Ιστορική δίκη στις ΗΠΑ: Instagram και WhatsApp μπορεί να φύγουν από την «αγκαλιά» της Meta

Μία ιστορική δίκη για υπόθεση παραβίασης της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας των ΗΠΑ με κατηγορούμενο τον «γίγαντα» των μέσων κοινωνικής δικτύωσης Meta ξεκίνησε σήμερα (14/4) στην Ουάσινγκτον. Η αμερικανική αρχή ανταγωνισμού και προστασίας των καταναλωτών ισχυρίζεται ότι η Meta, η οποία ήδη κατείχε το Facebook, αγόρασε το Instagram το 2012 και το WhatsApp το 2014 για να εξαλείψει τον ανταγωνισμό, ουσιαστικά αποκτώντας το μονοπώλιο στον κλάδο. Η FTC εξέτασε και ενέκρινε αυτές τις εξαγορές, αλλά δεσμεύτηκε να παρακολουθεί τα αποτελέσματα. Εάν η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου (FTC) κερδίσει την υπόθεση, θα μπορούσε να αναγκάσει τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Meta, Mαρκ Ζάκερμπεργκ, να πουλήσει τόσο το Instagram όσο και το WhatsApp. Σύμφωνα με ένα υπόμνημα του 2024 από το Περιφερειακό Δικαστήριο των ΗΠΑ, εσωτερικές επικοινωνίες δείχνουν ότι από το 2012, ο Zάκερμπεργκ ήταν ανήσυχος για το Instagram. Περιέγραψε το Facebook ως «πολύ πίσω» και είπε ότι ήταν «πραγματικά τρομακτικό» το πόσο γρήγορα αναπτυσσόταν το Instagram. Διατύπωσε την ιδέα ότι η Meta θα έπρεπε να «εξετάσει το ενδεχόμενο να πληρώσει πολλά χρήματα» επειδή είχε χαρακτηριστικά και δυναμική που δεν είχε το Facebook. Με δικά του λόγια, είπε ότι η εξαγορά του Instagram και άλλων startups θα βοηθούσε τη Meta να «εξουδετερώσει έναν πιθανό ανταγωνιστή» και να προστατεύσει βασικές περιπτώσεις χρήσης από το να χαθούν. Η Meta φοβόταν επίσης ότι οι υπηρεσίες messaging θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε ολοκληρωμένα κοινωνικά δίκτυα, όπως ακριβώς συνέβη στην Ασία, με υπηρεσίες όπως το LINE και το WeChat. Ένα στέλεχος της Meta δήλωσε κυριολεκτικά ότι η ιδέα της επέκτασης του WhatsApp σε κοινωνικό δίκτυο «τον κρατούσε ξύπνιο κάθε βράδυ». Η Meta είχε δηλώσει προηγουμένως ότι ήταν σίγουρη πως θα κερδίσει και ειδικοί έχουν δηλώσει στο BBC ότι είναι πιθανό να υποστηρίξει ότι οι χρήστες του Instagram είχαν καλύτερη εμπειρία από τότε που εξαγοράστηκε. «Το επιχείρημα [της FTC] είναι ότι η εξαγορά του Instagram ήταν ένας τρόπος εξουδετέρωσης αυτής της αυξανόμενης ανταγωνιστικής απειλής για το Facebook», λέει η Rebecca Haw Allensworth, καθηγήτρια αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας στη Νομική Σχολή Vanderbilt. Η κα Allensworth λέει ότι τα ίδια τα λόγια του Ζάκερμπεργκ που μπορεί να προσφέρουν τα πιο πειστικά στοιχεία στη δίκη. «Είπε ότι είναι καλύτερο να αγοράζεις παρά να ανταγωνίζεσαι. Είναι δύσκολο να γίνεις πιο κυριολεκτικός από αυτό», λέει Η Meta, από την άλλη πλευρά, είναι πιθανό να υποστηρίξει ότι η πρόθεση δεν είναι ιδιαίτερα σημαντική σε μια υπόθεση αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας. «Θα πουν ότι το πραγματικό ερώτημα είναι: είναι οι καταναλωτές σε καλύτερη θέση ως αποτέλεσμα αυτής της συγχώνευσης;», είπε. «Θα προσκομίσουν πολλά στοιχεία ότι το Instagram έγινε αυτό που είναι σήμερα επειδή επωφελήθηκε από το γεγονός ότι ανήκει στο Facebook». Ο Ζάκερμπεργκ και η πρώην διευθύνουσα σύμβουλος της εταιρείας, Σέριλ Σάντμπεργκ αναμένεται να καταθέσουν στη δίκη, η οποία θα μπορούσε να διαρκέσει αρκετές εβδομάδες.

