαμάς πέρα από τον φράχτη της Γάζας στις 7 Οκτωβρίου 2023, η Ρωσία είδε τους υποστηριζόμενους από την Ουκρανία αντάρτες να έρχονται, αλλά δεν μπόρεσε να κινητοποιηθεί για να σταματήσει την επίθεση και να αποτρέψει τις καταστροφικές συνέπειες.
Πηγή: The Washington Post