Αλλαγή πολιτικής

Η υπόθεση, FTC εναντίον Meta, κατατέθηκε κατά τη διάρκεια της πρώτης κυβέρνησης του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, αλλά κινδυνεύει να πολιτικοποιηθεί κατά τη διάρκεια της δεύτερης θητείας του. Ο Ζάκερμπεργκ άσκησε πιέσεις στον Τραμπ αυτοπροσώπως για να αποσύρει η FTC την υπόθεση, σύμφωνα με την Wall Street Journal. Όταν της ζητήθηκε από το BBC να επιβεβαιώσει την αναφορά, η Meta απέφυγε την ερώτηση, αλλά δήλωσε: «Οι αγωγές της FTC εναντίον της Meta αψηφούν την πραγματικότητα». «Περισσότερα από 10 χρόνια αφότου η FTC εξέτασε και ενέκρινε τις εξαγορές μας, η ενέργεια της επιτροπής σε αυτήν την υπόθεση στέλνει το μήνυμα ότι καμία συμφωνία δεν είναι ποτέ πραγματικά οριστική», δήλωσε εκπρόσωπος της Meta στο BBC. Οι σχέσεις μεταξύ του Ζάκερμπεργκ και του Τραμπ ήταν ψυχρές εν μέρει επειδή ο Τραμπ αποκλείστηκε από τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης της Meta μετά την εξέγερση στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ τον Ιανουάριο του 2021. Από τότε, η σχέση τους έχει βελτιωθεί Η Μέτα συνεισέφερε 1 εκατομμύριο δολάρια στο ταμείο ορκωμοσίας του Τραμπ και τον Ιανουάριο ανακοίνωσε ότι η επικεφαλής της διοργάνωσης Ultimate Fighting Championship Fighter (UFC), Ντάνα Γουάιτ, στενή σύμμαχος του Τραμπ, θα ενταχθεί στο διοικητικό της συμβούλιο. Η εταιρεία ανακοίνωσε επίσης τον Ιανουάριο ότι καταργεί τους ανεξάρτητους ελεγκτές γεγονότων. Η κίνηση του Προέδρου Τραμπ να απολύσει δύο επιτρόπους της FTC τον Μάρτιο αναμένεται επίσης να επηρεάσει την υπόθεση, καθώς οι Δημοκρατικοί, Ρεμπέκα Κέλι Σλότερ και Άλβαρο Μπεντόγια ήταν μειοψηφία στην πενταμελή επιτροπή. Μέχρι την Τετάρτη, μόνο δύο έδρες από αυτές τις έδρες είχαν καλυφθεί, και οι δύο από Ρεπουμπλικάνους. Ένας άλλος Ρεπουμπλικάνος επικυρώθηκε από τη Γερουσία την Πέμπτη. Η Σλότερ και ο Μπεντόγια – οι οποίοι μηνύουν την κυβέρνηση Τραμπ για να επανέλθουν στις θέσεις τους – λένε ότι η κίνηση να τους απομακρύνει είχε ως στόχο τον εκφοβισμό. «Ο πρόεδρος έστειλε ένα πολύ σαφές μήνυμα όχι μόνο σε εμάς, αλλά και στον Πρόεδρο Φέργκιουσον και στην Επίτροπο [Μελίσα] Χόλιοουκ ότι αν κάνουν κάτι που δεν του αρέσει, θα μπορούσε να τους απολύσει κι αυτούς», δήλωσε ο Σλότερ στο BBC σε πρόσφατη συνέντευξή του. Και οι δύο εξέφρασαν ανησυχία για τα πρόσφατα δημοσιεύματα σχετικά με τις προσπάθειες άσκησης πίεσης από τον Ζάκερμπεργκ. «Η ελπίδα μου είναι ότι δεν θα υπάρξει πολιτική παρέμβαση», δήλωσε ο κ. Μπεντόγια στο BBC.